Νέα μεγάλα ερωτήματα αναφορικά με το πολύπαθο έργο του φράγματος Βαλσαμιώτη και την -ημιτελή, όπως αποδεικνύεται- κατασκευή του μέχρι και σήμερα προκαλεί η έκθεση (εμπειρογνωμοσύνη) του αναπληρωτή καθηγητή Εδαφομηχανικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Μιχάλη Καββαδά, σύμφωνα με την οποία απαιτούνται επιπλέον εργασίες, προϋπολογισμού -κατ’ εκτίμηση- ύψους 2 εκατομμυρίων ευρώ προκειμένου να σταματήσουν οι σημαντικές διαρροές ποσοτήτων νερού, που δεν επιτρέπουν την αξιοποίηση του φράγματος σε όλο του το εύρος!
Αναλυτική ενημέρωση για τις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με το συγκεκριμένο σημαντικό έργο παρείχαν σήμερα, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ο διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης Φώτης Καζάσης και ο διευθυντής Υδραυλικών Έργων του ΟΑΚ, Μάρκος Πατρελάκης, οι οποίοι απάντησαν σε πολλές ερωτήσεις δημοσιογράφων, αποκαλύπτοντας σημαντικά στοιχεία για τη «διαδρομή» του έργου από το 1995 -όταν ξεκίνησε η εκπόνηση των μελετών- και το 2005 -όταν άρχισαν οι εργασίες- μέχρι και σήμερα.
Ο κ. Καζάσης αποκάλυψε ότι σύμφωνα με την εμπειρογνωμοσύνη του κ. Καββαδά, στον οποίο απευθύνθηκε ο Οργανισμός προκειμένου να είναι σε θέση να γνωρίζει ποιο είναι το μέλλον του φράγματος αναφορικά με τα κρίσιμα ζητήματα της λειτουργικότητας και της διαχείρισης, υπάρχουν «προβλήματα που έχουν να κάνουν με τη μελέτη του έργου, με την κατασκευή του έργου και με την από εδώ και πέρα λειτουργικότητα του έργου».
Η μελέτη του κ. Καββαδά παραδόθηκε στον Οργανισμό περί τα τέλη Νοεμβρίου 2017 και πριν από λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε ευρεία σύσκεψη στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (προϊσταμένη Αρχή) για να εξεταστούν τα επόμενα βήματα.
«Διαφαίνεται η ανάγκη περαιτέρω επεμβάσεων στο έργο προκειμένου να μειωθεί η ποσότητα του νερού που διαρρέει. Έγιναν προσπάθειες αποκατάστασης του φράγματος -από την Περιφέρεια Κρήτης και τον ΟΑΚ-, οι οποίες, όμως, δεν εκμηδένισαν το πρόβλημα. Υπάρχουν κάποιες διαρροές που παραμένουν αυτή τη στιγμή και οι οποίες δεν είναι αποδεκτές», υπογράμμισε ο κ. Καζάσης, ο οποίος αναφέρθηκε και στα -όχι αισιόδοξα- αποτελέσματα της σύσκεψης στην Αθήνα.
«Αυτό που εισέπραξα από τη μεριά του Υπουργείου είναι ότι υπάρχει μία πάρα πολύ μεγάλη δυσκολία στο να εξευρεθούν χρήματα. Δηλαδή το Υπουργείο, αυτή τη στιγμή, δεν έχει δυνατότητα χρηματοδότησης και δυστυχώς το έργο αυτό δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί από συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα, διότι έχει ήδη γίνει αυτό, έχει ήδη γίνει συμπληρωματική σύμβαση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, άρα, λοιπόν, έχει τελείως κλείσει το θέμα περαιτέρω συμπληρωματικών συμβάσεων για την αποκατάσταση του έργου, δεδομένου ότι το έργο έχει κλείσει τυπικά από το 2014, άρα πρέπει να βρούμε εθνικούς πόρους για να αποκατασταθεί πλήρως», τόνισε ο κ. Καζάσης.
