Να μην προχωρήσει αύριο σε επικύρωση της συμφωνίας με την εταιρεία Belvedere για τη 25ετή μίσθωση των κτηρίων του Πολυτεχνείου Κρήτης στην παλιά πόλη των Χανίων κάλεσαν σήμερα τον πρύτανη του Ιδρύματος Βασίλη Διγαλάκη μέλη της «Πρωτοβουλίας Πολιτών για τη διάσωση των μνημείων στον λόφο Καστέλι», προειδοποιώντας, μάλιστα, ότι «αν πράξει το αντίθετο θα λογοδοτήσει και στην κοινωνία και στη δικαιοσύνη για καταπάτηση και εκχώρηση δημόσιων περιουσιακών στοιχείων», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο καθηγητής του ΑΠΘ, Αντώνης Σκαμνάκης, ο οποίος προανήγγειλε τη γνωστοποίηση -στη διάρκεια της αυριανής ημέρας- νέων στοιχείων που, όπως είπε, έχουν προκύψει για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Παράλληλα, στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, στο καφέ «Κήπος», τα μέλη της Πρωτοβουλίας αναφέρθηκαν στους λόγους για τους οποίους διαφωνούν με την επιχειρούμενη αξιοποίηση των κτηρίων, επεσήμαναν ότι ο αρχικός σχεδιασμός περιλαμβάνει ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο, με τελικό στόχο τη δημιουργία ενός αρχαιολογικού πάρκου στο Καστέλι και υποστήριξαν ότι υπάρχει η δυνατότητα εξεύρεσης των αναγκαίων πιστώσεων για την αποκατάσταση των κτηρίων, ειδικά αυτού της πρώην Μεραρχίας, που έχει και τα μεγαλύτερα προβλήματα.
Ωστόσο, απέφυγαν να σχολιάσουν το γεγονός ότι πριν από έξι χρόνια, περίπου, επί πρυτανείας Γιάννη Φίλη, χάθηκε η ευκαιρία για την αποκατάσταση του κτηρίου της πρώην Μεραρχίας, όταν είχαν εξασφαλιστεί τα κονδύλια, είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία του διαγωνισμού και είχε επιλεγεί ανάδοχος για το έργο της αναστήλωσης (δείτε ΕΔΩ).
Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΑΚΗΣ
Ο αρχαιολόγος Μιχάλης Ανδριανάκης επεσήμανε ότι «έχω θυμώσει με αυτήν την υπόθεση, γιατί από την πρώτη στιγμή το Υπουργείο Πολιτισμού, η Εφορεία κι εγώ προσωπικά είμαστε μέσα σε αυτήν την υπόθεση, υποδείξαμε τα κτήρια αυτά στο Πολυτεχνείο, βοηθήσαμε το Πολυτεχνείο να τ’ αποκτήσει, ξέρω τον τρόπο με τον οποίο τα απέκτησε και δεν μπορώ ν’ ακούω διάφορα…».
Ο ίδιος υπενθύμισε ότι «το 1994 είχα προσωπικά διαμαρτυρηθεί έντονα στο “Βήμα”, μ’ ένα άρθρο μου, με τίτλο“Τσιμεντολατρεία εναντίον κοινής λογικής”, διότι ακριβώς τότε ουσιαστικά αποφασίστηκε η εγκατάλειψη των κτηρίων. Σταδιακά μεν, αλλά…».
Ο κ. Ανδριανάκης αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα των μνημείων και γενικότερα στην ιστορική σημασία της συγκεκριμένης περιοχής, λέγοντας ότι εκεί «… υπάρχει ο πολιτισμός από πέντε χιλιάδες χρόνια πριν. Είναι το μόνο σημείο στην Κρήτη. Πέστε μου ένα δεύτερο και το παίρνω πίσω. Υπάρχει, λοιπόν, ένας σχεδιασμός από το 1977 και λέγεται μελέτη Ρωμανού – Καλλιγά, η οποία προβλέπει αρχαιολογικό πάρκο στο Καστέλι. Δεν έχει εγκαταλειφθεί. Και τώρα να πάτε, συνεχίζεται… Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, συνεχίζεται. Αυτά δεν γίνονται από τη μια μέρα στην άλλη», σημείωσε ο κ. Ανδριανάκης.
