Νέα δεδομένα αναφορικά με τη δυνατότητα αξιοποίησης μνημείων και αρχαιολογικών χώρων εντός της Αρχαιολογικής Ζώνης Α στην παλιά πόλη των Χανίων δημιουργεί η επίσκεψη της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη στα Χανιά και η συνάντησή της με τη Δημοτική Αρχή, το μεσημέρι του περασμένου Σαββάτου, στο Δημαρχείο.
Και τούτο διότι, σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες τού HANIA.news, στην κεκλεισμένων των θυρών σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο γραφείο του δημάρχου Χανίων Παναγιώτη Σημανδηράκη, παρουσία των αντιδημάρχων Γιάννη Γιαννακάκη, Τάσου Αλόγλου, Νίκου Χαζιράκη, Ελένης Ζερβουδάκη, Στέλιου Μιχαηλάκη, του γενικού γραμματέα του Δήμου Χανίων Γιώργου Φραγκιαδάκη και υπηρεσιακών παραγόντων, η κα Μενδώνη εμφανίστηκε όχι με την εξαιρετικά αυστηρή -διαχρονικά- γραμμή της πλειονότητας των αρχαιολόγων, αλλά ανοιχτή σε προτάσεις αξιοποίησης, που θα σέβονται, σε κάθε περίπτωση, τα μνημεία, δηλώνοντας αποφασισμένη να συγκρουστεί, όπου και αν χρειαστεί, για να υπάρξουν οι αναγκαίες αλλαγές αναφορικά με τις χρήσεις.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η κα Μενδώνη, αφού διευκρίνισε ότι εκφράζει τις θέσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και δεν μιλά εκ μέρους της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων, κατέστησε σαφές ότι οι όποιες αποκαταστάσεις μνημείων που είναι αναγκαίες να γίνουν θα πρέπει να «συμβαδίζουν» με συγκεκριμένες αποφάσεις και διαδικασίες για τη βιώσιμη επανάχρησή τους, εκφράζοντας, ουσιαστικά, την πεποίθηση ότι τα μνημεία δεν θα πρέπει να υφίστανται ως «αποστειρωμένοι» χώροι, αλλά θα πρέπει, πάντα με συγκεκριμένο πλαίσιο και σεβασμό, να αποτελούν «ενεργά» μέρη της τοπικής κοινωνίας.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι, αμέσως μετά, μιλώντας στα τοπικά Μέσα Ενημέρωσης, η κα Μενδώνη ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «το ιστορικό κέντρο των Χανίων έχει τη δική του φυσιογνωμία. Είναι ένας χώρος, ο οποίος προφανώς πρέπει να αντιμετωπιστεί με σεβασμό, αλλά και με σύγχρονη αναπτυξιακή προσέγγιση».
Η συγκεκριμένη αναπτυξιακή προσέγγιση από την πλευρά της Υπουργού Πολιτισμού φαίνεται ότι ταιριάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό, αν όχι απόλυτα, με τη φιλοσοφία της νέας Δημοτικής Αρχής, η οποία επιθυμεί να κινηθεί προς την ίδια κατεύθυνση, γεγονός που φάνηκε ξεκάθαρα και από την τοποθέτηση του κ. Σημανδηράκη αναφορικά με τα ζητήματα της παλιάς πόλης, στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, την περασμένη Δευτέρα.
Στη διάρκεια της συνεδρίασης, ο κ. Σημανδηράκης σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι η περιοχή της Πύλης της Άμμου έχει καταλήξει να είναι ένα άβατο και πρόσθεσε ότι στόχος είναι “να επανεξετάσουμε την κάθετη διάθεση του Υπουργείου για οποιαδήποτε ήπια χρήση”, προτείνοντας, ως παράδειγμα, τη δημιουργία ενός μικρού αναψυκτηρίου και με ευθύνη του Δήμου να γίνει ο εξωραϊσμός.
“Η Υπουργός μάς είπε ότι εφ’ όσον η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων δείξει θετική διάθεση και από κοινού καταθέσουμε προτάσεις που θα σέβεται απόλυτα την περιοχή, είναι διατεθειμένη να δει το θέμα. Περιοχές που έχουν γίνει άβατα να γίνουν ξανά προσβάσιμα για τους πολίτες”, τόνισε ο Δήμαρχος Χανίων, κινούμενος, ουσιαστικά, στο ίδιο πνεύμα με την Υπουργό Πολιτισμού.
