Το φθινόπωρο του 2010 σε μια σειρά άρθρων στην εφημερίδα «Χανιώτικα νέα», δημοσιεύτηκαν σκέψεις και προτάσεις για την τουριστική ανάπτυξη του Νομού Χανίων, αλλά και της Δυτικής Κρήτης.
Στα άρθρα αυτά περιγράψαμε τις δυνατότητες ανάπτυξης, «ευκαιρίες» του νομού.
Σαν πρώτης προτεραιότητας ευκαιρίες θεωρούσαμε τις πύλες εισόδου, αεροδρόμιο Χανίων και λιμάνι Σούδας, οι οποίες δυνητικά είναι μοχλοί ανάπτυξης του νομού Χανίων και της Δυτικής Κρήτης.
Ας δούμε λοιπόν τι έγινε στο αεροδρόμιο Χανίων:
Ίσως είναι η πρώτη φορά στην ιστορία των Χανίων, που θεσμικοί φορείς (Επιμελητήριο, Δήμοι, Αντιπεριφέρεια), αλλά και επαγγελματικοί φορείς του τουρισμού αλλά και της επιχειρηματικότητας, συνενώθηκαν για ένα σκοπό: ανάπτυξη αεροδρομίου.
Το εγχείρημα ήταν δύσκολο. Εμείς, ως μη ειδικοί, ως μη επαγγελματίες σε διαχείριση αεροδρομίων, έχοντας στόχο, με χρονοδιάγραμμα, με επιμονή και υπομονή, με αξιοπιστία και δεσμεύσεις, αλλά πάνω απ’ όλα με συνεργασία και στοχοπροσήλωση, καταφέραμε μικρές αλλά σημαντικές νίκες, όπως:
1. Δημοπρατήθηκε και ολοκληρώθηκε με κοινοτικούς και εθνικούς πόρους η επέκταση του επιβατικού σταθμού του αεροδρομίου Χανίων.
2. Προχωρήσαμε στην πρόσκληση αεροπορικών εταιρειών, παραδοσιακών (legacy carriers) και χαμηλού κόστους (LCC).
3. Συνδέσαμε το αεροδρόμιο Χανίων με δημόσια συγκοινωνία με τις πόλεις Χανίων και Ρεθύμνου αλλά και με όλες τις περιοχές του νομού.
4. Τα Χανιά έγιναν η πρώτη βάση ξένης αεροπορικής εταιρείας, επί ελληνικού εδάφους (Ryanair).
5. Φέραμε τα Χανιά (Κρήτη) πιο κοντά στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Κύπρο και την Ιταλία.
6. Τελευταίο, αλλά ίσως το σημαντικότερο, το αεροδρόμιο Χανίων τοποθετήθηκε στον παγκόσμιο και ευρωπαϊκό αεροπορικό χάρτη.
Τα αποτελέσματα, παρά την αρνητική στάση των κυβερνήσεων και ιδιαίτερα της τελευταίας, είναι εντυπωσιακά, όπως φαίνεται από τους παρακάτω πίνακες:
To 2016 είχαμε 611.601 επιπλέον επιβάτες σε σχέση με το 2011 (αύξηση 70%).
Το 42% των επιβατών έρχονται πλέον με εταιρίες Low Cost.
Καταρρίφθηκαν και μύθοι:
1ος Μύθος: Η προσέλκυση αεροπορικών εταιρειών με προγραμματισμένες πτήσεις (schedule) Legacy και Low Cost δρα ενάντια στους tour operators και στις ναυλωμένες πτήσεις (charters). Οι Σκανδιναβοί όχι μόνο δεν μειώθηκαν, αλλά και αυξήθηκαν.
2ος Μύθος: Ο ανταγωνισμός βλάπτει την επιχειρηματικότητα – ανάπτυξη.
Και όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα, με τον ερχομό της Ryanair στα Χανιά, διπλασιάστηκαν οι αφίξεις στα Χανιά. Παράλληλα η Aegean/OA όχι μόνο συνέχισε να δραστηριοποιείται στα Χανιά, αλλά και αύξησε τον αριθμό των επιβατών.
3ος Μύθος: H Ryanair είναι αναξιόπιστη αεροπορική εταιρεία.
