Πρόταση συμβολής στη διαμόρφωση του νέου κυβερνητικού προγράμματος για την υγεία

Εν όψη της επεξεργασίας του νέου κυβερνητικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για την «επόμενη φορά» και σε μια προσπάθεια να συμβάλλω με θετικό τρόπο στη διαμόρφωσή του, καταθέτω την παρακάτω πρόταση ως συμβολή στη συζήτηση που αναπτύσσεται στην κοινωνία και στον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία.

Ο πυρήνας μια νέας πρότασης του ΣΠΣ για την Υγεία, θα πρέπει να βασίζεται σε τέσσερις κεντρικές ιδέες:

1. Είναι αδιαπραγμάτευτο ανθρώπινο δικαίωμα, που μπορεί να το καλύψει η επιστημονική πρόοδος της εποχής μας και υποχρεούται να το καλύψει το κράτος, η παροχή: δημόσιας δωρεάν, ισότιμης, υψηλής ποιότητας, έγκαιρης, αποτελεσματικής περίθαλψης και προαγωγής υγείας για κάθε άνθρωπο που κατοικεί σε αυτή τη χώρα.

Γιατί υγεία δεν είναι μόνο η απουσία ασθένειας ή θανάτου αλλά η κατάσταση πλήρους και δυναμικής αρμονίας του ανθρώπου με το φυσικό, εργασιακό και κοινωνικό του περιβάλλον.

Για το λόγο αυτό είναι αδιαπραγμάτευτη η ενίσχυση-επέκταση-αναβάθμιση-θωράκιση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας με:

• Μαζικές προσλήψεις μόνιμου προσωπικού.

• Συμπλήρωση-αναβάθμιση του ιατρο-τεχνολογικού εξοπλισμού και των ξενοδοχειακών υποδομών σε όλες τις βαθμίδες του συστήματος.

• Ταυτόχρονη δημιουργία και συμπλήρωση νέων υποδομών και υπηρεσιών αποκατάστασης, γηριατρικής φροντίδας, παρηγορητικής θεραπείας, νοσηλείας κατ’ οίκον, ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, δομών απεξάρτησης, ιατρικής και ασφάλειας στους χώρους  εργασίας και στο περιβάλλον.

• Ολοκλήρωση της ανάπτυξης της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και δράσεις οδοντιατρικής περίθαλψης και πρόληψης.

2. Για να υλοποιηθεί ο πρώτος άξονας-κεντρική ιδέα, πρέπει να αποτελέσει πολιτικό στόχο άμεσης εφαρμογής σε ορατό χρονικό ορίζοντα το 7% του ΑΕΠ για την υγεία ως δημόσια δαπάνη (με πηγές χρηματοδότησης τον κρατικό προϋπολογισμό, τα φορολογικά έσοδα και τις ασφαλιστικές εισφορές υπέρ υγείας των εργαζομένων-εργοδοτών και βεβαίως από ευρωπαϊκούς πόρους).

Ένα 7% που υπολογίζεται σε ένα «κανονικό» ΑΕΠ για τη χώρα, δηλαδή της τάξης των 200 δισ. ευρώ τουλάχιστον (επομένως 14 δισ. ευρώ δημόσια δαπάνη).

Είναι προφανές πως αυτός ο στόχος δεν θα επιτευχθεί σε μια χρονιά, αλλά είναι επίσης προφανές πως για να δρομολογηθεί αποφασιστικά και ανεπίστρεπτα, θα πρέπει την πρώτη χρονιά εφαρμογής του σχεδίου να υπάρξει μια ενίσχυση της τάξης των δύο (2) δισ. ευρώ της δημόσιας δαπάνης του συστήματος Υγείας (από 9,8 δισ. στα 11,8 δισ. ευρώ).

3. Τρίτη κεντρική ιδέα είναι η ανάγκη για μια τεράστιας έκτασης αναδιανομή αυτών των πόρων προς όφελος της ζωντανής εργασίας του υγειονομικού δυναμικού και όχι των «προϊόντων υγείας» που χρησιμοποιούνται σε όλη την έκταση και το βάθος του συστήματος υπερ-τιμολογημένα. Μια κατάσταση που αποτέλεσε και αποτελεί ακόμα το πυρηνικό στοιχείο της οργάνωσης και διάχυσης της διαφθοράς και της κατασπατάλησης του δημόσιου χρήματος στο χώρο της υγείας, πέρα από τις απευθείας παράνομες πληρωμές των ασθενών.

Δηλαδή πρέπει, το 40% αυτών των πόρων τουλάχιστον, να κατευθυνθούν στις αμοιβές του υγειονομικού δυναμικού, κάτι που θα οδηγήσει σε διπλασιασμό ως τριπλασιασμό των σημερινών αποδοχών των εργαζομένων στο χώρο της υγείας.

Αυτή η πολιτική-θεσμική ρύθμιση θα συγκροτήσει ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο με τους εργαζόμενους στο χώρο της υγείας.

