Πριν από οκτώ χρόνια έλαβε μία μάλλον «γενναία» απόφαση, που -όπως, εν πολλοίς, αναμενόταν- αμφισβητήθηκε έντονα από φίλους και γνωστούς. Να κόψει 1.200 πορτοκαλιές σε ένα κτήμα 30 στρεμμάτων στον κάμπο της Αγιάς, κοντά στον Αλικιανό, προκειμένου να φυτέψει στη θέση τους αβοκάντο! Ήταν μια συνειδητή επιλογή, που στηριζόταν στην ακλόνητη πεποίθησή του ότι η τιμή των πορτοκαλιών θα κατρακυλήσει τόσο πολύ, που τελικά, οι καρποί θα πέφτουν στο έδαφος καθώς δεν θα υπάρχει ενδιαφέρον για τη συγκομιδή και την πώλησή τους. Σήμερα, η σκληρή πραγματικότητα έχει δικαιώσει τον 73χρονο Νίκο Δασκαλάκη, ο οποίος μας φιλοξένησε στο κτήμα του και μίλησε στο HANIA.news για τη ζωή του, την καλλιέργεια και τα μυστικά του αβοκάντο, έχοντας πάντα το βλέμμα στην επόμενη μέρα, για την οποία δεν παρέλειψε να εκφράσει τον προβληματισμό του…
ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ, Η ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ… ΚΤΗΜΑ
Ο κ. Δασκαλάκης, προερχόμενος -όπως ο ίδιος λέει- από φτωχή οικογένεια, μετανάστευσε με τη σύζυγό του, Ευαγγελία, στη Γερμανία, όπου εργάστηκαν για τέσσερα χρόνια. Λίγο μετά την επιστροφή τους στην Ελλάδα προσελήφθη στον Ναύσταθμο Κρήτης, όπου και παρέμεινε για 15 χρόνια. Εν συνεχεία, υπέβαλε την παραίτησή του, με βάση ένα νόμο που ίσχυε τότε, σύμφωνα με τον οποίο σύνταξη θα ελάμβανε αφού συμπλήρωνε το 65ο έτος της ηλικίας του.
«Έφυγα γιατί δεν με έφταναν τα λεφτά που έπαιρνα. Είχα δύο παιδιά, ήθελα να τα σπουδάσω και αναγκάστηκα να κάνω κάτι άλλο. Έτσι, άνοιξα κτηματομεσιτικό γραφείο, το 1993, στην Πλατεία 1866, στα Χανιά. Η εποχή εκείνη ήταν πάρα πολύ καλή για τα μεσιτικά. Ο κόσμος επένδυε στη γη και το γραφείο πήγε πολύ καλά για τρία χρόνια. Τον πρώτο χρόνο ως μεσίτης αγόρασα το κτήμα, που, σε πρώτη φάση, ήταν 20 στρέμματα. Μετά από καιρό πήρα άλλα δέκα στρέμματα και τα ένωσα. Σε αυτό το κτήμα παλεύω 21 χρόνια τώρα», σημειώνει ο κ. Δασκαλάκης.
Ο κ. Νίκος Δασκαλάκης με τη σύζυγό του, Ευαγγελία
ΟΙ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΕΣ, ΤΟ ΑΒΟΚΑΝΤΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ
«Εκείνη την εποχή στα 20 στρέμματα είχα 900 πορτοκαλιές και έκανα περίπου 200 με 250 τόνους πορτοκάλια. Ήμουν από τους μεγάλους παραγωγούς και είχα την απαίτηση να βγάζω ένα σημαντικό ποσό κάθε χρόνο. Αυτό γινόταν για ένα χρονικό διάστημα, ωστόσο πριν από οκτώ χρόνια αντιλήφθηκα πού οδηγείται η καλλιέργεια και σκέφθηκα ότι πρέπει να βρω μια λύση. Λύση για μένα ήταν το αβοκάντο. Πήγα, λοιπόν, κι έκοψα 1.200 πορτοκαλιές μαζεμένες, που υπήρχαν στο κτήμα των 30 στρεμμάτων. Δεν φύτεψα αβοκάντο στα ενδιάμεσα των πορτοκαλιών, όπως κάνουν τα τελευταία χρόνια. Εγώ τις έκοψα από τον πάτο τις πορτοκαλιές (γέλια), γιατί ήθελα να κάνω μια σωστή καλλιέργεια. Μάλιστα, όταν το έκανα αυτό δεν μπορούσα να πάω στο καφενείο. Έλεγαν ότι έχω τρελαθεί», επισημαίνει ο 73χρονος καλλιεργητής.
