Πολύς λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια για το νερό, τη σωστή ή μη χρήση του, την επάρκεια ή την έλλειψή του και γενικά τη διαχείρισή του. Ειδικά εδώ όπου ναι μεν υπάρχει νερό εν αφθονία στις πηγές (;) και αλλού, αλλά μάλλον έλλειψη γενικώς. Οι λόγοι και οι αιτίες πολλές, αρκετές εξ αυτών αν αναφερθούν θα δημιουργήσουν μέσα από τον δημόσιο διάλογο αντιπαραθέσεις, συγκρούσεις, εντάσεις και τελικά δεν θα καταλήξουν πουθενά, λόγω έλλειψης κουλτούρας συνεννόησης, παθογένεια, που στον τόπο μας τείνει να λάβει ανησυχητικές διαστάσεις σχεδόν για όλα τα θέματα.
Μία ματιά στις συνεδριάσεις των δημοτικών ή/και περιφερειακών συμβουλίων αρκεί, για να μην πάμε στη Βουλή και στα κέντρα λήψης αποφάσεων αλλού. Σε ό,τι αφορά το νερό με το οποίο καταπιαστήκαμε, η ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων μέσω της ανάκτησης νερού, υλικών και ενέργειας από τα υγρά απόβλητα καθώς και η αύξηση των υδάτινων αποθεμάτων των περιοχών, οι οποίες αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα λειψυδρίας, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης των λυμάτων, του βρόχινου νερού, των υπόγειων υδάτων, του θαλάσσιου νερού και της ατμοσφαιρικής υγρασίας είναι η λύση του μέλλοντος.
Υπάρχουν πλέον προγράμματα που αποσκοπούν στο κλείσιμο όλων των κύκλων του νερού σε τοπικό επίπεδο, αξιοποιώντας τους πόρους και προωθώντας την ιδέα της αποκεντρωμένης διαχείρισης του νερού, των υλικών, της εξοικονόμησης ενέργειας, της επεξεργασίας λυμάτων και της επαναχρησιμοποίησης του ανακτημένου νερού. Η υλοποίηση με την εφαρμογή καινοτομιών, με πολλά διαφορετικά επιδεικτικά συστήματα, σε κάποια ελληνικά νησιά έχει ήδη ξεκινήσει.
Πιο ειδικά, στα νησιά αυτά θα αναπτυχθούν μονάδες συλλογής, επεξεργασίας και διάθεσης του βρόχινου νερού και των απορροών καθώς και σύστημα εμπλουτισμού του υπόγειου υδροφορέα με βρόχινο νερό. Το νερό μετά από επεξεργασία θα διατεθεί για άρδευση ρίγανης και τοπικών καλλιεργειών.
Σημαντικές παράμετροι που αφορούν στα επίπεδα νερού που καταναλώνονται ημερησίως αλλά και μηνιαίως, δίνοντας έμφαση κυρίως στην υψηλή τουριστική περίοδο, οπότε οι ημερήσιες καταναλώσεις είναι πολύ μεγάλες, είναι πολύ σημαντικές ως πληροφορίες. Επιπλέον, αναλυτικές πληροφορίες όσον αφορά τα φράγματα, την προμήθεια νερού, τα μέτρα πρόληψης ως προς την αλόγιστη χρήση του νερού και τους μελλοντικούς στόχους ως προς την πλήρη αντιμετώπιση της λειψυδρίας, παίζουν μεγάλη σημασία.
Πιλοτικοί μηχανισμοί που θα τεθούν σε εφαρμογή σε συγκεκριμένα σημεία των νησιών, καθώς και πρακτικές που θα δημιουργήσουν τις προοπτικές που θα επιφέρουν για περαιτέρω κύρια εφαρμογή ως προς την πρόληψη του ζητήματος της λειψυδρίας αλλά και της επαναχρησιμοποίησης του νερού σε τοπικές καλλιέργειες, είναι εξίσου σημαντικοί.
Σαφώς εδώ στην Κρήτη τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η πολυσπερμία και η πανσπερμία «ειδικών» όμως κατά καιρούς έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στο παρελθόν όπως και η αλληλοεπικάλυψη φορέων και θεσμών. Ο νοών νοείτω. Και επειδή όπως λένε οι γνωρίζοντες στο μέλλον οι πόλεμοι θα γίνονται (και) για το νερό, με δεδομένη την αύξηση της θερμοκρασίας, τη λειψυδρία, το φαινόμενο του θερμοκηπίου και κυρίως τα (μη) έργα ή τα (ημιτελή) έργα, που εδώ γνωρίζουμε πολύ καλά, μάλλον θα πρέπει να μας προβληματίσουν, όπως επίσης και τους (νέους) άρχοντες των Δήμων και της Περιφέρειας.
Οι περισσότεροι εκ των οποίων στο παρελθόν ασχολήθηκαν μέχρι τώρα με τα εργάκια μικρά και μεγάλα, τα ρουσφέτια στους ψηφοφόρους, τις… τακτοποιήσεις ημετέρων και τις… ρυθμίσεις διά ιδίον όφελος, μέσω της πλαγίας οδού…
Οπότε… περιμένουμε τα προγράμματά τους, τα οποία ελπίζουμε ότι δεν θα αφορούν μόνο τα κοινά και τετριμμένα θέματα της αυτονόητης βελτίωσης της καθημερινότητας, ούτε την αναφορά στα μεγάλα και χρονίζοντα όπου όλοι θέλουμε (π.χ. ΒΟΑΚ).
Αφορούν επιπλέον και έχουν να κάνουν και με θέματα που αφορούν το μέλλον και την ποιότητα ζωής ενός προορισμού που αν δεν λύσει βασικά θέματα υποδομών όπως το νερό, η ενέργεια, τα απόβλητα και τα λύματα και φυσικά την καθαριότητα, αργά ή γρήγορα θα «ξεφουσκώσει» ως τόπος διαμονής, διακοπών κ.λπ. και με δεδομένη την ανάπτυξη άλλων όμορων περιοχών, π.χ. Ρέθυμνο, θα μείνει στάσιμος με ό.τι αυτό συνεπάγεται σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη, την οικονομία και κατ’ επέκταση και την ευημερία του τόπου.
Ας τα έχουν αυτά υπόψιν τους οι λογής λογής σωτήρες που ξεφυτρώνουν ελέω «Κλεισθένη», ή/και έχουν κατά το κοινώς λεγόμενο… ψηφαλάκια. Γιατί βέβαια δεν είναι σίγουρο ότι αυτοί που… έχουν ψήφους έχουν και την ικανότητα να λύσουν τα προβλήματα αυτά. Το αντίθετο θα έλεγα μάλλον, όπως έχει φανεί στην πράξη, άσχετα τού τι λέει ο καθένας. Γιατί… καλή η καρέκλα, αλλά αργά ή γρήγορα ξυπνάει ο κόσμος… και βλέποντας τι συμβαίνει σε άλλες πόλεις, αρχίζει να διαμαρτύρεται. Και δικαίως πλέον…
* Ο κ. Νίκος Μουντάκης είναι δημοσιογράφος και πολιτικός επιστήμονας