ΟΙ ΠΑΡΑΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
“Συμφωνούμε απόλυτα στην προσέγγιση για την παλιά πόλη και τις ήπιες δράσεις που πρέπει να αποκτήσουν τα μνημεία, πάντα με σεβασμό στην αξία τους. Είμαστε ξεκάθαρα μαζί σας σε αυτό και αν θεωρείτε ότι μπορούμε να βοηθήσουμε είμαστε δίπλα σας”, σημείωσε, από την πλευρά του, ο Άρης Παπαδογιάννης.
Η τοποθέτηση αυτή προκάλεσε την άμεση αντίδραση του κ. Σημανδηράκη, ο οποίος παίρνοντας τον λόγο εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός, όπως είπε, ότι ο κ. Παπαδογιάννης αποδέχεται, επιτέλους, την εφαρμογή των 4.600 τ.μ. στην παραλιακή ζώνη του Ενετικού Λιμανιού.
“Δεν είπα αυτό”, απάντησε ο κ. Παπαδογιάννης.
“Ελπίζουμε τα λόγια να γίνουν πράξη και αν το δούμε θα επικροτήσουμε την προσπάθειά σας”, σχολίασε, από την πλευρά του, ο Γρηγόρης Αρχοντάκης.
Να πάρει θέση ο Δήμαρχος Χανίων αναφορικά με την επένδυση στα κτίρια ιδιοκτησίας του Πολυτεχνείου Κρήτης στον λόφο Καστέλι ζήτησε ο Γιάννης Σαρρής. Ο κ. Σημανδηράκης απέφυγε να το κάνει, σημειώνοντας ότι το συγκεκριμένο θέμα θα συζητηθεί σε μελλοντικό χρόνο στο Δημοτικό Συμβούλιο Χανίων.
Για «δήλωση προθέσεων» αναφορικά με τα θέματα Πολιτισμού έκανε λόγο ο Σεραφείμ Ρίζος. Και συνέχισε: «Θεωρούμε ότι οι αρχαιολογικοί χώροι είναι αρχαιολογικοί χώροι και τίποτε άλλο. Και πρέπει να παραμείνουν αρχαιολογικοί χώροι. Αυτό που προτείνετε μπορεί να ανοίξει επικίνδυνες ατραπούς. Να μη φτάσουμε σε καταστάσεις όπως παλαιότερα που η Φορτέτζα ήταν καφετέρια».
«Διευκρίνισα ότι η συνομιλία με την Υπουργό ήταν ότι αφού συμφωνήσουμε με την Εφορεία Αρχαιοτήτων μπορεί να εισηγηθούμε χρήσεις του Δήμου ή ακόμη και του Υπουργείου, οι οποίες θα επιτρέπουν την ήπια χρήση αυτών των χώρων και θα τους κάνει προσβάσιμους», σχολίασε ο Δήμαρχος Χανίων.
Ο ΤΑΣΟΣ ΒΑΜΒΟΥΚΑΣ
Σε γραπτή του δήλωση, ο πρώην δήμαρχος Χανίων Τάσος Βάμβουκας ανέφερε για το θέμα των Νεωρίων τα εξής:
«Η επίσκεψη της υπουργού Πολιτισμού κ. Λίνας Μενδώνη στα Χανιά είχε -ανάμεσα σε άλλα- και μια πολύ καλή είδηση για την υπόθεση των Νεωρίων: η προγραμματική σύμβαση για τα Νεώρια μεταξύ Δήμου Χανίων, Πολυτεχνείου Κρήτης και Περιφέρειας είναι πλέον έτοιμη για υπογραφή από το Υπουργείο Πολιτισμού, όπως επιβεβαίωσε η ίδια. Με την υπογραφή της ανοίγει ο δρόμος για την ανάδειξη και αξιοποίηση -επιτέλους- του μοναδικού αυτού του μνημείου. Η ιστορία μέχρι να φτάσουμε εδώ έχει το δικό της ενδιαφέρον.
