Έως τα τέλη Μαΐου, θα θέσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου για τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς, επιτρέποντας σε ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού να έχουν ουσιαστικό ρόλο, ενισχύοντας τη δυναμική των συλλογικοτήτων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, η σχετική πρωτοβουλία παρουσιάστηκε στο επιστημονικό συνέδριο με θέμα “Ίδρυση Ενεργειακών Συνεταιρισμών. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα”, που διοργάνωσαν στα Χανιά, το Σάββατο 29 Απριλίου, η Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης, το Ινστιτούτο Θεολογίας και Οικολογίας, το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Ελλάδος και η Ελληνογερμανική Συνέλευση.
Το σχέδιο νόμου για τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς αποτελεί πολιτική επιλογή του ΥΠΕΝ με στόχο την ενεργό συμμετοχή των πολιτών, των τοπικών φορέων όσο και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας. Το σχέδιο νόμου, δημιουργεί για πρώτη φορά χώρο για τη συμμετοχή συμπράξεων μικρής κλίμακας στην ενεργειακή μετάβαση, μέσω όμως ενός αυστηρού θεσμικού πλαισίου το οποίο θα διασφαλίζει τη λειτουργία των συνεταιρισμών σε συνθήκες απόλυτης διαφάνειας.
Κεντρικός, σε αυτή τη διαδικασία, είναι ο ρόλος των συμπράξεων μεταξύ ιδιωτικών και δημόσιων φορέων και η ταυτόχρονη ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνιών. Σκοπός της ίδρυσης Ενεργειακών Κοινοτήτων ή αλλιώς Ενεργειακών Συνεταιρισμών είναι η παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση, διανομή και προμήθεια ενέργειας, η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας στην τελική χρήση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο καθώς και η καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.
ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
Με πολύ θετικά σχόλια και ενδιαφέρουσες εισηγήσεις ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του επιστημονικού συνεδρίου, το Σάββατο 29 Απριλίου 2017, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην ΟΑΚ, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με θέμα «Ίδρυση Ενεργειακών Συνεταιρισμών. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα».
Ο γενικός διευθυντής της ΟΑΚ, Δρ Κωνσταντίνος Ζορμπάς, αφού καλωσόρισε τους συμμετέχοντες, έκανε αναφορά στην πολύχρονη μέριμνα και επιστημονική δράση του Ιδρύματος, όσον αφορά τα ενεργειακά θέματα, καθώς και στην αυτενέργεια και συνέργεια που θα πρέπει να εκδηλωθεί εκ μέρους των πολιτών. Όπως τόνισε ο κ. Ζορμπάς, η Κρήτη αποτελεί μία από τις πλουσιότερες ενεργειακά περιοχές και υπογράμμισε την ανάγκη δημιουργίας επιχειρηματικών σχημάτων ανοιχτής μορφής, τα οποία θα λειτουργούν με συλλογική δράση.
Ακολούθως, η διευθύντρια του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ Ελλάδας Όλγα Δρόσου –χαιρετίζοντας το Συνέδριο– έκανε λόγο για την ενεργειακή μετάβαση, η οποία είναι αναγκαία για τη μελλοντική σωτηρία του πλανήτη, αλλά και για το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχιας, το οποίο μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με συνεταιριστικές και συλλογικές πρωτοβουλίες.
Χαιρετισμό, λόγω απουσίας, απέστειλε και ο δήμαρχος Πλατανιάς Γιάννης Μαλανδράκης ο οποίος σημείωσε ότι «προϋπόθεση για να μπορέσει να υπάρξει ορθολογική αξιοποίηση των ΑΠΕ σε τοπικό επίπεδο είναι η διαμόρφωση της κατάλληλης νομοθεσίας για την ίδρυση ενεργειακών συνεταιρισμών οι οποίοι εξασφαλίζουν τη συμμετοχή των πολιτών και των τοπικών κοινωνιών τόσο στη φάση του σχεδιασμού όσο και στην υλοποίηση και τη λειτουργία σημαντικών έργων εξοικονόμησης και των μονάδων παραγωγής ενέργειας. Μάλιστα τα οφέλη από την ίδρυση Ενεργειακών Συνεταιρισμών είναι αρκετά και σημαντικά και έχουν αναλυθεί εκτενώς και σε άλλες εκδηλώσεις που έχει υλοποιήσει η ΟΑΚ μαζί με τις τοπικές αρχές και άλλους επιστημονικούς και λοιπούς φορείς».