Όχι μόνο παρέμεινε, με αεροπλάνο βάσης, αλλά αυξάνει συνεχώς τους προορισμούς και του επιβάτες προς τα Χανιά. Κανείς δεν μπορεί πλέον να αμφισβητήσει ότι το 80% της αύξησης του αεροδρομίου Χανίων οφείλεται στη Ryanair και ότι είναι η μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία που δραστηριοποιείται στα Χανιά (Ryanair 34%, Aegean 16%της συνολικής κίνησης).
Και όπως έγραψε και ο Δημήτρης Καμπουράκης στο «Εθνος», στις 19-04-16: «Ο Ντέιβιντ Ο’Μπράιεν της Ryanair δεν είναι οποιοσδήποτε μάνατζερ. Όπου ρίξει το βλέμμα του, όπου πεισθεί να στείλει την αεροπορική εταιρεία του να προσγειώνεται και να απογειώνεται, η περιοχή γεμίζει με τουρίστες. Μπορεί να διατυπώνονται δεκάδες αντιρρήσεις ή ενστάσεις για τούτη ή εκείνη την πρακτική της Ryanair, πλην εκεί όπου επέλεξε να αποκτήσει βάση, ο τουρισμός αυξήθηκε κατά 30-50% μέσα σε δύο χρόνια. Μπορεί να φέρνει καινούργια τουριστικά χούγια, μπορεί η πολιτική της εταιρείας να μη συμβαδίζει με το μοντέλο του μαζικού τουρισμού που υιοθετούν οι τουριστικοί κολοσσοί του εξωτερικού και οι ντόπιοι μεγαλοξενοδόχοι, όμως τουριστική άνθηση και Ryanair είναι συνώνυμα. Συνεπώς, η καταγγελία του ότι η κα Κουντουρά δεν καταδέχτηκε να του απαντήσει σε 25 επιστολές του για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου στην Ελλάδα, πρέπει να απαντηθεί πάραυτα και με πειστικότητα. Η χώρα δεν είναι σε θέση να παίζει με τέτοια πράγματα. Ο Ο’ Μπράιεν μιλά για πέντε εκατομμύρια τουρίστες τον χρόνο επιπλέον, τους οποίους διώχνουμε. Είναι δυνατόν; Απεναντίας το αντίθετο».
Ένα μεγάλο ευχαριστώ:
α. Στις διοικήσεις και το προσωπικό της ΥΠΑ Χανίων. Έχοντας να αντιπαλέψουν την απαρχαιωμένη, γραφειοκρατική και αδιάφορη κεντρική υπηρεσία της ΥΠΑ, άνοιξαν δρόμους και οδήγησαν το αεροδρόμιο Χανίων στη νέα εποχή των αερομεταφορών.
β. Στις διοικήσεις και το προσωπικό της 115 Πτέρυγας Μάχης, της Πυροσβεστικής και το προσωπικό του Πύργου Ελέγχου. Χωρίς τη συμβολή τους δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν να προσγειωθούν/εξυπηρετηθούν όλες αυτές οι πτήσεις.
γ. Στην Αμερικάνικη Ευκολία Σούδας. Συντηρεί, εκσυγχρονίζει και αναβαθμίζει τις υλικοτεχνικές και ηλεκτρονικές – αεροβοηθήματα υποδομές του αεροδρομίου Χανίων.
δ. Στους Διευθυντές και το προσωπικό του ΑΚΤΩΡΑ στα Χανιά. Αγάπησαν και πίστεψαν στο έργο περισσότερο από τους Χανιώτες. Χωρίς τις θετικές παρεμβάσεις τους δεν θα παραδιδόταν αεροδρόμιο στη σημερινή του μορφή.
Και η επόμενη μέρα:
Από τις 11/04/2017 τις τύχες του αεροδρομίου Χανίων ανέλαβε η Fraport Greece.