Και προσθέτει: «Όμως, εδώ και δύο χρόνια δικαιώνομαι από τους ίδιους ανθρώπους, οι οποίοι μου λένε ότι έβλεπα δέκα χρόνια μπροστά. Εγώ τους έλεγα τότε ότι κόβω τις πορτοκαλιές και φυτεύω αβοκάντο, γιατί σε μερικά χρόνια τα πορτοκάλια δεν θα πωλούνται. Το πίστευα και το έλεγα. Θα πρέπει να σας πω ότι αρκετοί είχαν φυτέψει αβοκάντο μαζί με εμένα. Μόνο που αυτοί τα φύτεψαν ανάμεσα στις πορτοκαλιές, δεν τις έκοψαν. Αλλά μετά από δύο χρόνια έκοψαν τα αβοκάντο, γιατί τα θεωρούσαν… παράσιτα μπροστά στο πορτοκάλι».
Ο κ. Δασκαλάκης σημειώνει ότι «τώρα και δυο χρόνια είμαι στο εισόδημα. Τον πρώτο χρόνο πούλησα 1, 40 ευρώ το κιλό, τον δεύτερο χρόνο 1, 60 ευρώ το κιλό και φέτος περιμένω 2 ευρώ ανά κιλό. Δεν τα δίνω λιγότερο. Όταν το προϊόν έχει ζήτηση, ο παραγωγός είναι ήρεμος. Όταν, δηλαδή, του τηλεφωνεί ο έμπορος και του ζητά το προϊόν του. Αυτό δεν είχε γίνει ποτέ με τα πορτοκάλια. Όταν ο έμπορος ζητά και ξαναζητά αβοκάντο, όλα είναι διαφορετικά. Τέσσερις έμποροι επικοινώνησαν μαζί μου πρόπερσι, όταν μπήκα στο εισόδημα, και μου ζήτησαν ποσότητες. Αισθανόμουν βασιλιάς. Όταν συμβαίνει αυτό, συνήθως δεν κοιτάζεις να οργανωθείς, να μπει το προϊόν σε μια Ομάδα Παραγωγών, να προωθηθεί σε αγορές και να μην κερδοσκοπούν οι έμποροι, οι οποίοι είναι λογικό να θέλουν να έχουν το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος. Μόλις αυξηθεί η ποσότητα του προϊόντος είναι φανερό ότι θα αρχίσουμε εμείς να επικοινωνούμε με τους εμπόρους. Και όταν φτάσουμε σε αυτό το σημείο θα αρχίσει πάλι η πίεση και να σου λένε οι έμποροι ότι τα 150 γραμμάρια έχουν άλλη τιμή, τα 200 άλλη τιμή, τα 250 άλλη τιμή κ.λπ. Θα αρχίσουν, δηλαδή, να σε εκμεταλλεύονται».
ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΒΟΚΑΝΤΟ
Ο κ. Δασκαλάκης μπορεί να μιλά ώρες για το αβοκάντο και τα μυστικά του. «Ό, τι λέω το λέω επειδή έχω προσωπική εμπειρία αυτά τα οκτώ χρόνια», διευκρινίζει και υπογραμμίζει δεικτικά ότι «εμείς οι παραγωγοί, οι Κρητικοί ειδικά, είμαστε ισχυρογνώμονες. Δηλαδή, αυτό που κάνω εγώ στα δέντρα μου πιστεύω ότι είναι το καλύτερο, το κρατάω για τον εαυτό μου και δεν το λέω ούτε στον γείτονα. Αυτό είναι λάθος, αλλά εμείς επιμένουμε, ό, τι και αν μας πει κάποιος άλλος».
Ο ίδιος προτείνει ανάλυση εδάφους πριν τη διαδικασία φύτευσης αβοκάντο, σημειώνοντας ότι «εγώ φύτεψα σε τρία τμήματα από 200 αβοκάντο (σύνολο 600) και από τον τρίτο χρόνο και μετά έκανα διαφορετική λίπανση σε κάθε κομμάτι, για να δω ποιο θα ήταν αυτό που θα είχε περισσότερη ανάπτυξη». Επίσης, τονίζει ότι «ο σπόρος πρέπει να προέρχεται από υγιές δέντρο, αλλά σε κάθε περίπτωση πρέπει να απολυμανθεί, να αποξηρανθεί και να φυτευτεί, διαδικασία που σε πάρα πολλές περιπτώσεις δεν τηρείται, με αποτέλεσμα πολλοί σπόροι να μην είναι υγιείς και τα δέντρα να μην αναπτύσσονται».
Ο κ. Δασκαλάκης επισημαίνει, ακόμη, ότι θα «το ένα δέντρο θα πρέπει να απέχει επτά μέτρα από το άλλο, διότι το ριζικό του σύστημα είναι πολύ ευαίσθητο και θέλει χώρο για να απλωθεί και να φάει», ενώ προτείνει συχνό κλάδεμα προκειμένου «να μη βγαίνει ψηλά το δέντρο», καθώς και ιδιαίτερη προσοχή στην άρδευση. «Ρίχνω λιγότερο νερό συγκριτικά με τις πορτοκαλιές και τα αβοκάντο είναι ένα καμάρι, γιατί με το σύστημα τεχνητής βροχής στάζει όσο νερό χρειάζεται το δέντρο για τη διόγκωση του καρπού, για το λίπασμα που τρώει και για ό, τι άλλο χρειάζεται. Όσοι μπορούν να τα εφαρμόσουν αυτά, γιατί είναι μια πραγματικότητα», τονίζει ο κ. Δασκαλάκης.
Αναφερόμενος στη διαδικασία της συγκομιδής, ο κ. Δασκαλάκης σημειώνει ότι «το αβοκάντο δεν πρέπει να χτυπηθεί. Πολλοί τα κόβουν και τα ρίχνουν κάτω από τα 7-8 μέτρα. Μόλις χτυπηθεί, όμως, το αβοκάντο στην ωρίμανση κάνει μια μαυρίλα. Εμείς τα κόβουμε, τα βάζουμε σε μια ποδιά και μετά στις κλούβες. Δηλαδή τα μαζεύουμε όπως μαζεύουμε τα αυγά. Έτσι μαζεύουμε τον καρπό. Γιατί τον πονάμε, γιατί τον αγαπάμε, γιατί θέλουμε αυτός που θα τον πάρει να τον απολαύσει».
Όσο για το μέλλον της καλλιέργειας αβοκάντο στα Χανιά; «Είναι μια δύσκολη καλλιέργεια, που έχει προοπτική, αρκεί να γίνουν σωστά βήματα. Πιστεύω, όμως, ότι όλα θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από το νερό», σημειώνει με προβληματισμό ο κ. Δασκαλάκης, που έχει ήδη στρέψει το βλέμμα του στην επόμενη μέρα…
Σημείωση: Η φωτογράφιση στο κτήμα του κ. Δασκαλάκη έγινε στα μέσα του περασμένου Αυγούστου.