Ένα ενδιαφέρον άρθρο της δημοσιογράφου Faye Flam, με τίτλο “Τι σημαίνει η οριστική παραδοχή ότι ο κορωνοϊός μεταδίδεται σε κλειστούς χώρους με τον αέρα”, αναδημοσιεύει από το Bloomberg (Opinion) το capital.gr.
Ακολουθεί το άρθρο:
Γνωρίζει κανείς ότι κάτι δεν πάει καλά με τα μηνύματα δημόσιας υγείας όταν ένας οδηγός ρυμουλκού αυτοκινήτων παρέχει σαφέστερες πληροφορίες για τη μετάδοση της Covid-19 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ή τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμωδών Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ.
Το απόσταγμα της σοφίας που απέκτησε ο οδηγός και την οποία μοιράστηκε μαζί μου, όταν ήρθε να ρυμουλκήσει το αυτοκίνητό μου στο συνεργείο νωρίτερα μέσα στην άνοιξη, ήταν ότι, εάν βρίσκεσαι σε εσωτερικό χώρο με πολλούς ανθρώπους και ένας από αυτούς είναι φορέας του κορωνοϊού, μπορεί κανείς να μολυνθεί ακόμη κι αν όλοι φορούν μάσκα. Εάν πάλι μια ομάδα ανθρώπων βρίσκεται σε εξωτερικό χώρο και κάποιος από αυτούς έχει μολυνθεί, πιθανότατα κανείς άλλος δεν θα κολλήσει.
Ο οδηγός μιλούσε, όπως είπα, με βάση την άμεση εμπειρία του, έχοντας εργαστεί σκληρά μέσα στη χειρότερη φάση της πανδημίας. Έλεγε μάλιστα ότι είχε δει συναδέλφους του να αρρωσταίνουν και το αφεντικό του να πεθαίνει από τον κορωνοϊό.
ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΜΑΣΚΑΣ Ή ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΝ
Και είχε δίκιο. Ο ιός SARS-CoV2 μπορεί να ταξιδέψει σε πολύ μικρά σωματίδια που διαλύονται γρήγορα σε εξωτερικούς χώρους, ωστόσο μπορούν να συσσωρευτούν σε κλειστό περιβάλλον. Σε εσωτερικούς χώρους, αυτά τα σωματίδια μπορούν να επηρεάσουν άτομα που απέχουν περισσότερο από δύο μέτρα μεταξύ τους. Και οι μάσκες τις οποίες έχουν υιοθετήσει οι Αμερικανοί μπορεί να παρέχουν κάποια προστασία, αλλά δεν καθιστούν ασφαλή μια εξ αντικειμένου μη ασφαλή κατάσταση.
Αν και οι επιστήμονες συζητούν περί της “αερομεταφερόμενης” μετάδοσης για μήνες, μόνον την προηγούμενη εβδομάδα ο ΠΟΥ και τα CDC την αποδέχθηκαν επισήμως ως γεγονός. Με τη διάθεση του εμβολίου ακόμα σε πρώιμη φάση αν την εξετάσουμε σε παγκόσμια κλίμακα, οι αξιωματούχοι του χώρου της υγείας θα πρέπει να συνοδεύσουν αυτήν την καθυστερημένη παραδοχή με καθοδήγηση, την οποία θα μπορούν να ακολουθήσουν οι μη εμβολιασμένοι άνθρωποι, προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο για τον εαυτό τους και τους γύρω τους.
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ “ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΕΡΟΜΕΝΟΣ”;
Η αποσαφήνιση της λέξης “airborne” (“αερομεταφερόμενος”) θα ήταν ένα καλό σημείο εκκίνησης. Το επιστημονικό νόημα της λέξης δεν είναι το ίδιο με το κοινό νόημά της και έτσι οι άνθρωποι θα μπορούσαν εσφαλμένα να υποθέσουν ότι ο εξωτερικός αέρας είναι επικίνδυνος. Όπως αναφέρθηκε σε πρόσφατο άρθρο στους New York Times, ειδήσεις σχετικά με την έννοια της αερομεταφερόμενης μετάδοσης οδήγησαν ανθρώπους στην Ινδία να κλείνουν τα παράθυρά τους αντί να τα ανοίγουν.
Πράγματι, οι αναφορές σε αερομεταφερόμενη μετάδοση μπορεί να προκαλούν άσκοπο πανικό, υπονοώντας ότι ο κίνδυνος είναι σχεδόν αναπόφευκτος και ότι δεν υπάρχει ασφαλής απόσταση από τους συνανθρώπους μας.
Είναι αλήθεια ότι ο ιός μπορεί να συσσωρευτεί σε εσωτερικούς χώρους με τρόπο που μπορεί να ενέχει κίνδυνο ακόμα και αν οι άνθρωποι φορούν μάσκες και μένουν σε απόσταση μεγαλύτερη των δύο μέτρων μεταξύ τους. Ωστόσο αυτός ο κίνδυνος μπορεί να μετριαστεί ανοίγοντας παράθυρα, φορώντας μάσκες τύπου N95 και περιορίζοντας σε χρόνο την έκθεση.