Και πρόσθεσε: «Ο μινωικός οικισμός είναι ο λόγος τον οποίο επικαλούμαστε για την ένταξη των Χανίων στην UNESCO. Το κέντρο του μινωικού οικισμού είναι το Καστέλι. Στο Καστέλι έχουν γίνει ανασκαφές, έχουν γίνει τεράστιες απαλλοτριώσεις. Πρόσφατα, σε εποχής κρίσης, έγιναν απαλλοτριώσεις -αυτό δεν έχει άμεση σχέση με το Καστέλι- μπροστά από το βυζαντινό τείχος όπου συνεχίζεται η μινωική Κυδωνία. Επομένως, το θέμα του αρχαιολογικού πάρκου δεν είναι νεκρό. Το αποφασίσαμε το 1977, ήμουνα τότε 27 χρονών, και σήμερα, 40 χρόνια μετά, καθόμαστε και το υπονομεύουμε. Διότι, αν το ένα δωδέκατο περίπου του Καστελιού, με τα σημαντικότερα κτήρια -ίσως και τις σημαντικότερες αρχαιότητες, πιθανολογώ, διότι δεν είναι δουλειά μου- αυτή τη στιγμή το αποκόπτουμε και το ιδιωτικοποιούμε. Νομίζω ότι είναι ένα θέμα που πρέπει να μας προβληματίσει. Η συνέχεια στον σχεδιασμό, τι είναι για την πόλη μας αυτό το κομμάτι και γιατί πρέπει να παραμείνει σε δημόσιο έλεγχο. Το Πολυτεχνείο δεν πήρε αυτά τα κτήρια σαν να έπαιρνε κάτι πολυκατοικίες στα Λενταριανά. Τα πήρε επειδή ήταν μνημεία. Για να τα σώσει, να τ’ αναδείξει, να συμβάλλει».
Καταλήγοντας, ο κ. Ανδριανάκης πρότεινε τη στέγαση στο κτήριο της πρώην Μεραρχίας του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης, που, όπως είπε, έχει μια από τις πιο σημαντικές λαογραφικές συλλογές στην Κρήτη.
«Το κτήριο της Μεραρχίας μπορεί να φιλοξενήσει στο ισόγειο το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο. Αυτά που ακούω περί Γαλλικής Σχολής και συλλογής ΙΛΑΕΚ είναι αστεία πράγματα. Η συλλογή της ΙΛΑΕΚ είναι 200 αντικείμενα ετερόκλητα. Θέλουμε Λαογραφικό Μουσείο στα Χανιά; Μόνο αυτή η Συλλογή το κάνει. Είναι μια υποχρέωση, συνδυασμός πιστώσεων, και τελειώνουμε. Και στον όροφο το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης».
Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΚΑΜΝΑΚΗΣ
Ο καθηγητής του ΑΠΘ Αντώνης Σκαμνάκης επεσήμανε ότι «η Πρωτοβουλία μας καλεί τον απερχόμενο Πρύτανη να μην προχωρήσει στην αυριανή τηλεδιάσκεψη σε επικύρωση συμφωνίας με την εταιρεία και να μεταφέρει τη λήψη απόφασης στη νέα Πρυτανική Αρχή».
Σημείωσε, δε, ότι «η στάση της Πρυτανικής Αρχής του Πολυτεχνείου Κρήτης να ενεργήσει χωρίς να θέσει προηγουμένως σε διαβούλευση την πρόθεσή της να παραχωρήσει τα κτήρια στον λόφο Καστέλι προκειμένου να μετατραπούν σε ξενοδοχειακή μονάδα ήταν απαράδεκτη και αντιδεοντολογική. Ελέγχεται δε και από την τοπική κοινωνία και από τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας υπενθυμίζοντας την πρόσφατη ανακοίνωση των τριών κοσμητόρων και του τέως πρύτανη Γιάννη Φίλη».
