Ιδιαίτερα θετικές είναι οι εξελίξεις για τρία εξαιρετικά σημαντικά πολιτιστικά – ιστορικά μνημεία των Σφακίων, για τα οποία έχει «ανοίξει», πλέον, «ο δρόμος» της αποκατάστασης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αναβάθμιση της συγκεκριμένης περιοχής και όχι μόνο.
Πρόκειται για το φρούριο του Φραγκοκάστελλου, το φρούριο της Χώρας Σφακίων και το αλσύλλιο που το περιβάλλει και τον Ναό των Αγίων Αποστόλων στα Σφακιά, μνημεία για τα οποία προχωρούν οι διαδικασίες αποκατάστασης και ανάδειξης, όπως τόνισαν σήμερα, στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου, ο δήμαρχος Σφακίων Γιάννης Ζερβός, ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Ενέργειας Νίκος Καλογερής, η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων Ελένη Παπαδοπούλου και ο αναπληρωτής καθηγητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πολυτεχνείου Κρήτης Νίκος Σκουτέλης.
Στη διάρκεια της συνέντευξης επισημάνθηκε ότι δόθηκε το «πράσινο φως» για την αποκατάσταση του φρουρίου του Φραγκοκάστελλου μετά την έγκριση της σχετικής μελέτης από την υπουργό Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου. Η συγκεκριμένη μελέτη είχε συζητηθεί στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και στο Συμβούλιο Μουσείων την Τρίτη 10 Ιανουαρίου 2017 και αναμενόταν η έγκρισή της για να καταστεί δυνατή η υλοποίηση του έργου. Η μελέτη αποκατάστασης και νέων χρήσεων στο φρούριο Φραγκοκάστελλου εντάσσεται στη μελέτη πολιτιστικής ανάπτυξης, προϋπολογισμού 38.000 ευρώ περίπου, που έχει χρηματοδοτηθεί -μετά από αίτημα του Δήμου Σφακίων- από την Περιφέρεια Κρήτης και εκπονήθηκε από ομάδα καθηγητών του Πολυτεχνείου Κρήτης με επικεφαλής τον κ. Σκουτέλη και την επίβλεψη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων.
Αναφορικά με το φρούριο της Χώρας Σφακίων και το αλσύλλιο που το περιβάλλει έγινε γνωστό ότι υπογράφεται άμεσα προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου Σφακίων και της Περιφέρειας Κρήτης για να προχωρήσουν τα έργα, ενώ για το ναό των Αγίων Αποστόλων επισημάνθηκε ότι κυριολεκτικά σώθηκε από βέβαιη κατάρρευση, χάρη στην έγκαιρη παρέμβαση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, η οποία προχώρησε, σε πρώτη φάση, σε εργασίες για την άρση της ετοιμορροπίας, ενώ σε επόμενο στάδιο θα δρομολογήσει τις εργασίες πλήρους αποκατάστασης του ιστορικού μνημείου.
Ο Ναός των Αγίων Αποστόλων, στη Χώρα Σφακίων, σώθηκε, κυριολεκτικά, την τελευταία στιγμή.
Αναλυτικότερα:
Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΣΦΑΚΙΩΝ
Ο δήμαρχος Σφακίων Γιάννης Ζερβός σημείωσε ότι η μελέτη για το φρούριο Φραγκοκάστελλου περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την αποκατάσταση των φθορών και την αξιοποίηση κάποιων εσωτερικών χώρων. Ο κ. Ζερβός επεσήμανε ότι το φρούριο είναι ιστορικό μνημείο, μεγάλης πολιτιστικής κληρονομιάς και πρόσθεσε ότι «το έργο θα δώσει μεγάλη υπεραξία, όχι μόνο στην περιοχή των Σφακίων».
Ο Δήμαρχος Σφακίων είπε, ακόμη, ότι «με τη βοήθεια της Περιφέρειας Κρήτης, προχωράμε τις επόμενες ημέρες σε προγραμματική σύμβαση για την αποκατάσταση φθορών του φρουρίου της Χώρας Σφακίων και την ανάπλαση του αλσυλλίου που περιβάλλει το φρούριο, που βρίσκεται στην “καρδιά” της Χώρας Σφακίων», ενώ υπογράμμισε ότι οι εργασίες που ήδη εκτελούνται στο ναό των Αγίων Αποστόλων είχαν ως αποτέλεσμα, κυριολεκτικά, τη σωτηρία του.
Δείτε όλα όσα είπε ο κ. Ζερβός:
Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΕΦΟΡΕΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ
Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων Ελένη Παπαδόπουλου, αναφερόμενη, αρχικά, στο φρούριο του Φραγκοκάστελλου, σημείωσε ότι «είναι ένα από τα καλύτερα διατηρημένα και σωζώμενα φρούρια όχι μόνο στην Κρήτη, αλλά και σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο. Είναι πάρα πολύ σημαντικό το ερευνητικό πρόγραμμα που έγινε από το Πολυτεχνείο Κρήτης και αντιμετώπισε από κάθε πλευρά όλες τις ανάγκες και τα προβλήματα του φρουρίου. Μετά την έγκριση της μελέτης από το ΚΑΣ έχουμε πλέον ένα εργαλείο στα χέρια μας για να προχωρήσουμε στη χρηματοδότησή του και στην ένταξη στο νέο ΕΣΠΑ, προχωρώντας τις διαδικασίες για χρηματοδότηση από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Περιφέρειας Κρήτης».
