Αναστάτωση σε πολύ μεγάλο αριθμό πολιτών έχει προκαλέσει η μαζική αποστολή από τον Δήμο Χανίων, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ειδοποιητηρίων για την εξόφληση διαφόρων οφειλών, κυρίως κλήσεων για παράνομη στάθμευση, οι περισσότερες από τις οποίες «έρχονται» από το… μακρύ παρελθόν.
Η αποστολή ξεκίνησε την περίοδο της εορτής των Χριστουγέννων και συνεχίστηκε και μετέπειτα, με τους πολίτες που λαμβάνουν τα ειδοποιητήρια να διαπιστώνουν, σε πλείστες περιπτώσεις, ότι οι προσαυξήσεις είναι μεγαλύτερες σε ύψος από τις αρχικά βεβαιωμένες οφειλές!
Ο αντιδήμαρχος Οικονομικών του Δήμου Χανίων Τάσος Αλόγλου, μιλώντας για το συγκεκριμένο ζήτημα, πριν από λίγες ημέρες, στον ΑΝΤ1 Δυτικής Κρήτης (εκπομπή «Μικρόφωνο για 2») σημείωσε ότι υπάρχει η δυνατότητα οι πολίτες να ενημερωθούν αναλυτικά, από την Οικονομική Υπηρεσία, και να ρυθμίσουν τις οφειλές τους σε έως και 60 δόσεις, μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2025.
Παράλληλα, επισήμανε ότι το ζήτημα της διαγραφής των προσαυξήσεων δύναται να εξεταστεί, ενώ διευκρίνισε ότι η παραγραφή για γενικές οφειλές ισχύει μετά την παρέλευση πενταετίας, ωστόσο για τις οφειλές που αφορούν κλήσεις εξαιτίας παραβάσεων τού Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, η νομοθεσία ορίζει, πλέον, ως χρόνο παραγραφής τα 20 συν 3 χρόνια.
Ο κ. Αλόγλου ανέφερε ότι οι οφειλές «προέρχονται από παλιά οικονομικά έτη» και πρόσθεσε ότι «δυστυχώς είναι δύσκολο το περιβάλλον και μεγάλη η πίεση από το κεντρικό κράτος, καθώς είναι ήδη σε λειτουργία η πλατφόρμα αναγκαστικών μέτρων και δέσμευσης τραπεζικών λογαριασμών και πιστέψτε με είναι μία διαδικασία που προσπαθούμε να καθυστερήσουμε την εφαρμογή της, προσπαθούμε να ενημερώσουμε όσο περισσότερο γίνεται τους δημότες μας για οφειλές που έχουν και για τις οποίες είτε δεν είναι συνεπείς είτε μπορεί να έχουν ξεχάσει στο βάθος του χρόνου, γιατί και ο Δήμος Χανίων και η Υπηρεσία, στο παρελθόν, δεν αναζητούσε και δεν ενημέρωνε κατά τακτά χρονικά διαστήματα».
Ο Αντιδήμαρχος Οικονομικών υπενθύμισε ότι «… το 2019 που αναλάβαμε είχε γίνει πάλι μια προσπάθεια επικοινωνίας με βάση τα στοιχεία του Μητρώου που είχε ο Δήμος Χανίων. Είχαμε στείλει ταχυδρομικά έναν πολύ μεγάλο αριθμό ειδοποιητηρίων. Δυστυχώς, διαπιστώσαμε ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό από αυτά επέστρεψε πίσω, γιατί προφανώς είτε οι διευθύνσεις δεν ήταν σωστές είτε δεν είχε ενημερωθεί η αλλαγή διεύθυνσης των δημοτών μας. Φτάσαμε στο σημείο, λοιπόν, το τελευταίο χρονικό διάστημα να είμαστε ο Δήμος που “έτρεξε” πιλοτικά, πρώτος στην Ελλάδα, τη συνεργασία του με το Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας. Με την ευκαιρία αυτή και τη συνεργασία που έχουμε με το Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας πήραμε τη δύσκολη απόφαση να στείλουμε, με ηλεκτρονικό τρόπο, ενημερωτικά ειδοποιητήρια σε έναν πολύ μεγάλο αριθμό των δημοτών μας, προκειμένου να ενημερώσουμε τον κόσμο για τις οφειλές του, που προέρχονται από πάσης φύσης “πηγές”. Μπορεί να είναι από σχέδια πόλης, μπορεί να είναι από πρόστιμα του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, μπορεί να είναι από άλλου είδους πρόστιμα (πολεοδομικά κ.λπ). Οφειλές που ελέγχονται και είναι στην ευθύνη των Δήμων».