Ο ίδιος σημείωσε ότι «μέχρι να γίνουν αυτές οι εργασίες, το φράγμα πρέπει να λειτουργεί σε μειωμένη δυναμικότητα, περίπου στο 1/5 της χωρητικότητάς του, δηλαδή με 1-1,5 εκατομμύρια κυβικά νερού, αντί για 5,5 εκατ. κυβικά περίπου ανά περίοδο», τονίζοντας, πάντως, ότι δεν υφίσταται κανένας κίνδυνος για τους κατοίκους της κοινότητας Βατολάκκου, όπου και έχει κατασκευαστεί το φράγμα. «Δεν υπάρχει θέμα ασφάλειας, διότι το φράγμα παρακολουθείται σε καθημερινή βάση από μία πληθώρα ανθρώπων», είπε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Καζάσης υπενθύμισε ότι το έργο «έχει κοστίσει περίπου 40 εκατομμύρια ευρώ» (με αρχική σύμβαση 28 εκατ. και με συμπληρωματικές συμβάσεις) και ότι «… έχει περάσει κατά καιρούς από τον πρώην ΟΑΔΥΚ, από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, από την Περιφέρεια και αυτή τη στιγμή η ευθύνη των αποφάσεων είναι στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και η ευθύνη της επίβλεψης και της διαχείρισης του έργου είναι στην Περιφέρεια και στον ΟΑΚ».
Ο κ. Καζάσης πρόσθεσε ότι «ο σκοπός δεν είναι να επιρρίψουμε ευθύνες σήμερα» και τόνισε με έμφαση ότι «δεν μπορούμε εμείς να αναλάβουμε οποιαδήποτε ευθύνη να διαχειριστούμε το φράγμα σε πλήρη δυναμικότητα, που τώρα θα υπήρχε η δυνατότητα ήδη να μπαίνει νερό στο φράγμα. Τα χέρια μας είναι δεμένα. Ζητήσαμε να μας πει το Υπουργείο ρητά τι προτείνει σε σχέση με τους τρόπους αποκατάστασης του φράγματος και τους τρόπους διαχείρισης -με τις μειωμένες δυνατότητες- έως ότου γίνει η αποκατάσταση».
Σημειώνεται ότι στη σύσκεψη στην Αθήνα συμμετείχαν ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Χαράλαμπος Κασίμης, οι βουλευτές Χανίων Παύλος Πολάκης, Βάλια Βαγιωνάκη καθώς και εκπρόσωπος του βουλευτή Γιώργου Σταθάκη (Ναπολέων Ξιφαράς), ο διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Ανάπτυκης Κρήτης Φώτης Καζάσης καθώς και υπηρεσιακά στελέχη του Υπουργείου, της Περιφέρειας Κρήτης και του ΟΑΚ.
Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί την εισαγωγική τοποθέτηση του διευθύνοντος συμβούλου του ΟΑΚ, Φώτη Καζάση, πριν δεχθεί ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους.
ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΦΩΤΗ ΚΑΖΑΣΗ
Απαντώντας, ακολούθως, σε ερωτήσεις του HANIA.news αναφορικά με το αν το έργο έχει επισήμως παραδοθεί μέχρι σήμερα, με το αν πιστεύει ότι υφίστανται θέματα κακοδιαχείρισης, διασπάθισης ή κατασπατάλησης δημόσιου χρήματος, και με το αν, κατά την άποψή του, έχει ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση ο ανάδοχος, ο κ. Καζάσης σημείωσε ότι «το έργο δεν έχει παραδοθεί σε χρήση. Δεν υπάρχει βεβαίωση περαίωσης καλών εργασιών από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία. Για τον λόγο αυτό έχει γίνει αίτηση θεραπείας από τον ανάδοχο, που εκκρεμεί να συζητηθεί στο Κεντρικό Τεχνικό Συμβούλιο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Αυτοί, λοιπόν, θα χειριστούν το θέμα σε σχέση με το πώς θα κλείσει το έργο. Αν θα δικαιώσουν τον ανάδοχο ή όχι. Πάντως, από εδώ το θέμα έχει φύγει από τη Διεύθυνση Τεχνικών Έργων, διότι υπάρχει ρητά γραμμένο ότι εμείς δεν δίνουμε βεβαίωση περαίωσης, επειδή το έργο δεν είναι λειτουργικό».