Και συνέχισε: «Θα επαναλάβω ξανά ότι καίτοι τα εν λόγω κτήρια αποτελούν ιδιοκτησία του τοπικού ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος επί της ουσίας πρόκειται για δημόσια περιουσιακά στοιχεία που εκτός από το Πολυτεχνείο ανήκουν στην πόλη και τους κατοίκους της. Η δε χρηματοδότηση για την αγορά του ακινήτου δεν έγινε με ίδιους πόρους του Πολυτεχνείου αλλά με δημόσια χρηματοδότηση και συγκεκριμένα από αυξομειώσεις του τακτικού προυπολογισμού και του προυπολογισμού δημοσίων επενδύσεων. Δυστυχώς η Πρυτανική Αρχή και ορισμένοι συμπολίτες μας δίνουν έμφαση στο αυτοδιοίκητο παρακάμπτοντας ότι τα ΑΕΙ της χώρας είναι δημόσιου χαρακτήρα με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Τα κτήρια και το ακίνητο στο Καστέλι αποτελούν τον πυρήνα της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Ο συνταγματικός νομοθέτης (Σύνταγμα, άρθρο 24), αναγνωρίζοντας τη σημασία της διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας, καθιέρωσε αυξημένη προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος, δηλαδή των μνημείων και λοιπών στοιχείων που προέρχονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα και συνθέτουν την ιστορική, καλλιτεχνική, τεχνολογική και εν γένει την πολιτιστική κληρονομιά».
Ο κ. Σκαμνάκης ανέφερε πως «η Πρωτοβουλία μας θεωρεί ότι υπάρχει η δυνατότητα εξεύρεσης πόρων για την αποκατάσταση και ανάπλαση των διατηρητέων. Εν ολίγοις μπορούν να αναζητηθούν ενισχύσεις, τις οποίες θέλουμε να σας παρουσιάσουμε προσφέροντας εναλλακτική λύση στον μονόδρομο του απερχόμενου κ. Πρυτάνεως».
Δείτε ΕΔΩ τις δυνατότητες εξεύρεσης πόρων, που πρότεινε ο κ. Σκαμνάκης.
Καταλήγοντας, ο κ. Σκαμνάκης είπε ότι «προτάσεις εναλλακτικής αξιοποίησης υπάρχουν πολλές και έχουν κατατεθεί και από αρμόδιους επαγγελματικούς και επιστημονικούς φορείς και από φυσικά πρόσωπα. Η πρόταση είναι η μεταφορά του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης (ΙΑΚ), που, όπως είναι γνωστό, αναζητεί λειτουργικό χώρο. Το ΙΑΚ θα καταβάλλει ένα επίσης ετήσιο ενοίκιο. Για το θέμα αυτό θα σας μιλήσει η κ. Σημανδηράκη. Μαζί με το εν λόγω Αρχείο θα μπορούσε να λειτουργήσει μία μεγάλη βιβλιοθήκη που θα συνένωνε τις σημαντικότερες της πόλης όπως αυτήν του πολυτεχνείου και τη δημοτική εκπληρώνοντας έτσι την εκπαιδευτική και ερευνητική χρήση των κτηρίων. Ο Δήμος θα κατέβαλε ένα ετήσιο ενοίκιο προς το Πολυτεχνείο συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση των μνημείων και όχι στην ξενοδοχοποίησή τους. Να δημιουργηθεί παράλληλα ένας χώρος συζητήσεων και αναψυχής, ένα αναψυκτήριο ανοικτό και προσιτό στους πολίτες και την πανεπιστημιακή κοινότητα, το οποίο θα διαχειρίζεται το ίδιο το Πολυτεχνείο Κρήτης με σημαντικά έσοδα για το ίδιο».
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΥΛΑΚΗΣ
Ο επιχειρηματίας, πρώην δημοτικός σύμβουλος Χανίων Γιάννης Παπαδουλάκης στην τοποθέτησή του ανέφερε τα εξής:
«Θέλω να εκφράσω την τύχη να έχω μεγαλώσει σε έναν τόπο με μεγάλη ιστορία και πολιτισμό, αλλά φυσικά και το Πολυτεχνείο Κρήτης, με την τεράστια προσφορά του, τόσο στην περιοχή μας όσο κι εκτός συνόρων. Σαν απλός αλλά ενεργός πολίτης κι επιχειρηματίας, πάντα απολάμβανα τα οφέλη της προίκας της φύσης και των προγόνων μας, που δίνουν ζωή γύρω μας. Πριν από λίγα χρόνια έφτιαξα μια ομάδα σε γνωστό μέσο κοινωνικής δικτύωσης, με όνομα“Όχι στο θάψιμο της ιστορίας μας”. Ο λόγος; Βλέποντας διάφορα μνημεία της πόλης μας να χάνονται για διάφορους λόγους, αλλά και ένα γνωστό σε όλους μας κατάστημα “γρήγορου φαγητού”, ακριβώς μέσα και κάτω από ένα από αυτά, άρχισα να βλέπω τι σώσαμε και τι αφήσαμε. Σήμερα λοιπόν θέλω να μεταφέρω μερικές σκέψεις και ανησυχίες σαν επιχειρηματίας:
• Είμαι καλά πεπεισμένος ότι πολλοί επιχειρηματίες, ιδιαίτερα στην εποχή μας, πρώτα θα δουν το κέρδος και γενικά το συμφέρον τους, χωρίς συνήθως να δείξουν ευαισθησία ούτε στο περιβάλλον ούτε στην ιστορία.