Μια γρήγορη επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ είναι ασφαλέστερη από ένα μακρύ γεύμα σε ένα εστιατόριο ή ένα μάθημα γυμναστικής. Και επειδή ο ιός ταξιδεύει κυρίως σε μικροσωματίδια, ο κίνδυνος είναι μικροσκοπικός σε εξωτερικούς χώρους, ακόμη και αν κάποιος φορέας βρεθεί σε απόσταση μικρότερη των δύο μέτρων από εσάς.
ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ: ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ
Οι εσωτερικοί χώροι των εστιατορίων, επομένως, δεν καθίστανται ασφαλείς μέσω κανόνων, οι οποίοι υπαγορεύουν στους ανθρώπους να φορούν μάσκα το διάστημα κατά το οποίο δεν καταναλώνουν το φαγητό τους ή από τα περισσότερα διαχωριστικά πλεξιγκλάς μεταξύ των τραπεζιών. Το άνοιγμα των παραθύρων βοηθά, όπως επίσης και μια προειδοποίηση ότι οι μη εμβολιασμένοι άνθρωποι διατρέχουν κινδύνους πηγαίνοντας για φαγητό σε εσωτερικό χώρο.
Αυτό ήταν από καιρό γνωστό – αν και οι αξιωματούχοι άργησαν να το παραδεχθούν. Τον περασμένο Μάιο, πήρα συνέντευξη από τον Muge Cevik, ειδικό στις μολυσματικές ασθένειες στο Πανεπιστήμιο του St. Andrews στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο τελευταίος συλλέγει όλα τα δεδομένα τα οποία μπορεί να βρει από την ιχνηλάτηση επαφών σε όλο τον κόσμο προκειμένου να διαπιστώσει πώς μεταδίδεται η ασθένεια.
Υπήρξαν αναφορές ότι τα λεγόμενα “περιστατικά υπερμετάδοσης” (superspreading events) είχαν λάβει χώρα πρωτίστως σε γραφεία, επιχειρηματικά συνέδρια, καταστήματα λιανικής εντός των οποίων οι άνθρωποι παρέμεναν για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς και σε εσωτερικούς χώρους εστιατορίων. Πέρα από αυτά τα περιστατικά υπερμετάδοσης, υπήρχε μεγάλη μετάδοση του ιού μέσα σε σπίτια.
Ο καθηγητής διαπίστωσε επίσης ότι μεγάλη σημασία έχει ο χρόνος που περνούν οι άνθρωποι σε κλειστό περιβάλλον. Και όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των ατόμων σε έναν κλειστό χώρο, τόσο υψηλότερες είναι οι πιθανότητες ένας εξ αυτών να είναι φορέας μετάδοσης του ιού σε άλλους.
Γι’ αυτό στην Ιαπωνία, οι άνθρωποι έχουν προειδοποιηθεί εδώ και πολύ καιρό να αποφεύγουν τρία πράγματα: τα μεγάλα πλήθη, τους κλειστούς χώρους και τη στενή επαφή με τρίτους. Τα χρήσιμα μηνύματα δημόσιας υγείας δεν χρειάζεται να είναι καθόλου περίπλοκα.
ΩΡΑ ΓΙΑ ΞΕΚΑΘΑΡΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ
Δεν είναι πολύ αργά για να κάνουμε καλύτερη δουλειά στα μηνύματα δημόσιας υγείας και να διαμορφώσουμε προτεραιότητες. Σε χώρες όπου οι άνθρωποι επιστρέφουν στα γραφεία και σε άλλους χώρους εργασίας, ο εξαερισμός πρέπει να είναι υψηλότερη προτεραιότητα από την απολύμανση επιφανειών.
Στην Ινδία, όπου η πανδημία μαίνεται, οι αξιωματούχοι θα πρέπει να σταματήσουν να σπαταλούν πόρους σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) τα οποία ψεκάζουν με απολυμαντικό τα πάρκα.
Στην Αμερική, ανησυχούμε πάρα πολύ για επισκέψεις 15 λεπτών στο μανάβικο και καθησυχαζόμαστε ψευδώς με την τήρηση της απόστασης των δύο μέτρων. Έχουμε ξοδέψει πάρα πολύ ψυχική ενέργεια για να οργιζόμαστε ο ένας με τον άλλον για το εάν πηγαίνουμε με ή χωρίς μάσκα στην παραλία ή για το εάν βγάζουμε τις μάσκες σε ένα ανοικτό πάρκινγκ – αποδίδοντας στη συμπεριφορά των άλλων έναν εξωφρενικά μεγάλο ρόλο όσον αφορά τον δικό μας, ατομικό κίνδυνο.
Η καλύτερη κατανόηση τού τι σημαίνει πραγματικά η “αερομεταφερόμενη μετάδοση” μπορεί να μας βοηθήσει να διαχειριστούμε καλύτερα τους δικούς μας, προσωπικούς κινδύνους και να διατηρήσουμε την ικανότητά μας να αισθανόμαστε καλά με τους συνανθρώπους μας. Και, φυσικά, θα πρέπει να παρακινήσει περισσότερους από εμάς να κάνουμε το συντομότερο δυνατό το εμβόλιο κατά της Covid-19.
Φωτογραφία: Gerd Altmann – Pixabay