Συνοπτικά λοιπόν, τα Νεώρια για πρώτη φορά παραχωρήθηκαν στον Δήμο Χανίων αρχές της δεκαετίας του ’90 από το Υπουργείο Πολιτισμού και η τελευταία παραχώρησή τους είχε λήξει λίγο πριν αναλάβουμε τον Σεπτέμβριο του 2014, χωρίς ο Δήμος να εκπληρώσει τους όρους της παραχώρησης για την εκπόνηση εμπεριστατωμένου σχεδίου προστασίας και αξιοποίησής τους. Το Υπουργείο, δικαίως, είχε μεγάλες επιφυλάξεις να εμπιστευτεί ξανά τον Δήμο Χανίων σε αυτήν την υπόθεση. Ως Δημοτική Αρχή τότε χρειάστηκε να προσπαθήσουμε πολύ για να ανανεωθεί η παραχώρηση και το καταφέραμε εν τέλει σε συνάντηση που είχα με την τότε Υπουργό Πολιτισμού. Αναλάβαμε όλες τις δεσμεύσεις που απαιτούσε, με την εκπόνηση μεταξύ άλλων του συνόλου των μελετών.
Αφού πετύχαμε μια νέα, μικρή, πενταετή παραχώρηση εργαστήκαμε για να αποδείξουμε ότι ο Δήμος μας έχει την ικανότητα να προστατεύει και να αναδεικνύει την ιστορία και τον πολιτισμό του. Κάναμε όλα αυτά που θα έπρεπε να είχαν γίνει όλα αυτά τα χρόνια:
Ξεκινήσαμε τη διαδικασία εκπόνησης των απαραίτητων μελετών υιοθετώντας την πρότασή μου για συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης ώστε μέσω ερευνητικού προγράμματος χρηματοδοτούμενου από τον Δήμο και την Περιφέρεια, να αποκτήσουμε τις απαραίτητες μελέτες, αναγκαία προϋπόθεση για την αξιοποίηση του βενετσιάνικου συγκροτήματος. Το Δ.Σ. Χανίων στις 28/11/2018 ενέκρινε την προγραμματική σύμβαση με το Πολυτεχνείο, την Περιφέρεια Κρήτης και το Υπουργείο Πολιτισμού.
Η Περιφέρεια Κρήτης καθυστέρησε λόγω δικών της διαδικασιών να εγκρίνει τη σύμβαση, αλλά αυτό έγινε τον Ιούνιο του 2019 και έτσι άνοιξε πλέον ο δρόμος για να προχωρήσει πρός υπογραφή από πλέον στο Υπουργείο Πολιτισμού.
Στην πρόσφατη συνάντηση του Δημάρχου Χανίων με την Υπουργό Πολιτισμού οι ειδήσεις ήταν επιτέλους καλές. Η υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης είναι πλέον θέμα ημερών και έτσι θα καταφέρουμε εντός του χρονοδιαγράμματος να έχουμε εκπληρώσει τις υποχρεώσεις μας έναντι του Υπουργείου, κάτι που ανοίγει τον δρόμο και για την αξιοποίηση των Νεωρίων αλλά και για μια μακρόχρονη παραχώρησή τους στον Δήμο μας. Γιατί μόνο όταν αποδεικνύεται η ικανότητα και αξιοπιστία ανοίγει ο δρόμος για ουσιαστικές διεκδικήσεις.
Με τη δέουσα σοβαρότητα και την κατάλληλη μεθοδολογία, πετύχαμε ως Δήμος να προχωρήσουμε την διαδικασία που θα οδηγήσει με σταθερά βήματα στην αξιοποίηση σπουδαίου βενετσιάνικου μνημείου της πόλης μας. Η νέα Δημοτική Αρχή έχει στα χέρια της ένα σημαντικό εργαλείο -την προγραμματική συμφωνία- και μια μεγάλη ευκαιρία. Αυτό μας χαροποιεί και μας δίνει ικανοποίηση. Από την πλευρά μας, ως “Δήμος Ενεργών Πολιτών” θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε αυτή την προσπάθεια σε κάθε επίπεδο, μέχρι επιτέλους το μοναδικό αυτό μνημείο να βρεθεί στην κατάσταση που του αξίζει και παράλληλα να καταστεί υπόδειγμα δημιουργικής και αποτελεσματικής προσπάθειας όλων των αρμοδίων φορέων. Και τότε το κέρδος θα είναι πολλαπλό».