Λες και δεν φαίνεται δια γυμνού οφθαλμού η ασυδοσία με τα τραπεζοκαθίσματα και τα εμπορεύματα στο άστυ των Χανίων, εδώ και χρόνια. Μόλις, λοιπόν, τεθούν κάποιοι κανόνες, μια μικρή ομάδα από καταστηματάρχες σηκώνει τη σημαία της αντίστασης.
Ποιας αντίστασης; Των οργανωμένων συμφερόντων μιας πολύ μικρής ομάδας επιχειρηματιών, που αντιλαμβάνονται τον τουρισμό και την τουριστική ανάπτυξη μόνο σαν μαζική κατανάλωση προς ίδιο συμφέρον, εκμεταλλευόμενοι και μονοπωλώντας δημόσιους χώρους.
Παράλληλα, δεν αποδέχονται ότι η αγορά πρέπει να ρυθμίζεται για διαφορετικούς λόγους. Μεταξύ αυτών είναι η στρατηγική ανάπτυξης που έχει επιλέξει μια Αρχή σε σχέση με το τουριστικό της προϊόν. Υπάρχει η ταυτότητα της πόλης με την ιστορικότητά της και τα πολιτιστικά της χαρακτηριστικά, που μια Αρχή σέβεται και θέλει να προβάλει και είναι τα μνημεία και τα ιστορικά της κτήρια.
Εκτός από την τουριστική αγορά υπάρχουν και οι δημότες – πολίτες που και αυτοί έχουν δικαιώματα στην απόλαυση των δημόσιων αγαθών, όπως είναι οι δημόσιοι χώροι της παλιάς πόλης και του εμπορικού κέντρου. Και οι πολίτες πληρώνουν δημοτικούς φόρους και απαιτούν να υπάρχουν κυκλοφοριακές ρυθμίσεις και μια ανθρώπινη πόλη, φιλική στους πολίτες της, αλλά και τους επισκέπτες της στα πλαίσια της βιώσιμης κινητικότητας.
Όχι μια πόλη όπου μεγάλα τμήματά της καταλαμβάνονται αυθαίρετα και παράνομα από τραπεζοκαθίσματα, εμπορεύματα και παράνομα παρκαρισμένα αυτοκίνητα, στο όνομα μάλιστα «της επιχειρηματικότητας, της απασχόλησης και της τοπικής ανάπτυξης».
Εδώ και χρόνια θα έπρεπε να είχαν υπάρξει χρήσεις αναφορικά με τις δραστηριότητες και τους κανόνες, οι οποίοι θα πρέπει να τηρούνται με αυστηρότητα και σοβαρές κυρώσεις για τους παραβάτες (μέχρι και αναστολή της άδειας λειτουργίας της επιχείρησης). Διαφορετικά, με τα νούμερα τουριστών για τα επόμενα χρόνια που προβλέπονται, τα προβλήματα της πόλης θα πάρουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις και οι συγκρούσεις μεταξύ ομάδων συμφερόντων θα κυριαρχήσουν στην καθημερινότητα των πολιτών στον Δήμο μας.
Αυτός που έχει την ευθύνη να θέσει τους κανόνες είναι η Δημοτική Αρχή, πράγμα που έκανε με το νέο κανονισμό για τους κοινόχρηστους χώρους, μέσω της διαβούλευσης με τους ενδιαφερόμενους και τους φορείς. Σήμερα πρέπει να εφαρμοστεί ο νέος κανονισμός για τους κοινόχρηστους χώρους και να υπάρξουν πιθανές βελτιώσεις όπου απαιτούνται μέσω της εφαρμογής του.
Δεν μπορεί κάποιες μειοψηφίες να απαιτούν να αποσυρθεί πριν εφαρμοστεί. Αυτό επιβάλει η δημοκρατική συμπεριφορά. Τα θέματα της τοπικής κυβέρνησης αποτελούν πλέον σημαντικά ζητήματα για τη δημοκρατική λειτουργία της κοινωνίας μας. Η θεσμική ενίσχυσή της και οι δημοκρατικοί κανόνες και λειτουργίες της πρέπει ν’ αποτελούν πλέον τα θεμέλια για την αστική κοινωνία και την κοινωνία των πολιτών. Οι πολίτες πρέπει να έχουν λόγο στα τοπικά ζητήματα και να διεκδικούν αυτή τη δημοκρατική λειτουργία της τοπικής κοινωνίας και των θεσμών της. Κεντρικό ρόλο πρέπει να έχει ο ανοικτός δημοκρατικός διάλογος και η διαρκής διαβούλευση σε όλα τα σημαντικά τοπικά ζητήματα τόσο της καθημερινότητας όσο και αυτών που έχουν σχέση με το μέλλον μας.
Τέλος, με βάση τις καλές πρακτικές από το εξωτερικό αλλά και τη χώρα, το βασικό για έναν τουριστικό προορισμό, όπως είναι και ο Δήμος Χανίων, είναι το branding. Που ορίζεται ως ένα σύνολο από δραστηριότητες και όχι μόνο από το σουβλάκι, τον μουσακά και τις τσικουδιές, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι. Αλλά και από τον πολιτισμό, τη φιλοξενία, το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, τη βιώσιμη κινητικότητα, κ.λπ.
Αυτό σημαίνει τουριστικός προορισμός που μπορεί και καλύπτει διαφορετικά target group επισκεπτών και στοχεύει και στον ποιοτικό τουρισμό, όχι μόνο στον μαζικό. Αυτά είναι ζητήματα που αφορούν το παρόν και το μέλλον του τόπου μας και οφείλουμε να τα συζητήσουμε και να τα σχεδιάσουμε. Διαφορετικά, ο τουρισμός, από ευκαιρία για την τοπική ανάπτυξη, κινδυνεύει να μετατραπεί σε μπούμερανγκ για τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών και υπερκέρδη για περιορισμένες ομάδες επιχειρηματιών.
Ο στόχος αυτής της Δημοτικής Αρχής, αλλά και των επόμενων, εκτιμώ ότι πρέπει να είναι η βιώσιμη τοπική ανάπτυξη.
* Ο κ. Μιχάλης Αρτεμάκης είναι οικονομολόγος, ειδικός συνεργάτης του Δημάρχου Χανίων