Ένα μικρό σπάνιο «φαλαινοδέλφινο», ευρέως γνωστό ως ζιφιός ή ραμφοφάλαινα, έπιασε στα δίχτυα του ένας Κισσαμίτης ψαράς, ανοικτά του Ποντικού.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως αναφέρει το sadentrepese.blogspot.com, ο Μιχάλης Γοναλάκης κατάφερε, με κόπο, ν’ απελευθερώσει το σπάνιο κήτος, που αποτελεί προστατευόμενο είδος.
Ο ζιφιός (επιστ. Ziphius cavirostris) ή ραμφοφάλαινα είναι ένα μεγάλο κήτος, το οποίο απαντάται σχεδόν σε όλες τις θάλασσες του κόσμου. Έχουν παρατηρηθεί πολλές φορές ζιφιοί σε μέρη της Ελλάδας, με την Κρήτη να είναι ένα από αυτά. Ο ζιφιός έχει μήκος 5,5 – 7m και βάρος 3 – 6 τόνους. Το σώμα του είναι γεροδεμένο, με σκούρο καφέ ή γκρι χρώμα. Τρέφεται με κεφαλόποδα, κυρίως μεγάλα καλαμάρια και ζει σε θάλασσες με μεγάλα βάθη.
Ο ζιφιός αποφεύγει τον άνθρωπο και τα καράβια, καθώς είναι πολύ ντροπαλός. Λόγω της συμπεριφοράς αυτής, αλλά και του γεγονότος ότι καταδύεται για πολλή ώρα σε πολύ μεγάλα βάθη (>1000m), το είδος είναι εξαιρετικά δύσκολο να μελετηθεί. Έτσι, τα περισσότερα στοιχεία για τον ζιφιό προέρχονται από εκβρασμούς πτωμάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι στα πλαίσια έρευνας, στην Κρήτη καταγράφηκαν για πρώτη φορά στο κόσμο οι ήχοι που εκπέμπουν οι ζιφιοί.
Σημειώνεται ότι ο ζιφιός κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ άπνοιας κάτω από το νερό με δύο ώρες και 17 λεπτά και μάλιστα σε βάθος τριών χιλιομέτρων (εκεί που το ρεκόρ Γκίνες για τον άνθρωπο είναι 22 λεπτά).
Τις μετρήσεις έκαναν θαλάσσιοι βιολόγοι της αμερικανικής ερευνητικής κολλεκτίβας Cascadia, με επικεφαλής τον Γκρεγκ Σορ και την Έριν Φαλκόνε που είχαν τοποθετήσει δορυφορικούς αισθητήρες σε οκτώ ζιφιούς στη θαλάσσια περιοχή της Καλιφόρνια στον Ειρηνικό Ωκεανό, όπως αναφέρει το econews.gr.
Η κατάδυση ενός ζιφιού διήρκεσε 137,5 λεπτά και έγινε σε βάθος που έφτασε τα 2.992 μέτρα. Στα δύο χρόνια των παρατηρήσεων, από το 2010 ως το 2012, διαπιστώθηκε ότι οι οκτώ φάλαινες πραγματοποίησαν χιλιάδες καταδύσεις σε μεγάλο βάθος της τάξης των 1.400 μέτρων και ακόμη περισσότερες σε μικρότερα βάθη, της τάξης των 275 μέτρων.
Το προηγούμενο ρεκόρ κρατούσε ένας θαλάσσιος ελέφαντας, που είχε μείνει κάτω από το νερό σε βάθος έως 2.388 μέτρα για δύο ώρες ακριβώς.
Η ικανότητα των ζιφιών να παραμένουν σε μεγάλα βάθη επί μεγάλα χρονικά διαστήματα οφείλεται σε μια πρωτεΐνη, τη μυοσφαιρίνη, η οποία βρίσκεται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στο μυϊκό τους σύστημα, το οποίο είναι σχεδόν μελανό.
Η μυοσφαιρίνη επιτρέπει στα εν λόγω θηλαστικά να αποθηκεύουν πολύ μεγάλες ποσότητες οξυγόνου όταν βρίσκονται πάνω από την επιφάνεια του νερού, λειτουργώντας όπως η αιμοσφαιρίνη στο ανθρώπινο αίμα.
Επίσης, οι ζιφιοί έχουν τη δυνατότητα να συμπιέζουν μέσα στο σώμα τους τους χώρους αέρα σε βαθμό τέτοιο που να μην συνθλίβονται από την τεράστια πίεση του νερού στα μεγάλα βάθη.
Επειδή ακριβώς μένουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα κάτω από το νερό, οι ζιφιοί δεν εμφανίζονται συχνά στην επιφάνεια, ενώ αποφεύγουν και τα πλοία.
Ένα ενήλικο άτομο έχει βάρος από 2,5 ως τρεις τόνους, πολύ μικρότερο σε σύγκριση με άλλες φάλαινες που φτάνουν τους 57 τόνους. Ωστόσο, είναι πολύ αποτελεσματικότερος στις καταδύσεις καθώς δεν μεσολαβούν περισσότερα από δύο λεπτά για δύο διαδοχικές βουτιές, σε αντίθεση με τις άλλες φάλαινες που χρειάζονται αρκετή ώρα.