• Είμαι όμως διπλά πεπεισμένος ότι οι συνάδελφοι ντόπιοι επαγγελματίες θα βγουν πολλαπλά κερδισμένοι εάν δεν δουν θετικά, κοντόφθαλμα και προσωρινά, την ατυχή τελευταία απόφαση της πρυτανικής αρχής για την επένδυση στον λόφο της παλιάς πόλης, αλλά να επιδιώξουν μια σωστή ανάδειξη ενός ακόμα σημείου προβολής της ιστορίας μας.
Τέλος, θα πω ότι σέβομαι κάθε αντίθετη με τη δική μου άποψη που εκφράζουν μέλη της τοπικής κοινότητας, αλλά σαν απλός Χανιώτης θα αντιδράσω με κάθε νόμιμο τρόπο, σε ένα νέου τύπου Μαντάμ Ορτάνς Hotel πάνω στα αρχαία περίπου 5.000 ετών της παλιάς πόλης μας».
Η ΖΑΧΑΡΕΝΙΑ ΣΗΜΑΝΔΗΡΑΚΗ
Η πρώην προϊσταμένη του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης και ειδική συνεργάτις -σήμερα- των Γενικών Αρχείων του Κράτους Ζαχαρένια Σημανδηράκη τόνισε ότι «από χρόνια η δική μου η στάση έναντι των μνημείων, γενικά και ειδικά, είναι δεδομένη. Γι’ αυτό και έχω αντιδράσει πολλές φορές, όταν βλέπω να καταστρέφονται μνημεία, να απαξιώνονται, να λοιδορούνται και έχω επέμβει αρκετές φορές, ενδεχομένως όχι πάντα με επιτυχία. Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι εδώ γιατί η πρόταση για μεταστέγαση του Ιστορικού Αρχείου της Κρήτης, στο οποίο είχα την τιμή να υπηρετήσω για τριάντα χρόνια και παραπάνω, είναι ένα ζωτικό θέμα για την πόλη».
Η κα Σημανδηράκη σημείωσε πως «θεωρώ ότι είναι όνειδος για την πόλη να μην μπορεί να στηρίξει την ιστορία της, να μην μπορεί να στεγάσει τα ιστορικά στοιχεία, τον θησαυρό που διαθέτει. Αν αυτή η Υπηρεσία, αυτό το υλικό, βρισκόταν σε άλλο τόπο, σας πληροφορώ θα είχε αναδειχθεί σε σημείο που δεν παίρνει. Σήμερα, είναι πάρα πολύ πιεσμένο, είναι καταχωνιασμένο στο κτήριο της Ιωάννου Σφακιανάκη, στο κεντρικό μας κτήριο δηλαδή. Μιλώ σαν τέως προϊσταμένη του Αρχείου. Δεν εκπροσωπώ ούτε το Ιστορικό Αρχείο ούτε τον Σύλλογο Φίλων του Αρχείου ούτε τα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Μιλώ σαν Ζαχαρένια Σημανδηράκη, που το υπηρέτησα και το αγάπησα. Αυτή τη στιγμή, λοιπόν, το υλικό του είναι καταχωνιασμένο, είναι τελείως δυσπρόσιτο για τους ερευνητές, υπάρχει δεύτερο κτήριο νοικιασμένο, περίπου 150 τ.μ., όπου δίδεται ένα δυσβάσταχτο ενοίκιο. Θα ήταν, λοιπόν, ιδανική λύση η μεταφορά σ’ ένα ιστορικό κτήριο», υπογράμμισε η κα Σημανδηράκη.