Προφανή αποτελέσματα του συμβολαίου αυτού θα είναι:

Α. Το ανεπίστροφο ρήγμα στον κύκλο της παραοικονομίας και του μαύρου χρήματος που με την υπερτιμολόγηση υλικών/φαρμάκων/αντιδραστηρίων/μηχανημάτων και εξοπλισμού είχε συγκροτήσει το πολιτικό σύστημα με τους κρατικο-τροφοδοτούμενους επιχειρηματίες του χώρου της υγείας και τη διευθυντική ελίτ του συστήματος την προηγούμενη περίοδο και το οποίο συνέβαλλε στη χρεοκοπία της χώρας το 2010.

Β. Η δημιουργία μιας βαθιάς κοινωνικής, μαζικής συμμαχίας του άξιου και αξιοπρεπούς υγειονομικού δυναμικού που δουλεύει στο σύστημα, καθώς θα αμειφθεί η διανοητική του εργασία και η τεχνική του δεξιότητα στο ύψος που της αξίζει, για να αποτελέσει έτσι ο κάθε εργαζόμενος/η ασπίδα και φρένο στη διαφθορά και στη διαπλοκή. Μόνο έτσι θα αντιστραφεί το Brain-Drain. Μόνο έτσι θα δημιουργηθεί ελπίδα και προοπτική για τη σημερινή και την επόμενη γενιά.

Επομένως, χρειαζόμαστε την παρακάτω κατανομή:

Προκειμένου να επιτευχθεί η παραπάνω ανακατανομή των πόρων θα πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω όλοι οι μηχανισμοί ελέγχου που ο ΣΥΡΙΖΑ έστησε και ανέπτυξε κατά την κυβερνητική του θητεία. Θα πρέπει δηλαδή να ενισχυθεί η Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας και να παραμείνει δημόσιος οργανισμός έτσι ώστε να προχωρήσει το έργο που ξεκινήσαμε για κεντρικοποίηση των προμηθειών υγείας. Να ενισχυθεί η επιτροπή διαπραγμάτευσης τιμής αποζημίωσης φαρμάκου και να δημιουργηθεί όπως είχε δρομολογηθεί, ο Οργανισμός Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας.

4. Τελευταία στη σειρά, αλλά όχι σε αξία, κεντρική ιδέα για να δρομολογηθούν, υλοποιηθούν και θωρακιστούν τα παραπάνω, αλλά και για να…:

• Υπάρξει διάχυση του χρήματος στην ελληνική οικονομία συμβάλλοντας στην αναγκαία παραγωγική ανασυγκρότηση (και στην αντιστροφή του brain-drain).

• Αποκτήσουμε ένα σοβαρό βαθμό αυτάρκειας σε υγειονομικά προϊόντα και φάρμακα και για τις τρέχουσες και για τις έκτακτες ανάγκες (π.χ. πανδημία)

• Οργανωθεί η παραγωγή φαρμάκων και άλλων προϊόντων από κρατικά ελεγχόμενες δομές/επιχειρήσεις.

Πρώτο βήμα η ανάπτυξη εθνικής φαρμακοβιομηχανίας, βασισμένη σε εγκαταστάσεις που υπάρχουν στο στρατό και αλλού, για την παραγωγή τουλάχιστον 100 φαρμάκων ευρείας κυκλοφορίας. Μόνο έτσι θα υπάρξει πραγματική διαπραγμάτευση τιμών με τις φαρμακοβιομηχανίες και τις εταιρείες υλικών. Μόνο έτσι θα δοθεί διέξοδος σε επιστημονικό δυναμικό που ψάχνει την τύχη του σε άλλες χώρες.

ΥΓ.1: Σε αυτό το πλαίσιο των τεσσάρων κεντρικών ιδεών αποκτούν ολοκληρωμένο περιεχόμενο και πολύ μεγαλύτερη δυναμική, μια σειρά από πολύ θετικές προτάσεις που έχουν διατυπωθεί τόσο εντός του κόμματος όσο και στους συνδικαλιστικούς και επιστημονικούς φορείς των υγειονομικών, για όλο το φάσμα του συστήματος, από την προαγωγή υγείας μέχρι την περίθαλψη, την έρευνα, την εκπαίδευση και τη διαδικασία των προσλήψεων και της αξιολόγησης του δυναμικού.

ΥΓ.2: Η αντίληψη της αναδιανομής των πόρων υπέρ της εργασίας κατά τη γνώμη μου θα πρέπει να διατρέχει όλο το φάσμα του προγράμματος του Σ.ΠΣ (παιδεία, υποδομές κ.λπ.) όπως και τη γραμμή της αυτάρκειας και της παραγωγικής ανασυγκρότησης από την αγροτική παραγωγή ως και τη μεταποίηση.

* Ο κ. Παύλος Πολάκης είναι βουλευτής Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, πρώην αναπληρωτής υπουργός Υγείας