Αναφερόμενη στον ναό των Αγίων Αποστόλων, είπε ότι «είναι ένας ναός εξαιρετικός του 16ου αιώνα, ο οποίος ήταν ετοιμόρροπος. Είχαμε μία εγκεκριμένη μελέτη, που συντάχθηκε από την 28η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και συγκεκριμένα από τους αρχαιολόγους Μιχάλη Ανδριανάκη και Φίλιππο Σταγάκη και με βάση αυτήν και με την αρωγή του Υπουργείου Πολιτισμού χρηματοδοτήθηκε με 30.000 ευρώ για ν’ αντιμετωπίσουμε την κατάσταση ετοιμορροπίας και τις έντονες ρηγματώσεις που παρουσίαζε. Στην κυριολεξία καταφέραμε να σώσουμε οριακά το μνημείο, γιατί πιστεύουμε, με βάση και τα πορίσματα των τεχνικών μας, ότι θα κατέρρεε μετά από αυτόν τον χειμώνα που περάσαμε».
Για το φρούριο της Χώρας Σφακίων και το αλσύλλιο, η κα Παπαδοπούλου είπε, μεταξύ άλλων, πως «είναι σαφές ότι σε συνεργασία με Δήμο Σφακίων και την Περιφέρεια Κρήτης ελπίζουμε ότι θ’ αντιμετωπιστούν θέματα που ταλανίζουν χρόνια το μνημείο…».
Δείτε όλα όσα είπε η κα Παπαδοπούλου:
Ο ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Ο αντιπεριφερειάρχης Χωροταξίας, Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκος Καλογερής εξέφρασε την ικανοποίησή του για την έγκριση της μελέτης για το φούριο του Φραγκοκάστελλου. «Είναι ένα μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά παράλληλα έχει και πολύ μεγάλη ιστορική σημασία, κυρίως λόγω του ηρωικού τέλους των υπερασπιστών του και των θρύλων που το συνοδεύουν. Είναι ένα έργο, που ξεπερνάει τα Χανιά και την Κρήτη, είναι γνωστό σε όλη την Ελλάδα», τόνισε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι επόμενο βήμα είναι η ένταξη της μελέτης σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα.
Αναφερόμενος στα έργα που θα γίνουν στη Χώρα Σφακίων (φρούριο – αλσύλλιο), ο κ. Καλογερής υπογράμμισε ότι φιλοδοξία της Δημοτικής Αρχής αλλά και της Περιφέρειας είναι η Χώρα Σφακίων «να μην είναι πλέον ένα κέντρο διερχομένων τουριστών, καθώς έχει πολλές δυνατότητες που πρέπει ν’ αναδείξουμε» προκειμένου «ν’ αλλάξει η εικόνα της περιοχής».
Δείτε όλα όσα είπε ο κ. Καλογερής:
Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ
Ο αναπληρωτής καθηγητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πολυτεχνείου Κρήτης Νίκος Σκουτέλης αναφέρθηκε στο ερευνητικό έργο του Πολυτεχνείου Κρήτης, που διήρκησε δύο χρόνια περίπου, και στη συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων για την αποκατάσταση του φρουρίου στο Φραγκοκάστελλο, τονίζοντας, μεταξύ πολλών άλλων, ότι «η μελέτη ανταποκρίνεται, από τη μια μεριά, στις ανάγκες του συγκεκριμένου μνημείου. Είναι αναστρέψιμη, σύμφωνα με τη διεθνή ορολογία, προτείνει σχεδιασμούς και υλικά συμβατά με το ύφος του κτηρίου και την ιστορικότητά του και ανταποκρίνεται στις σύγχρονες διεθνείς πρακτικές διαχείρισης των μνημείων».
Δείτε όλα όσα είπε ο κ. Σκουτέλης:
Το φρούριο του Φραγκοκάστελλου
Το Φραγκοκάστελλο είναι μεσαιωνικό κάστρο που βρίσκεται στη νότια ακτή της Κρήτης, περίπου 12 χιλιόμετρα ανατολικά της Χώρας Σφακίων, εντός του Νομού Χανίων. Αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της περιοχής και φημίζεται για το φαινόμενο που είναι γνωστό ως Δροσουλίτες, που παρατηρείται στον κάμπο γύρω από το κάστρο, κάθε χρόνο στα τέλη της άνοιξης.
Σύμφωνα με βενετικά αρχεία, το κάστρο χτίστηκε στο διάστημα 1371 – 1374 από τους Βενετούς, κυρίαρχους τότε του νησιού της Κρήτης, με σκοπό την προστασία από τους πειρατές αλλά και από τους συχνά εξεγερμένους Σφακιανούς. Σύμφωνα με τοπική παράδοση το κάστρο χτιζόταν την ημέρα από τους Βενετούς στρατιώτες και το βράδυ οι Σφακιανοί με αρχηγούς τους έξι αδελφούς Πατσούς γκρέμιζαν ότι είχε χτιστεί κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τελικά οι Βενετοί συνέλαβαν και εκτέλεσαν τους αδελφούς Πατσούς και κατάφεραν να ολοκληρώσουν το κάστρο.
Το βενετικό όνομα του κάστρου ήταν Άγιος Νικήτας. Επικράτησε όμως η ονομασία Φραγκοκάστελλο, που του αποδόθηκε από τον τοπικό πληθυσμό και σημαίνει το κάστρο των Φράγκων, καθώς ο τοπικός πληθυσμός συνήθιζε να αποκαλεί Φράγκους όλους τους ξένους καθολικούς. Το όνομα σταδιακά υιοθετήθηκε και από τους Βενετούς.