Εντύπωση προκάλεσαν οι δηλώσεις του πρωθυπουργού, (είθισται οι πρωθυπουργοί να δέχονται στο Μαξίμου πολιτικούς όχι επιχειρηματίες), αλλά και των μετόχων της Fraport Greece, κ. Schulte, κ. Κοπελούζου, ΤΑΙΠΕΔ, αλλά και του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας κ. Zinell. Καμιά λέξη για αύξηση των επιβατών και επέκταση της τουριστικής περιόδου. Δεν χρειαζόμαστε μόνο το αυτονόητο: καθαρά και ωραία αεροδρόμια (λαλίστατοι), αλλά το ζητούμενο: αεροδρόμια γεμάτα επιβάτες καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου (σιγή ασυρμάτου).
Η Fraport προβλέπει ετήσια αύξηση 3,78% (παράρτημα 26, σύμβαση παραχώρησης).
Η πραγματική ετήσια αύξηση είναι 11,20%.
Για να γίνει κατανοητό, με βάση την πρόβλεψη της Fraport Greece, το 2016 θα είχαμε 1.053.201 επιβάτες, ενώ στην πραγματικότητα είχαμε 1.486.277 επιβάτες.
Αναλύοντας το Business Plan της Fraport Greece, πάνω στο οποίο βασίστηκε η οικονομική προσφορά και η πρόβλεψη ώστε η επένδυση να είναι κερδοφόρα, παρατηρούμε (πράγμα που μπορεί να διαπιστώσει και πρωτοετής φοιτητής των οικονομικών σχολών) ότι η προσφορά δεν βασίστηκε στη μεγάλη αύξηση των επιβατών.
Προκαλεί επίσης απορία γιατί η Fraport Greece δεν έλαβε υπόψη της, ότι όλοι οι αρμόδιοι φορείς / αναλυτές της αεροπορικής βιομηχανίας προβλέπουν ότι στα επόμενα δέκα χρόνια θα υπάρξει μεγάλη αύξηση των επιβατών / ταξιδιωτών.
Πολύ φοβάμαι ότι το μοντέλο της Fraport Greece έχει βασιστεί στο μοντέλο: Ακριβές χρεώσεις και λίγοι επιβάτες (πράγμα που επιβεβαιώνεται από τις επίσημες δηλώσεις των εκπροσώπων της Fraport Greece, από την επίσημη ιστοσελίδα της εταιρείας και τη συμφωνία παραχώρησης, Νόμος 4389/2016), αντί του επικρατούντος μοντέλου σε όλα τα ανταγωνιστικά μεσογειακά αεροδρόμια, δηλαδή: μικρές χρεώσεις και πολλοί επιβάτες.
Τέλος, ας έχουμε υπόψη μας ότι η δημοκρατία δεν κινδυνεύει από τα μέσα ενημέρωσης, αντίθετα κινδυνεύει από τα post truth (μετά αλήθεια) και τα fake news (ψεύτικες ειδήσεις), που δυστυχώς κυριαρχούν τη σημερινή περίοδο.
Οι ιδεοληψίες και οι εμμονές, από όποια πλευρά και αν προέρχονται, δίνουν τροφή στον λαϊκισμό και προκαλούν τριγμούς στην προβληματική μας δημοκρατία.
Όσον αφορά τους ανησυχούντες, ένθεν και ένθεν, ας τοποθετηθούν επιτέλους επί των πραγματικών γεγονότων και στοιχείων.
Η κοινή γνώμη χρειάζεται σωστή και αντικειμενική πληροφόρηση με τεκμηριωμένα στοιχεία.
Για τους τελευταία σιωπούντες (από το 2015 και μετά): κανένα σχόλιο…
Το συμφέρον της Δυτικής Κρήτης είναι πάνω από ιδεολογίες, κόμματα, κυβερνήσεις, εταιρείες, συμφέροντα, προσωπικές επιδιώξεις ή οποιεσδήποτε άλλες στοχεύσεις.
Και να μην ξεχνάμε… Η Κρήτη έχει τρία αεροδρόμια…
ΥΓ.: 1: Ευτυχώς, scripta manent (τα γραπτά μένουν).
ΥΓ.: 2: Όλα τα στοιχεία αντλήθηκαν από την ΥΠΑ και τη σύμβαση παραχώρησης, Νόμος 4389/2016.
* Ο κ. Χρήστος Μυλωνάκης είναι αντιπρόεδρος του Επιμελητηρίου Χανίων