“Η τύχη μου ήταν να ζήσω μέσα σε μια καταιγίδα ποικίλων περιστάσεων αναταραχής. Για σας… μια καλύτερη εποχή έρχεται. Οι απόγονοι μας -αφού το σκοτάδι διαλυθεί- μπορούν να επιστρέψουν στην παλιά λαμπρότητα”.
Francesco Petrarca (1304 – 1374)
Τα λόγια αυτά, αν και ανήκουν στον Ιταλό λόγιο και ποιητή Francesco Petrarca, κάλλιστα θα μπορούσαν να ειπωθούν εν έτη 2020 δια στόματος μερίδας πολιτών του σύγχρονου και ανεπτυγμένου κόσμου. Ίσως γιατί μια νέα εικόνα ξεπροβάλλει για τον κόσμο που μας περιβάλλει. Εικόνα στηριζόμενη σε μεσαιωνικά πρότυπα, ικανά να καταλύσουν καθετί δημοκρατικό, ενισχύοντας ταυτόχρονα την αδράνεια του νου και της σκέψης μας. Η ιστορία επαναλαμβάνεται και αυτού του είδους η επανάληψη είναι που τρομοκρατεί τον άνθρωπο, ο οποίος αισθάνεται πως το πισωγύρισμα στη ζωή του αυτομάτως τον κατατάσσει εκ νέου σε κατώτερο επίπεδο. Και όχι άδικα… μιας και ήδη έχουμε διαπιστώσει ιδίοις όμμασι, πως όσο τώρα ο αλληλοσυνδεόμενος κόσμος εισέρχεται βαθιά στο λάκκο της υγειονομικής κρίσης, τόσο η οικονομία και η πολιτική αφήνουν το άνισο αποτύπωμά τους επάνω στις τύχες των λαών.
Παρατηρώντας τα δρώμενα των τελευταίων δεκαετιών, σε παγκόσμιο επίπεδο διακρίνουμε αβίαστα έναν πολιτικό “υποσιτισμό”, που ωθεί ολόκληρες κοινωνίες στην πείνα, στην εξαθλίωση και σε πολλών ειδών αδιέξοδα. Στρατιές ολόκληρες πολιτικών προσώπων, μη μπορώντας να διαχειριστούν τις κρίσεις που είτε παρουσιάζονται είτε κατασκευάζονται, οδηγούν σερνόμενοι τον κόσμο σε κακοτράχαλα μονοπάτια. Εν ολίγοις ακόμη και σήμερα η πορεία του κράτους, ως προς την απόκτηση ενός κοινωνικού προσώπου, παραμένει μια επίπονη διαδικασία. Παραμένει διαχρονικά, όπως αποδεικνύεται, μια ξεχασμένη και φθαρμένη “αποσκευή” στα προεκλογικά μπαγάζια των πολιτικών αρίστων.
Σήμερα, όλοι εκείνοι που διεκδίκησαν την παρασιτική παραμονή τους στις ζωές των πολιτών, έρχονται να μας υπενθυμίσουν πως υπάρχει και η ατομική ευθύνη, την οποία, όπως διατυμπανίζουν, έχουμε λησμονήσει εμείς σαν Κοινωνία, σε αντίθεση βέβαια με εκείνους, που ως Πολιτεία, στηρίζονται πάνω σε αυτή τη νόρμα. Ακόμη απαιτούν αυτή την κρίσιμη στιγμή την υπευθυνότητα και τη σοβαρότητα του κόσμου… την ώρα που η πλειοψηφία των πολιτικών γυρολόγων στα τηλεοπτικά κανάλια και στα ραδιόφωνα αποτινάσσουν ατομικές, κομματικές και πολιτικές ευθύνες από πάνω τους. Και κάπως έτσι ξεκινά ξανά το γνωστό παιχνίδι με το μυαλό του κόσμου. Διότι αυτό που έπεται, είναι οι ατελείωτες συζητήσεις σε επίπεδο καφενείου δίχως ειρμό και ουσία… δίχως λογική.