Σε σχέση με το θέμα των ευθυνών, ο κ. Καζάσης είπε, μεταξύ άλλων, ότι «… υπάρχουν τρόποι από την Προϊσταμένη Αρχή, εφ’ όσον είναι διατεθειμένη να διερευνήσει το θέμα σε όλες τις πτυχές του. Υπάρχουν τρόποι, υπάρχουν επιθεωρητές δημοσίων έργων, υπάρχουν μηχανισμοί να μπορέσει να ελέγξει το έργο σε όλες τις πτυχές του. Αυτή η διαδικασία, όμως, δεν αφορά τον ΟΑΚ…».
Ερωτηθείς από το HANIA.news αν υπονοεί ότι μέχρι σήμερα εσκεμμένα δεν έχουν αποδοθεί ευθύνες, ο κ. Καζάσης σημείωσε ότι δεν μπορεί να μιλήσει για τις προηγούμενες Διοικήσεις και αναφέρθηκε στις ενέργειες της σημερινής Διοίκησης, από τον Απρίλιο του 2016 και μετά.
«Έχει ενδιαφέρον η ερώτηση. Δεν μπαίνω στη λογική… Δεν θέλω να απαντήσω την ερώτηση. Ήμουν, νομίζω, ξεκάθαρος σε αυτό που είπα, ότι η διαδικασία είναι από το Υπουργείο. Εμείς έχουμε τη δική μας διαδικασία. Εγώ θέλω να τονίσω απλώς τα προβλήματα, τα οποία υπάρχουν. Δεν θεωρώ, δηλαδή, ότι πάει να μπει κάτι κάτω από το χαλί. Ίσα – ίσα αυτό που κάνουμε σήμερα, παρουσία και του κ. Πατρελάκη, που είναι ο συνδετικός κρίκος με το παρελθόν και με τον ΟΑΔΥΚ, το αντίθετο δείχνει. Ότι εμείς είμαστε καλοπροαίρετοι να συζητήσουμε και να διερευνήσουμε τα πάντα. Όμως, πρέπει να πούμε ότι τα δεδομένα είναι δεδομένα. Δηλαδή έχει στοιχίσει όντως 40 εκατομμύρια. Είναι πάρα πάρα πολλά τα χρήματα για ένα φράγμα 5,5 εκατ. κυβικών. Είναι ένας ακριβός τύπος φράγματος με τον τρόπο που έχει επιλεγεί για να γίνει. Επίσης, να μην ξεχνάμε ότι το φράγμα αυτό φτιάχθηκε, αλλά δεν υπάρχει δίκτυο να το εξυπηρετεί. Αυτή τη στιγμή, δηλαδή, η διοχέτευση του νερού γίνεται από έργο του ΟΑΚ, το οποίο είναι ένα πρόχειρο έργο που έχει γίνει και το οποίο έγινε για να καλύψουμε τις ανάγκες μας…», σχολίασε ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΑΚ.
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, ο κ. Καζάσης σημείωσε, εκφράζοντας, όπως διευκρίνισε, την προσωπική του άποψη, ότι «… προφανώς όταν έγιναν τα εγκαίνια το έργο δεν ήταν έτοιμο να δοθεί με κανένα τρόπο σε λειτουργία…».
Ο κ. Καζάσης ανέφερε, ακόμη, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ότι «… ο εργολάβος έχει κάνει μια αίτηση θεραπείας και έχει αμφισβητήσει ότι αυτός έχει οποιαδήποτε συμμετοχή στην κακοτεχνία του έργου. Άρα, λοιπόν, το Υπουργείο, το Κεντρικό Τεχνικό Συμβούλιο, που έχει εμπλακεί στη διαδικασία αυτή, πρέπει ν’ αποφανθεί κατά πόσον υπήρχε κακοτεχνία από τη μεριά του εργολάβου, ενδεχομένως αξιοποιώντας και αυτή τη μελέτη…».
Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί τα ερωτήματα που δέχθηκε από δημοσιογράφους ο κ. Καζάσης και τις απαντήσεις που έδωσε.
ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥ ΠΑΤΡΕΛΑΚΗ
Ο διευθυντής Υδραυλικών Έργων του ΟΑΚ, Μάρκος Πατρελάκης επεσήμανε, από την πλευρά του, ότι «μέχρι σήμερα η Διευθύνουσα Υπηρεσία και οι επιβλέποντες σε καμία περίπτωση δεν αναγνώρισαν ότι φταίει η μελέτη, ότι φταίνε οι Υπηρεσίες. Όλη η ευθύνη, αποκλειστικά, είναι στον ανάδοχο. Και γι’ αυτό έδωσε ειδικές διαταγές και ειδικές εντολές για να κάνει όλες αυτές τις εργασίες επισκευής που έκανε χωρίς να πληρωθεί. Εις βάρος και διά λογαριασμό του. Αυτό έχει γίνει μέχρι τώρα. Σήμερα έρχεται μία έκθεση να βάλει τα πράγματα με ένα διαφορετικό μάτι. Δηλαδή, η έκθεση αναγνωρίζει τις ευθύνες προς τον ανάδοχο, που μέχρι τώρα έχει δώσει η Υπηρεσία, αλλά από εκεί και πέρα βάζει ένα θέμα ότι υπάρχει πρόβλημα εδάφους. Το έδαφος δεν ήταν το καταλληλότερο γι’ αυτόν τον τύπο του φράγματος. Πράγματι εμείς στη διάρκεια κατασκευής του φράγματος, εκτός από τα προβλήματα του διαγωνισμού και τα προβλήματα χρηματοδότησης που ήταν πολύ σοβαρά σε όλη τη διάρκεια της δεκαετίας, εκτέλεσης του έργου, συναντήσαμε και προβλήματα γεωτεχνικά. Είχαμε δύο κατολισθήσεις στο δεξί αντέρεισμα και αναγκαστήκαμε να φέρουμε παγκοσμίου φήμης φραγματολόγους και καθηγητές από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για να μας γνωματεύσουν τι πρέπει να κάνουμε. Και αυτή ήταν η αιτία που ανέβηκε το κόστος. Γιατί είχαμε ένα έργο που είχε προϋπολογισμό 28 εκατ. Όταν είχαμε τις κατολισθήσεις αναγκαστήκαμε να τροποποιήσουμε τη μελέτη, να κάνουμε πιο ήπιες τις κλίσεις των πρανών, να μεγαλώσουμε τον όγκο του ισχνού σκυροδέματος, με αποτέλεσμα να εκτοξευτεί το κόστος. Δηλαδή, το κόστος ανέβηκε όχι επειδή κάποιοι έκλεψαν τα χρήματα. Έκαναν περισσότερες εργασίες από αυτές που είχαν προβλεφθεί. Μετρημένες με ακρίβεια. Και με ελέγχους, με εκθέσεις, που λένε πως ό,τι έγινε ήταν εντάξει. Τώρα, το ότι είχε διαρροές, αυτό δεν μπορούσε να διαπιστωθεί πριν μπει νερό. Αυτό που διαπιστώσαμε με γυμνό οφθαλμό, όταν μπήκε πρώτη φορά νερό, η πρώτη στοά τσιμεντενέσεων, η οποία πρέπει να είναι απολύτως στεγανή, έβαζε νερό απ’ όλους τους αρμούς και από πολλά σημεία του σκυροδέματος. Αυτό αμέσως έσπευσε ο ανάδοχος και το επισκεύασε. Και μάλιστα, επειδή διαπιστώσαμε ότι είχε αποτέλεσμα η επέμβαση των δύο – τριών μηνών που έκανε επισκευές στα σκυροδέματα, κρίναμε τις ζημιές