Μετά από δεκαετίες αδιαφορίας, πολιτικής ατολμίας, σκοπιμοτήτων και παραλείψεων επιχειρείται, πλέον, με τρόπο, όμως, που προκαλεί εύλογα ερωτήματα, η προστασία των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 και στην Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, πολλές από τις οποίες έχουν ήδη επιβαρυνθεί υπέρμετρα τα προηγούμενα χρόνια, εξαιτίας τόσο του μεγάλου όγκου επισκεπτών, όσο και ανθρωπογενών δραστηριοτήτων που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν υπήρχε εγκαίρως ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο, το οποίο θα εφαρμοζόταν χωρίς εξαιρέσεις.
Σήμερα, τελευταία ημέρα της δημόσιας διαβούλευσης, που ξεκίνησε στις 10 Σεπτεμβρίου, παρουσιάστηκε στα Χανιά το έργο «Εκπόνηση Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ), Σύνταξη Προεδρικών Διαταγμάτων Προστασίας και Σχεδίων Διαχείρισης για τις Περιοχές του Δικτύου Natura 2000», στη διάρκεια ημερίδας που διοργάνωσε στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου, η ΟΙΚΟΜ Μελετητική Περιβάλλοντος, ανάδοχος εταιρεία της μελέτης.
Το συγκεκριμένο έργο εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη δημιουργία ενός Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών. Προβλέπει την οριοθέτηση και θεσμοθέτηση διαβαθμισμένων ζωνών προστασίας των περιοχών Natura 2000 και αντίστοιχους όρους και περιορισμούς στις χρήσεις γης και στην άσκηση δραστηριοτήτων, με πολλαπλά οφέλη τόσο ως προς την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος όσο και προς την ανάπτυξη της χώρας.
Οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες θα υποδείξουν τις ζώνες και τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης εντός των ορίων τους, σε συνάρτηση με τα προστατευόμενα είδη και τους οικοτόπους κάθε ομάδας περιοχών, σε αρμονία με τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες της ευρύτερης περιοχής, καθώς, όπως επισημάνθηκε σήμερα, δεν είναι στόχος να εξοβελιστεί ο άνθρωπος από τις εν λόγω περιοχές.
Σημειώνεται, επίσης, ότι προβλέπονται 4 ζώνες προστασίας στις περιοχές Natura 2000, ανάλογα με τη σπουδαιότητά τους: 1. Ζώνη Απόλυτης Προστασίας της Φύσης, 2. Ζώνη Προστασίας της Φύσης, 3. Ζώνη Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών, 4. Ζώνη Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων.
Στην Ομάδα Έργου συμμετέχουν, επίσης, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Πατρών, η MADE Consultants, το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), η ΑΝΕΛΙΞΙΣ Σύμβουλοι Ανάπτυξης Α.Ε. και άλλοι ειδικοί επιστήμονες, 44 μέλη συνολικά, ωστόσο εντύπωση προκαλεί ότι απουσιάζουν παντελώς εκπρόσωποι από τις Διευθύνσεις Δασών Χανίων και Ρεθύμνου. (Δείτε παρακάτω τη σύνθεση της Ομάδας Μελέτης).
Στόχος της ημερίδας, σύμφωνα με τους διοργανωτές, ήταν η ενημέρωση όλων των ενδιαφερόμενων μερών, αναφορικά με τα αποτελέσματα της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης και του Σχεδίου Διαχείρισης για τις περιοχές του Δικτύου Νatura 2000 των Περιφερειακών Ενοτήτων Χανίων και Ρεθύμνου (μέρους), καθώς και η καταγραφή των απόψεων και σχολίων επί των σχετικών προτάσεων της μελέτης.
Τόσο ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων Νίκος Καλογερής, όσο και οι παριστάμενοι δήμαρχοι Αποκορώνου, Κισάμου και Γαύδου, Χαράλαμπος Κουκιανάκης, Γιώργος Μυλωνάκης και Λίλιαν Στεφανάκη, ζήτησαν να δοθεί παράταση στη διαβούλευση (έως 31 Δεκεμβρίου 2023), σημειώνοντας ότι ο χρόνος δεν ήταν επαρκής, ενώ μεσολάβησε και η προεκλογική περίοδος των αυτοδιοικητικών εκλογών.
