Μιλούσαμε προ ημερών για “παρανοήσεις”, όσον αφορά στην παλιά πόλη και την ανάδειξή της, μια συζήτηση που παρανοήθηκε και πήρε λάθος δρόμο, ίσως επειδή δεν έγινε κατανοητό πόσο σοβαρά είναι κάποια πράγματα, που λέγαμε.
Τόνιζα -δεν έχω κουραστεί να το κάνω και εντός και εκτός υπηρεσίας- πόσο σημαντική είναι για το σκοπό αυτό η “Μελέτη Ανάδειξης Μεσαιωνική Πόλης Χανίων”, γνωστή στις πιο παλιές γενιές ως “Μελέτη Ρωμανού – Καλλιγά”. Μια μελέτη, που θα έπρεπε να εφαρμόζεται με το κατάλληλο νομικό πλαίσιο (άτυπα σε ένα βαθμό εφαρμόζεται, αλλά επίσης άτυπα καταπατείται) από το 1977 (!), που παραδόθηκε.
Την είχε αναθέσει τότε ο Δήμος -μια εξαιρετική προοδευτική και πρώιμη ενέργεια- με χρηματοδότηση του ΕΟΤ και την είχε εγκρίνει ομόφωνα μια επιτροπή από όλους τους αρμόδιους φορείς που είχαν άμεση σχέση με την παλιά πόλη (και οι κάτοικοι), μετά από πολλές συζητήσεις και μέσα σε ένα κλίμα -θα έλεγα- ενθουσιασμού.
Σήμερα, τόσα χρόνια μετά η μελέτη αυτή, που θα είχε λύσει πάρα πολλά από τα χρόνια προβλήματα, που έρχονται και ξανάρχονται στην επιφάνεια με ατέρμονες συζητήσεις και θα μπορούσε να είναι το “σχέδιο διαχείρισης” για την ένταξη στα μνημεία της UNESCO, είναι ακόμη “στα συρτάρια” του Δήμου Χανίων.
Εν πάση περιπτώσει θα ήταν ένας “οδηγός” με νομική ισχύ (“Προεδρικό Διάταγμα”, όπως έχει κάνει την ίδια εποχή το Ρέθυμνο), με τον οποίο:
– Έγινε μια εξαιρετική ανάλυση και κατηγοριοποίηση σε βαθμό προστασίας όλων των μνημείων και των άλλων κτηρίων της παλιάς πόλης, που βάζει αντικειμενικά κριτήρια διαχείρισης.
– Λύνεται το μεγάλο πρόβλημα του “Νέου” Ρυμοτομικού Σχεδίου, που εξακολουθεί να ισχύει από το 1946 (!) και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το χαρακτηρισμό του 1965 (!( της παλιάς πόλης σε “ιστορικό, διατηρητέο μνημείο”. Η παλιά πόλη είναι σήμερα “μια μαύρη τρύπα” στο νέο ΓΠΣ, που περιμένει ακόμη την έγκριση της μελέτης για να κλείσει.
– Ρυθμίζει τη ζωή και τις χρήσεις στην παλιά πόλη με σεβασμό και ισορροπία καταρχήν απέναντι στους κατοίκους και την ποιότητα ζωής, παράλληλα με αναπτυξιακές δραστηριότητες.
– Γίνονται εξαιρετικές, τολμηρές προτάσεις για την ανάδειξη των μνημείων και των αρχαιολογικών χώρων, ιδίως όσον αφορά στις οχυρώσεις (στο σχέδιο το μεγάλο πράσινο γύρω από την παλιά πόλη και το μικρότερο στο διαχρονικό Αρχαιολογικό Πάρκο στο Καστέλι), που αλλάζει εντελώς τα πράγματα σε επίπεδο ανάδειξης των μνημείων, ποιότητας ζωής όλης της πόλης με τη δημιουργία τεράστιων χώρων πρασίνου και τουριστικής ανάπτυξης με ισχυρή αναβάθμιση του “προϊόντος”…
Δεν θα αναλύσω τα όσα περιλαμβάνονται στη μελέτη, όποιος θέλει μπορεί να ενημερωθεί από το διαδίκτυο. Θα πω μόνο πως μετά από πολλά χρόνια αδράνειας και “ομφαλοσκοπήσεων” σε συνδυασμό με καταστροφικές επεμβάσεις (που δεν θα επέτρεπε η μελέτη), χρειάστηκε στη δεκαετία του 1990 να ξεκινήσει μια “επικαιροποίηση” από το Δήμο Χανίων, μέσα στο πλαίσιο της Προγραμματικής Σύμβασης, να γίνει μια πολύ σοβαρή προεργασία (πολλά είχαν αλλάξει εν τω μεταξύ) που έμεινε “στα συρτάρια του Δήμου” τα τελευταία χρόνια, αφού πληρώθηκε και πάλι και αφού δεν ξέρω για ποιο λόγο καταργήθηκε η Προγραμματική Σύμβαση, που έλυνε τόσα προβλήματα.
Σήμερα χρειάζεται να ολοκληρωθεί η επικαιροποίηση (με κάποιες και πάλι μικρότερης έκτασης αλλαγές εν τω μεταξύ) και να προχωρήσουν ταχύτατα οι διαδικασίες θεσμοθέτησης, αν θέλουμε να δούμε την παλιά πόλη (σχεδόν) όπως πρέπει και αν θέλουμε να λειτουργεί με κάποιους κανόνες. Κανόνες που θα έχουν συνέχεια και δε θα στηρίζονται, όπως μέχρι σήμερα, ούτε σε δημοτικές παρατάξεις και θητείες, ούτε σε πρόσωπα, αλλά θα είναι κοινό πρόγραμμα όλων.
Και το κράτος και η Αυτοδιοίκηση (πρέπει να) έχουν συνέχεια και κανείς δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα (ούτε αυτά, ούτε άλλα) μόνος του. Και εδώ η συναίνεση και η συνεργασία θα πρέπει να υπάρχει από παντού, χωρίς όρους και υποσημειώσεις.
Το σχέδιο είναι από τη μελέτη του 1977. Στην επικαιροποίηση κάποια πράγματα έχουν τροποποιηθεί.
* Ο κ. Μιχάλης Ανδριανάκης είναι αρχαιολόγος
3 Σχόλια
Τα μεγάλα συμφέροντα στα κτηρια του νότιο τοίχος στη χ.γιανναρη καθυστερούν και προσπαθουν να το αλλάξουν . Χρόνια τώρα έχουν πιάσει δημάρχους κτλ να μην περάσει το σχεδιο.
Για φαντάσου να λειπαν τα κτήρια μέχρι την αγορα ο τουρισμός θα εκτοξευόταν.
Kαι η Αγορά με πέτρες απο τα τείχη είναι φτιαγμένη. Να τη ρίξουμε και αυτή.
Κατεδαφίστε τα κτήρια της Χατζημιχάλη Γιάνναρη να φανεί ο τοίχος.