Στη συνέχεια, ο σύμβουλος του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Δημήτρης Τσέκερης, έκανε λόγο για τη μακροπρόθεσμη ενεργειακή στρατηγική της Κυβέρνησης και την προσπάθεια αποδοχής της από τους πολίτες, αλλά και για την ενεργειακή δημοκρατία, με την ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων. Συγκεκριμένα, ο κ. Τσέκερης σημείωσε ότι «μιλάμε για μία ‘ενεργειακή δημοκρατία’ που ο πολίτης δεν θα περιορίζεται μόνον στο ρόλο του πελάτη της ενέργειας, αλλά θα μπορεί να είναι και μέτοχος σε επιχειρηματικά σχήματα συνεταιριστικής μορφής, στα οποία η γνώμη του θα ακούγεται, θα ελέγχει τις αποφάσεις που θα λαμβάνονται και θα έχει αποφασιστική συμμετοχή στην υλοποίηση έργων για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του».
Ο αντιπερειάρχης Χωροταξίας, Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκος Καλογερής παρουσίασε την ομιλία του με θέμα: «Οι εξελίξεις στην Κρήτη στον τομέα της Ενέργειας και το πεδίο δράσης των Συνεταιρισμών», κάνοντας λόγο για την ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική και τις ενεργειακές εξελίξεις στην Κρήτη, καθώς όπως ανέφερε «η Κρήτη μπορεί να εξελιχθεί από μη διασυνδεδεμένο σύστημα σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο».
Από την πλευρά της επιστημονικής προσέγγισης του θέματος, ο ακαδημαϊκός και πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών Λουκάς Χριστοφόρου, στην ομιλία του, με θέμα «Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας της Ελλάδος και αναπτυξιακός σχεδιασμός στην Ελλάδα: εισηγήσεις της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών», τόνισε πως «ο πολιτισμός μας στηρίχτηκε στην ύπαρξη της ενέργειας και στη χρήση της», καθώς «η ενέργεια διαδραμάτισε πρωταρχικό ρόλο στην πολιτιστική και κοινωνική εξέλιξη του ανθρώπου». Γι’ αυτόν το λόγο –κατά τον κ. Χριστοφόρου– «η πρόσβαση στην ενέργεια αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα και ηθική υποχρέωση του πολιτισμού» και πρότεινε την ίδρυση «Συμβουλίου Εθνικής Πολιτικής για την Ενέργεια».
Ο πρόεδρος του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ), Βασίλης Τσολακίδης παρουσίασε την ομιλία του, με θέμα «Η αναγκαιότητα των ενεργειακών Συνεταιρισμών για το αειφόρο ενεργειακό μέλλον της Χώρας», υπογραμμίζοντας τη σπουδαιότητα του ρόλου των ΑΠΕ και κάνοντας λόγο για την «πράσινη οικονομία» στην Ελλάδα εν συγκρίσει με άλλες Χώρες της Ευρώπης. Παρέμβαση έκανε και ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης.