επουσιώδεις και είπαμε ότι, εντάξει, κάνε τις επισκευές, και θα εισηγηθούμε στη Διευθύνουσα Υπηρεσία να πάρεις βεβαίωση περαίωσης. Όταν στη συνέχεια, την επόμενη χρονιά, είχαμε περισσότερο νερό και ανέβηκε και γέμισε μέχρι πάνω το φράγμα και είδαμε ότι συνεχίζουμε να έχουμε διαρροές, όχι από τα σημεία που επισκεύασε, αλλά και από άλλους δρόμους διαφυγής, τότε κρίναμε τις ζημιές ουσιώδεις και μάλιστα προφασιστήκαμε και κίνδυνο, για να τον αναγκάσουμε να μην έχει δικαίωμα να κάνει ένσταση και να σπεύσει να κάνει τις επισκευές. Και έκανε αυτές τις επισκευές, τις οποίες, άμα τις δει κανείς μ’ ένα αισιόδοξο μάτι, ήταν αρκετά αποτελεσματικές… Και μάλιστα, στην αρχή, που ήταν πιο φοβισμένος ο ανάδοχος, ήταν και τα πετρώματα πιο ευνοϊκά στο αριστερό αντέρεισμα, τα αποτελέσματα ήταν πολύ εντυπωσιακά…».
Κληθείς από το HANIA.news να υπενθυμίσει ποιος ήταν ο ανάδοχος του έργου καθώς και να αποσαφηνίσει τι ακριβώς εννοεί λέγοντας ότι ο ανάδοχος του έργου ήταν στην αρχή «πιο φοβισμένος», ο κ. Πατρελάκης είπε ότι «ο ανάδοχος, όταν πάρει αυστηρά χαρτιά από την Υπηρεσία, του δημιουργεί ένα φόβο, διότι κινδυνεύει να κηρυχθεί έκπτωτος με πολύ μεγάλες συνέπειες». Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι εν συνεχεία αυτό άλλαξε, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι όταν κάποιος παύει πλέον να φοβάται «… σταματά να είναι και πάρα πολύ προσεκτικός. Μπορεί να κάνει λίγο πιο πρόχειρα τη δουλειά του, ας πούμε…».
Ο κ. Πατρελάκης τόνισε, ακόμη, ότι «… εμείς ζητούσαμε από τον ανάδοχο να μην υπάρχουν διαρροές και αυτός, με δικές του εκθέσεις και με δικούς του συμβούλους, μας πρότεινε τι πρέπει να κάνουμε. Κι εμείς απλώς το αποδεχθήκαμε. Δεν ήταν μία σύμβαση που να υπακούει στους κανόνες του δημόσιου έργου, που η κάθε εργασία έχει ένα τιμολόγιο, έχει μια προδιαγραφή, έχει έναν τρόπο εκτέλεσης. Η παρακολούθηση η δική μας ήταν εκ του αποτελέσματος…».
«Ποιος είναι ο ανάδοχος δεν είπες», σχολίασε ο κ. Καζάσης, απευθυνόμενος στον κ. Πατρελάκη.
«Ο ανάδοχος είναι η κοινοπραξία ΕΤΕΘ – ΤΟΜΕΣ. Η ΕΤΕΘ είναι μία εταιρεία της J&P – ΑΒΑΞ, που είναι πιο γνωστή στην Ελλάδα. Αυτή είχε πάρει τον διαγωνισμό και έκανε κοινοπραξία με τις ΤΟΜΕΣ, που είναι ο κ. Μαθιουλάκης», απάντησε ο κ. Πατρελάκης.
Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί όσα είπε αρχικά και όσα απάντησε στις ερωτήσεις δημοσιογράφων ο διευθυντής Υδραυλικών Έργων του ΟΑΚ, Μάρκος Πατρελάκης καθώς και την προαναφερόμενη στιχομυθία με τον κ. Καζάση.