Πριν από χιλιάδες χρόνια, όταν ο βασιλιάς Μίνωας της Κρήτης, ο γιος της Ευρώπης και του Δία, ανέπτυξε τον Μινωικό πολιτισμό, έναν από τους αρχαιότερους και λαμπρότερους της παγκόσμιας ιστορίας, επένδυσε στην «αιώνια δύναμη» της θάλασσας για να ενώνει τους λαούς της Μεσογείου και να δημιουργεί οικονομικό, πνευματικό και κοινωνικό πλούτο, δηλαδή ειρήνη. Την εποχή εκείνη λοιπόν δηµιουργήθηκε η «μινωική θαλασσοκρατία» και οι πόλεις της Κρήτης δεν είχαν τείχη. Ήταν τόσο µεγάλη η ναυτική της δύναµη, που κανείς εχθρός δεν τολµούσε να την απειλήσει.
Σήμερα, οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του νησιού μας καλούμαστε να επιλέξουμε τους εκπροσώπους μας στο Ευρωκοινοβούλιο, εν μέσω περιφερειακών πολεμικών συγκρούσεων στα ανατολικά μας σύνορα. Την ίδια στιγμή που οι παγκόσμιοι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί βρίσκονται σε έξαρση, η οικονομική και πολιτική ισχύς της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποδυναμώνεται διαρκώς σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Από το 2003 μέχρι το 2022, όπως μαρτυρούν τα διαθέσιμα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, η οικονομική παραγωγή των ΗΠΑ διπλασιάστηκε και από 12 τρισ. δολάρια έφτασε στα 23 τρισ. δολάρια (+99,91%), της Ε.Ε. αυξήθηκε κατά μισή φορά και από 11 τρισ. δολάρια έφτασε στα 17 τρισ. δολάρια (+54,3%), ενώ της Κίνας υπερδεκαπλασιάστηκε και από 1,7 τρισ. δολάρια έφτασε κι εκείνη τα 17,4 τρισ. δολάρια (+948,2%).
Δυστυχώς σήμερα, ο προεκλογικός διάλογος σπάνια επικεντρώνεται στα μεγάλα ευρωπαϊκά θέματα, είτε διότι οι πολίτες συχνά αγνοούμε την αυξανόμενη επιρροή των ευρωπαϊκών θεσμών στην εξέλιξη της πατρίδας μας, είτε επειδή αισθανόμαστε πλέον ανήμποροι και απογοητευμένοι από την αντιδημοκρατική διεύρυνση της απόστασης που μας χωρίζει από τα πολιτικά και οικονομικά κέντρα λήψεως στρατηγικών αποφάσεων, δηλαδή τη λεγόμενη «γραφειοκρατία των Βρυξελλών».
Οι ευρωεκλογές είναι σημαντικές για τη δίκαιη ανάπτυξη της Κρήτης στο μέλλον, όπως και κάθε περιφέρειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κρίσιμα ζητήματα επανέρχονται στο επίκεντρο ενός νέου συσχετισμού δυνάμεων, όπως η στρατηγική κατεύθυνση διανομής της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης και των αναπτυξιακών προγραμμάτων για έργα υποδομών – ενέργειας, τουριστικής – αγροτικής ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος. Παράλληλα, η δυνατότητα διόρθωσης της σημερινής ανισορροπίας στη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής οικονομίας, μεταξύ των μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων, θα εξαρτηθεί και από το εκλογικό αποτέλεμα της 9ης Ιουνίου. Η δημοκρατική Ευρώπη οφείλει να απαντήσει πλέον πειστικά στη διευρυμένη ανισότητα και περιθωριοποίηση σημαντικού τμήματος της κοινωνίας και των επιχειρηματιών της.
Σε ένα περιβάλλον κλιματικών προκλήσεων, προτεραιότητά μας οφείλει να είναι η επιτάχυνση της καινοτομίας. Απαιτείται η ισόρροπη αναμόρφωση του εκπαιδευτικού συστήματος, ώστε η νέα γενιά Ευρωπαίων να επανασυνδεθεί με τις ανθρωπιστικές αξίες και το ελληνικό υπόβαθρο του πολιτισμού της, φροντίζοντας ταυτόχρονα να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις σύγχρονες παραγωγικές ανάγκες των επιχειρήσεών της.
Η ευρωπαϊκή κοινωνία γερνάει και υποβαθμίζεται δραματικά, παρασύροντας αναπόφευκτα την Οικονομία και το εργατικό δυναμικό της. Η νέα ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης οφείλει επειγόντως να αναζητήσει νέες ριζοσπαστικές απαντήσεις στις αποτυχημένες πολιτικές για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας, προωθώντας την έμπρακτη στήριξη της οικογένειας. Αναγκαία και η δημιουργία ολοκληρωμένου αξιόπιστου ευρωπαϊκού σχεδίου για την κοινή και αποφασιστική αντιμετώπιση του ανεξέλεγκτου μεταναστευτικού ρεύματος, με έμφαση στην συλλογική προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων (όπως της νότιας Κρήτης) και τη δίκαιη κατανομή των συνεπειών.
Η Ευρώπη των ανοιχτών αγορών οφείλει ενωμένη να αντιδράσει στρατηγικά και πολυδιάστατα σε έναν κόσμο που αλλάζει ριζικά. Το παγκόσμιο εμπόριο αλλαζει σε πιο προστατευτικό, την ίδια στιγμή που η αναπτυξιακή «δίψα» για νέους ενεργειακούς πόρους και ανταγωνιστικότητα δημιουργεί νέες εντάσεις, υπερβαίνοντας το μονοδιάστατο στρατήγημα της «πράσινης μετάβασης» που αρχίζει πια να «ξεθωριάζει» από την ίδια τη γεωπολιτική πραγματικότητα του πλανήτη. Η στρατηγική ανάγκη προώθησης της ενιαίας αμυντικής ευρωπαϊκής πολιτικής ήδη αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις ασφάλειας της επόμενης πενταετίας απέναντι στις αναθεωρητικές δυνάμεις και εξωτερικές απειλές.
Στα νότια σύνορα της ευρωπαϊκής ηπείρου, σε μια ταραγμένη περίοδο, με σημαντικές πολεμικές και πολιτικές συγκρούσεις, οι οποίες διαπερνούν αναπόφευκτα και τις οικονομικές σχέσεις των λαών της περιοχής, η Κρήτη καλείται ξανά να διαδραματίσει τον ιστορικό και πρωταγωνιστικό της ρόλο, στον οποίο μοιάζει να έχει «καταδικαστεί» από την ίδια την ιστορία και την κρίσιμη γεωστρατηγική της θέση. Αναπτυξιακό πολλαπλασιαστή των εξαιρετικών ενεργειακών, διατροφικών, τουριστικών, τεχνολογικών και γεωπολιτικών δυνατοτήτων του νησιού μας μπορεί να αποτελέσει μια πιο εύρωστη και δίκαιη Ευρωπαϊκή Ένωση, δημοκρατικά ενωμένη στη βάση ενός νέου πολυδιάστατου και καινοτόμου σχεδίου με επίκεντρο τον ίδιο τον πολίτη και τις πραγματικές ανάγκες του.
* Ο κ. Αντώνης Ροκάκης είναι πρόεδρος του Επιμελητηρίου Χανίων