Σε δηλώσεις του, ο κ. Καλογερής σημείωσε ότι «επιτέλους, υπάρχει μια αχτίδα αισιοδοξίας για θεσμοθέτηση μέτρων προστασίας για τις προστατευόμενες περιοχές όλης της χώρας, αλλά και της Κρήτης που μας ενδιαφέρει. Μια έλλειψη τρομακτική, αν αναλογιστούμε και τη ραγδαία αύξηση του τουρισμού τα τελευταία χρόνια, η οποία επέφερε τρομερές πιέσεις σε αυτές τις περιοχές, ειδικά στις περιοχές τις δικές μας εδώ στα Χανιά, στην Κίσαμο κ.λπ. Είναι βέβαια ένα πρώτο βήμα. Σήμερα θα διαβουλευτούμε γύρω από την ειδική περιβαλλοντική μελέτη, η οποία ήταν αίτημα πολλών δεκαετιών μπορώ να πω, αλλά δεν θεσμοθετούνταν, άλλαζαν οι προδιαγραφές, γίνονταν μετέωρα βήματα. Τώρα, απ’ ό,τι φαίνεται, πάμε για ολοκλήρωση. Αυτό είναι το σημαντικό. Θα καθοριστούν οι χρήσεις γης, που είναι εξαιρετικά σπουδαίο, θα καθοριστούν οι στόχοι, το προστατευτέο και όλα αυτά τα σχετικά κι ελπίζουμε, μετά τη θεσμοθέτησή της, να τη σεβαστούν όλοι, γιατί μπαίνει και το ζήτημα της εφαρμογής».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Επιτροπής Χωροταξίας και Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κρήτης Νίκος Ξυλούρης σημείωσε ότι για το συγκεκριμένο ζήτημα η Επιτροπή θα συνεδριάσει στις 14 Νοεμβρίου και θα αποστείλει την απόφαση με τις προτάσεις – παρατηρήσεις της στο αρμόδιο Υπουργείο.
Ο εκπρόσωπος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης στη μελετητική ομάδα έργου, Πέτρος Λυμπεράκης, σε δηλώσεις του επισήμανε ότι «ενώ ως χώρα οφείλαμε να έχουμε αυτά τα Προεδρικά Διατάγματα -και τις ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες- έτοιμα εδώ και τριάντα χρόνια περίπου, επιτέλους προχωρά η διαδικασία. Δεν είναι ακόμα ορατό το τέλος της, αλλά σταθερά το πλησιάζουμε. Είναι το απαραίτητο εργαλείο για να πούμε ότι έχουμε πραγματικά προστατευόμενες περιοχές. Χωρίς το θεσμικό πλαίσιο των Προεδρικών Διαταγμάτων πατάμε σε κινούμενη άμμο».
Ο κ. Λυμπεράκης διευκρίνισε ότι οι τρεις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις που εκδόθηκαν πριν από μερικές εβδομάδες για Λαφονήσι, Μπάλο και Φαλάσαρνα δεν υποκαθιστούν τα Προεδρικά Διατάγματα. «Από τη στιγμή που θα εγκριθούν τα Προεδρικά Διατάγματα καταργούνται αυτόματα οι Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις. Νομίζω ότι και οι δύο κινούνται στην ίδια κατεύθυνση: να μην υπάρχει αυτό το χάος των δραστηριοτήτων που υπήρχε. Από τη διαβούλευση νομίζω ότι θα βγουν καλύτερα και πιο επεξεργασμένα οι προβλέψεις των Προεδρικών Διαταγμάτων», σημείωσε ο κ. Λυμπεράκης και πρόσθεσε ότι το επόμενο χρονικό διάστημα «θα υπάρξει νέα διαβούλευση, την οποία θα την οργανώσει το Υπουργείο πια και όχι η μελετητική ομάδα – και στη συνέχεια είναι τα Προεδρικά Διατάγματα».
«Κανείς δεν μπορεί να πει πότε θα ολοκληρωθεί η διαδικασία. Πραγματικά εξαρτάται απόλυτα από το Υπουργείο και τη διάθεσή του για το πώς θα προχωρήσει και αν μπορεί γρήγορα, αν έχει τα στελέχη να το κάνει, γιατί θέλει πολλή δουλειά…», κατέληξε ο κ. Λυμπεράκης.
Σημειώνεται, τέλος, ότι σχόλια μπορούν να υποβληθούν απευθείας στην ιστοσελίδα δημόσιας διαβούλευσης του έργου «Εκπόνηση ΕΠΜ και ΣΔ για τις Περιοχές του Δικτύου Natura 2000 των Περιφερειακών Ενοτήτων Χανίων και Ρεθύμνου (μέρους)» (συνδεθείτε ΕΔΩ).