Και πρόσθεσε: «Αυτή τη στιγμή το Ιστορικό Αρχείο της Κρήτης είναι το αρχαιότερο Αρχείο στην Ελλάδα μετά τα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Τα Γενικά Αρχεία του Κράτους ιδρύθηκαν το 1914 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και το 1920 ιδρύθηκε το Ιστορικό Αρχείο της Κρήτης. Διαθέτει υλικό αυτή τη στιγμή περίπου 1,5 εκατ. ιστορικά έγγραφα και ντοκουμέντα, διαθέτει βιβλιοθήκη που έχει περίπου 12.000 τίτλους βιβλίων, διαθέτει το πληρέστερο αρχείο Κρητικού Τύπου, από το 1831 μέχρι σήμερα, διαθέτει φωτογραφική συλλογή με περίπου 10.000 φωτογραφίες και καρτ ποστάλ, από τον 190 αιώνα μέχρι και σήμερα, διαθέτει, τέλος, και το σημαντικότερο, το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο, ένα τεράστιο υλικό, το οποίο προέρχεται είτε από δωρεές είτε από αγορές και μάλιστα από καιρούς χαλεπούς, με πρωτομάστορα και πρωτοπόρο τον Νικόλαο Τωμαδάκη, τον καθηγητή του Πανεπιστημίου τότε, που ξεκίνησε στην αρχή ως διευθυντής του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης και μετά των Γενικών Αρχείων του Κράτους. Πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό υλικό, το οποίο, εάν απλωθεί, καλύπτει ορόφους και ορόφους. Δεν μπορεί αυτός ο θησαυρός να απαξιώνεται και να μου λένε τι τα θες τα παλιόχαρτα. Αυτά τα παλιόχαρτα είναι το παρελθόν και η ιστορία…».
Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΙΑΤΡΟΥΔΑΚΗΣ
Ο κάτοικος της παλιάς πόλης Βασίλης Γιατρουδάκης διευκρίνισε, αρχικά, ότι «παρίσταμαι και ομιλώ ως πολίτης, ως παλιός μόνιμος κάτοικος της παλιάς πόλης. Είμαι γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Μονίμων Κατοίκων Παλιάς Πόλης Χανίων, όμως στην παρούσα συνέντευξη δεν είμαι εξουσιοδοτημένος να μιλήσω εκ μέρους του Δ.Σ., το οποίο πάντως έχει λάβει θέση αντίθετα με τα σχεδιαζόμενα από την Πρυτανεία για τον λόφο Καστέλι, που έχει δημοσιευτεί και στον τοπικό Τύπο».
Ο κ. Γιατρουδάκης επεσήμανε ότι «προσωπικά, έχω πικρή πείρα από την υπερ-τουριστικοποίηση της γειτονιάς μου και την κατάχρηση του δημόσιου χώρου. Η γειτονιά του Καστελιού είναι πιο τυχερή, γιατί είναι και θα γίνει το αρχαιολογικό πάρκο της παλιάς πόλης. Το συγκρότημα των κτηρίων της Μεραρχίας, με τα αναστηλωμένα των παλιών φυλακών ήταν η πρώτη στέγη του νεοϊδρυμένου Πολυτεχνείου, προίκα πολύτιμη της Πολιτείας, με χρήση που άρμοζε στον χώρο και στην ιστορία του. Με την ανάπτυξη και τη μεταφορά του Ιδρύματος στο campus του Ακρωτηρίου, δεν νοείται αυτά τα κλειστά κτήρια στον λόφο Καστέλι να παραχωρηθούν για χρήση προσβλητική, απέναντι στη βαριά ιστορία και εξαιρετική ομορφιά του χώρου. Θεωρώ απαράδεκτη την απόφαση της Πρυτανείας να παραχωρηθεί σε ιδιώτη για τουριστική εκμετάλλευση. Είναι χώρος φορτωμένος με ιστορία, μνήμες και κάλλος, που μόνο πολιτιστική χρήση οφείλει να έχει», κατέληξε ο κ. Γιατρουδάκης.
1 Σχόλιο
Βλέπω, πολλά άτομα μάζεψε η “πρωτοβουλία” . 18 μετράω μαζί με το προεδρείο. Λογικο να μιλάνε εξ’ ονόματος του συνόλου των πολιτών. Για πείτε μας κύριε Σκαμνάκη, πως γίνεται να προχωρησει η διαδικασία ενοικίασης αν εξ’αρχής ειναι παρανομη η διαδικασία και δημοσια η περιουσία? Μηπως απλά παιζετε με την νοημοσύνη των Χανιωτών? Καθηγητης πανεπιστημιου είστε, μπορείτε να το απαντήσετε…
winston ο αδαης