Η Λογική, ως επιστημονικό αντικείμενο, εξετάζει τη θεμελιώδη δομή της ορθής σκέψης. Το να έχει το άτομο την ικανότητα διάγνωσης ορθών και έγκυρων επιχειρημάτων και ανεπτυγμένη κριτική σκέψη, μαρτυρά πως οι αρχές και οι κανόνες της Λογικής τον ακολουθούν… επομένως δεν αποτελεί το νεκρό βάρος της Κοινωνίας μας… δεν ανήκει στους αδιάφορους. Ο Ιταλός φιλόσοφος, συγγραφέας, πολιτικός και πολιτικός επιστήμονας Αντόνιο Γκράμσι (1891 – 1937) σε ένα από τα σημαντικότερα κείμενά του δήλωσε πως μισεί τους αδιάφορους. Ο ίδιος πίστευε πως το να ζει κάποιος, αυτομάτως σήμαινε να εντάσσεται κάπου. Εκείνος που ζούσε πραγματικά δεν μπορούσε να μην είναι πολίτης και ενταγμένος. Μεγάλη μερίδα εγχώριων και παγκόσμιων πολιτικών αυτούς τους αδιάφορους χρειάζονται, για να στηρίξουν τις θέσεις τους και για να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους. Η αδιαφορία και η μοιρολατρία μας θα “στραγγαλίσουν” εν τέλει το μυαλό του ανθρώπου. Κανείς μας δεν έχει τη δυνατότητα να γνωρίζει τα μελλούμενα. Μπορεί όμως να ψυχανεμισθεί την εξέλιξη μιας κατάστασης που αφορά τον ίδιο, τα παιδιά του, τον συνάνθρωπο, ακόμη και τον ξένο. Τα κακώς κείμενα δεν γράφονται μονάχα για τον απλό κόσμο, γράφονται και για εκείνους που ασκούν επικίνδυνη και αντικοινωνική πολιτική.
Πραγματικά αισθάνομαι πως υπάρχουν φορές που μοιάζει να ζούμε μια κατάσταση quieta non movere (όσα λιμνάζουν να μην τα κινείτε). Κατάσταση που την συντροφεύουν οι αγκυλώσεις και οι παθογένειες του παρελθόντος, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τον δημόσιο βίο μας. Παρατηρούμε συχνά, πως η πλειοψηφία των προκλήσεων που ξεπροβάλλουν μπροστά στα κράτη παρουσιάζονται ως αναπτυξιακές προμετωπίδες, που θα ξεμπλοκάρουν και θα επανεκκινήσουν την πολιτική, την οικονομία, τη δικαιοσύνη, ώστε να διαχυθούν μέχρι το άλλο άκρο προς όφελος πάντα των λαών. Κάτι τέτοιο φυσικά δεν συμβαίνει σε ικανοποιητικό βαθμό… και αφού δεν συμβαίνει τουλάχιστον θα έπρεπε ο πολιτικός κόσμος να περιορίσει αισθητά τις βλακώδεις δηλώσεις και τοποθετήσεις του γύρω από θέματα που προκύπτουν και που αφορούν τον άνθρωπο. Διότι η οκνηρία της σκέψης τους φέρνει στα όρια τους τους πολίτες, που κατηγορούνται σχεδόν για τα πάντα. Έχει πολλάκις διατυπωθεί πως αν και ο κόσμος αλλάζει οι πολίτες φέρουν την ευθύνη, που με τις εμμονές τους και με την προσκόλλησή τους στο παρελθόν δυσχεραίνουν το εκάστοτε κυβερνητικό έργο, περιορίζοντας το αισθητά. Δυστυχώς, αυτό συμβαίνει απλά, γιατί κάποιοι κύριοι και κυρίες, κάποιων κομμάτων, αδυνατούν να δουν μέσα από τις παρωπίδες τους, πως ο άνθρωπος προσκολλάται στο παρελθόν του πρώτον γιατί του ανήκει και δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει το γεγονός και δεύτερον γιατί το παρελθόν του καθενός επηρεάζει σημαντικά και το μέλλον του.