Στο δεύτερο μέρος του προγράμματος έγιναν παρουσιάσεις καλών πρακτικών στο θέμα των συνεταιριστικών δράσεων. Ο κ. Γιάννης Γκύλλης, εκπρόσωπος της Συνεταιριστικής Εταιρείας Σίφνου, ανέλυσε την ομιλία του, με θέμα «Ευαισθητοποίηση του κοινού μέσω σχεδίων δράσης αειφόρου συνεταιριστικής ενέργειας και η αξιοποίηση του δυναμικού του τόπου μας από τη Συνεταιριστική Εταιρεία Σίφνου» και παρουσίασε το παράδειγμα της νήσου Σίφνου, για την πραγματοποίηση επωφελών έργων ΑΠΕ από τους ίδιους τους κατοίκους, μέσω συνεταιριστικής εταιρείας, δεδομένου ότι οι ίδιοι αποφάσισαν στη μελέτη σε ποιες περιοχές θα χωροθετηθούν τα έργα ΑΠΕ, ώστε να μην προκαλείται όχληση και να πετύχουν απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, για να μην επιβαρύνεται το φυσικό περιβάλλον του νησιού, σε όφελος των ίδιων των κατοίκων και των επισκεπτών, με χρήση σύγχρονων τεχνολογιών ΑΠΕ 100%, πετυχαίνοντας την ενεργειακή αυτονόμηση του νησιού με οικονομικά βιώσιμο τρόπο.
Ο κ. Θεοχάρης Τσούτσος, καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης, παρουσίασε την ομιλία του, με θέμα «Εμπειρία από τη λειτουργία Ενεργειακών Συνεταιρισμών στην Ευρώπη», τονίζοντας τη σημασία των Συνεταιρισμών στην Ευρώπη, όπου λειτουργούν επιτυχώς πάνω από 2.400 Συνεταιριστικές Εταιρείες, τις επιπτώσεις που έχουν στη συνοχή των τοπικών κοινωνιών και τη δράση τους για τη συνολική προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Τέλος, ο κ. Γιάννης Βουρδουμπάς, καθηγητής Εφαρμογών του ΤΕΙ Κρήτης, στην ομιλία του έκανε λόγο για τη «Δυνατότητα χρηματοδότησης ενεργειακών επενδύσεων σε σχολικές μονάδες από ενεργειακό συνεταιρισμό με στόχο τον μηδενισμό των εκπομπών τους σε άνθρακα», υπογραμμίζοντας τη συνεισφορά της τοπικής κοινωνίας στην ενεργειακή αξιοποίηση του περιβάλλοντος. Επίσης, παρουσίασε μελέτη για την ενεργειακή αυτονομία της σχολικής μονάδας Γυμνασίου – Λυκείου Κολυμπαρίου προς όφελος της τοπικής κοινωνίας με θετικά περιβαλλοντικά και οικονομικά αποτελέσματα.
Συμπερασματικά, ο νέος νόμος για τους Ενεργειακούς Συνεταιρισμούς – Ενεργειακές Κοινότητες θα τεθεί προς δημόσια διαβούλευση το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, επιτρέποντας σε ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού να έχουν ουσιαστικό ρόλο, ενισχύοντας τη δυναμική των συλλογικοτήτων. Στα πλαίσια αυτά η ΟΑΚ θα συνεχίσει με σταθερά βήματα στην υλοποίηση Ενεργειακής Κοινότητας για την Κρήτη –σε συνεργασία πάντοτε με τους τοπικούς φορείς– οραματιζόμενη ένα μέλλον όπου η δήλωση του σεβασμού προς το φυσικό περιβάλλον και τον άνθρωπο θα δηλώνεται υπεύθυνα με πράξεις αυτενέργειας και συνέργειας των ίδιων των πολιτών.
Σημειώνεται ότι την εκδήλωση παρακολούθησαν η βουλευτής Χανίων Βάλια Βαγιωνάκη, Αντιπεριφερειάρχες, ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης, ο αντιδήμαρχος Πλατανιά Γιάννης Μαλακωνάκης, καθηγητές από Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Κρήτης, επαγγελματίες μηχανικοί, εκπρόσωποι Επιμελητηρίων, Συνεταιριστικών Τραπεζών, μέλη Δημοτικών Συμβουλίων ΟΤΑ, στελέχη ΔΕΗ/ΑΔΜΗΕ/ΔΕΔΔΗΕ, εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, φοιτητές κ.ά.