Ακούγονται και γράφονται διαφόρων ειδών κακεντρεχή σχόλια για κάθε απελπισμένο άνθρωπο και σχόλια γεμάτα ειρωνεία και ψευτορητορική για καταστάσεις δύσκολες και δυσάρεστες από πολιτικά φερέφωνα, τα οποία αφήνουν ανεξέλεγκτο το απαίδευτο κομμάτι του εαυτού τους. Καταθέτουν σχεδόν καθημερινά στην δημόσια σφαίρα, με το πρόσχημα της θέσης και της ευθύνης που υποτίθεται πως έχουν, οτιδήποτε αντικοινωνικό και ρατσιστικό περνάει από το μυαλό τους. Το θράσος τους μεγάλο και η επικινδυνότητά τους πλέον να αγγίζει το άπειρο… όπως και η αβελτηρία τους. Ο απελπισμένος άνθρωπος έχει καταντήσει να θεωρείται ο τρελός του χωριού – της κοινωνίας ολόκληρης, ο οποίος μόνος του και εξωστρακισμένος παρατηρεί και παρακολουθεί τους άλλους. Αυτός ο άνθρωπος δεν επιθυμεί τον οίκτο των γύρω του αλλά τις ίσες ευκαιρίες με τους άλλους, ώστε να πάψουν οι πάντες να τους αντιμετωπίζουν ως τρελούς ή αόρατους.
Η νέα κανονικότητα, όπως την αποκαλούν, δεν φέρει όμως εκείνα τα νέα χαρακτηριστικά που θα αλλάξουν και θα διαμορφώσουν μια νέα κοινωνία, η οποία δεν θα μοιάζει σε τίποτα με πριν… γιατί απλά ό,τι νέο γίνεται επιβάλλεται με πρόστιμα, με τρομοκρατία και με αυστηρούς, αντικοινωνικούς νόμους και κανόνες. Ο φαύλος κύκλος της πολιτικής που εκμεταλλεύεται καταστάσεις προς όφελός της είναι διαχρονικός και πλέον αναμενόμενος. Ακόμη και οι αρνητικοί χαρακτηρισμοί και οι ταμπέλες λαμβάνουν τις θέσεις τους ως το βαρύ πυροβολικό, κρύβοντας τον πολιτικό στρουθοκαμηλισμό προσώπων και κομμάτων, κάθε φορά που εμπόδια και προκλήσεις κάνουν την εμφάνισή τους. Οι πρακτικές τέτοιου τύπου συνεχίζουν την παράδοση αιώνων, ξεχνώντας, πως όσο και να στέκουν αρχικά άπραγοι οι άνθρωποι, δεν σημαίνει πως θα μείνουν μέχρι το τέλος… διότι η πείνα θα τους συντονίσει. Και όπως πίστευε ο Κικέρων (106 – 43 π.Χ.) η πείνα είναι το καλύτερο καρύκευμα. Επομένως, μένει να δούμε τι είδους γεύση, άρωμα και χρώμα θα δώσει ο λαός σε αυτό το φαγοπότι που έχει στηθεί εδώ και καιρό, όταν αποφασίσει να τους σηκώσει από το τραπέζι.
* Η κα Μαρία Κωνσταντέλου είναι πολιτικός επιστήμονας – διεθνολόγος
1 Σχόλιο
Μάλιστα, οι πολιτικοί στις Δημοκρατίες δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να εκμεταλλεύονται και να κοροϊδεύουν τους πολίτες, γι’ αυτό μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο βλέπουμε έναν δυτικό κόσμο γεμάτο πολέμους, πείνα, φτώχεια, χωρίς ελευθερία, χωρίς ανθρώπινα δικαιώματα, χωρίς ελευθερία του λόγου, χωρίς ασφάλεια, χωρίς ιατρική περίθλαλψη, με μίσος του ενός λαού για τον άλλο. Ιδιαίτερα η Ευρώπη είναι μια τέτοια κόλαση. Πρόταση μου θα ήταν να φύγουν οι πολιτικοί και να κυβερνούν πολίτες, να ψηφίσουμε πολίτες να γίνουν πολιτικοί και να κυβερνάνε αυτοί…θα μου πεις, αυτό δεν κάνουμε και τώρα;