Ο κ. Αλόγλου επισήμανε, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ότι «ο Δήμος Χανίων διεκδικεί να μη χρειαστεί, σε όσους ανταποκριθούν, να προχωρήσουμε σε αναγκαστικά μέτρα είσπραξης. Και καταλαβαίνετε ότι από τη στιγμή που βρίσκονται στο Μητρώο του Δήμου οι οφειλές αυτές, είναι απαιτητές. Δεν μπορούμε, δηλαδή, να διαχωρίσουμε κάποιο από αυτά τα ποσά. Πιστέψτε με, δεν είναι ένας στόχος είσπραξης χρημάτων. Είναι η πίεση που έρχεται από την κεντρική Διοίκηση σχετικά με τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, που μας κάνει να αγωνιούμε και προσπαθούμε να μη φτάσει σε αυτό το σημείο ο Δήμος Χανίων – όπως δεν το έχει κάνει ακόμα. Ενώ άλλοι Δήμοι, άλλοι φορείς του Δημοσίου έχουν προχωρήσει σε αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, ο Δήμος Χανίων δεν έχει προχωρήσει σε δέσμευση τραπεζικών λογαριασμών. Πιστέψτε με, θα προσπαθήσουμε να το κάνουμε σε λιγότερους από αυτούς που βρίσκονται στο Μητρώο μας, με την έννοια ότι ελπίζουμε να ανταποκριθούν – και όντως μέχρι σήμερα έχουν ανταποκριθεί αρκετοί που έρχονται να εξοφλήσουν τις υποχρεώσεις τους».
Ο κ. Αλόγλου υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει θέμα διαγραφής οφειλών, ακόμα και στο υποθετικό σενάριο που κάτι τέτοιο ζητούσε η Δημοτική Αρχή, καθώς την ευθύνη των αποφάσεων την έχει η Οικονομική Υπηρεσία και πρόσθεσε ότι «προσπαθούμε να εφαρμόσουμε τη νομοθεσία πρωτίστως προς όφελος των πολιτών, εξασφαλίζοντας σίγουρα τα συμφέροντα του Δήμου Χανίων. Όμως επειδή υπάρχουν αρκετές υποχρεώσεις από το παρελθόν, δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε πρόβλημα στους πολίτες, στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις. Όμως, καλό θα είναι όσοι αμφισβητούν ή έχουν απορίες με αυτές τις οφειλές, ν’ απευθυνθούν στην Οικονομική Υπηρεσία».
Αν οι κλήσεις έχουν βεβαιωθεί από την Οικονομική Υπηρεσία μετά την παρέλευση τριών ετών από τη στιγμή που «κόπηκαν», έχουν ήδη διαγραφεί, όπως προβλέπει η κείμενη νομοθεσία, διαβεβαίωσε ο κ. Αλόγλου -απαντώντας σε σχετικό ερώτημα- και συνέχισε: «Για οποιονδήποτε έρχεται στην Οικονομική Υπηρεσία, προκειμένου να ρυθμίσει τις οφειλές του ή για να ενημερωθεί, ξανατσεκάρουμε την καρτέλα του. Αν διαπιστωθεί ότι εκ παραδρομής μπορεί να υπάρχει μία τέτοια περίπτωση, η οποία φαίνεται στον κατάλογο, τότε τη διαγράφουμε, δεν το συζητάμε καν. Η εμπρόθεσμη βεβαίωση των οφειλών φαίνεται, γιατί στα ειδοποιητήρια που έχουμε στείλει αναφέρεται η περίοδος που έγινε η διαπίστωση της παράβασης καθώς και η περίοδος που έγινε η βεβαίωση της παράβασης», κατέληξε ο κ. Αλόγλου.
ΤΟ ΕΙΔΟΠΟΙΗΤΗΡΙΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΟ ΧΑΝΙΩΝ
Στο έγγραφο που λαμβάνουν με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, οι πολίτες αναγράφονται τα εξής:
«Σας ενημερώνουμε ότι οι παρακάτω οφειλές έχουν βεβαιωθεί ταμειακά στην Οικονομική Υπηρεσία του Δήμου. Παρακαλείσθε όπως τις τακτοποιήσετε εμπρόθεσμα είτε στο ταμείο του δήμου είτε σε τράπεζα με τον παρακάτω κωδικό Ηλεκτρονικής πληρωμής. Εναλλακτικά ακολουθώντας τον σύνδεσμο https://epay.chania.gr μπορείτε να ενημερωθείτε και να εξοφλήσετε τις οφειλές σας μέσα από ασφαλές τραπεζικό σύστημα, με χρήση πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας. Μετά την ημερομηνία λήξης η οφειλή επιβαρύνεται με μηνιαία προσάυξηση».
ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε έγγραφό του, με τίτλο «Παροχή διευκρινίσεων επί της αποσβεστικής προθεσμίας για τη βεβαίωση και επί του χρόνου παραγραφής προς είσπραξη της εισφοράς σε χρήμα του άρθρου 9 του ν. 1337/1983 (Α’ 33), καθώς και των οφειλών από πρόστιμα Κ.Ο.Κ.», το οποίο απέστειλε, στις 23 Φεβρουαρίου 2024, προς τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις όλης της χώρας, το Υπουργείο Εσωτερικών ανέφερε, όσον αφορά στις κλήσεις, τα εξής:
2Α. Αποσβεστική προθεσμία βεβαίωσης αυτοτελών προστίμων.
Ως προς τον χρόνο βεβαίωσης, τα αυτοτελή πρόστιμα, άρα και αυτά του Κ.Ο.Κ., υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 71 του ν. 542/1977 (Α΄ 41) που ορίζει ότι: «Η βεβαίωση οιουδήποτε φόρου, τέλους, προστίμου υπέρ του Δημοσίου μετά των πάσης φύσεως προσθέτων και υπέρ τρίτων ενεργείται εντός προθεσμίας τριών μηνών από τη λήξη του μηνός, εντός του οποίου εκτήθη ο τίτλος βεβαίωσης. Η βεβαίωση δύναται να ενεργηθεί και μετά την πάροδο της τριμήνου προθεσμίας και όχι πέραν των τριών ετών από της λήξεως του έτους εντός του οποίου εκτήθη ο τίτλος βεβαίωσης».
Συνεπώς με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο η προθεσμία βεβαίωσης μιας παράβασης Κ.Ο.Κ. ανάγεται στα 3 έτη, τον αποσβεστικό (συνεπώς μη επιδεχόμενο υπέρβασης) χαρακτήρα της οποίας αναγνωρίζει παγίως το Συμβούλιο της Επικρατείας (αποφάσεις 1783/2002, 1503/2006, 2944/2008, 571/2009 και 1093/2010).
Σημειώνεται ότι η αποσβεστική προθεσμία για τη βεβαίωση των εν λόγω προστίμων δεν τροποποιείται με τις νέες διατάξεις του ν. 5027/2023 και συνεπώς, ο κανόνας των τριών ετών για τη βεβαίωσή τους παραμένει αναλλοίωτος και ισχύει για όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις, είτε αφορούν πρόστιμα παλαιών ετών είτε νεότερων είτε εντάσσονται στις μεταβατικές διατάξεις του ν. 5027/2023 είτε όχι.
Συνεπώς, κατόπιν των ανωτέρω καθίσταται απολύτως σαφές ότι σε περίπτωση που κατά το παρελθόν κάποιος δήμος προέβη σε ταμειακή βεβαίωση ενός προστίμου του Κ.Ο.Κ. μετά την πάροδο τριών ετώναπό την απόκτηση του τίτλου βεβαίωσης, η συγκεκριμένη βεβαίωση θεωρείται ως μη νόμιμη και ο δήμος έχει χάσει την αξίωσή του να ζητάει την καταβολή της οφειλής. Ομοίως, θεωρείται ως μη νόμιμη περίπτωση δήμου που πρόκειται να βεβαιώσει ταμειακά ένα πρόστιμο του Κ.Ο.Κ. μετά την πάροδο τριών ετών από τη συντέλεση της παράβασης.
2Β. Αποσβεστική προθεσμία είσπραξης αυτοτελών προστίμων.
Ως προς τον χρόνο είσπραξης, τα αυτοτελή πρόστιμα, άρα και αυτά του Κ.Ο.Κ., υπάγονταν στις διατάξεις του άρθρου 6 εδ. 1ο α.ν. 344/1968, συνεπώς σε αυτά η προθεσμία είσπραξης (εφόσον έχειπροηγηθεί νόμιμη βεβαίωση) ήταν 20ετής μέχρι την ημέρα δημοσίευσης του ν. 5027/2023 που την άλλαξε σε 5ετή «αποσβεστική προθεσμία».
Σε ό,τι αφορά την αποσβεστική προθεσμία για την είσπραξη των βεβαιωμένων (εντός τριετίας κατά τα προηγούμενα) οφειλών αυτοτελών προστίμων, οι διατάξεις του ν. 5027/2023 δημιουργούν δύο κατηγορίες προστίμων, ανάλογα με το χρόνο γέννησής τους, για τις οποίες ισχύουν διαφορετικές προθεσμίες.
Η πρώτη κατηγορία προστίμων περιλαμβάνει εκείνα που γεννήθηκαν μετά τις 31.12.2018. Στη συγκεκριμένη περίπτωση εφαρμόζεται το άρθρο 39 του ν. 5027/2023 με το οποίο τίθεται ο κανόνας της πενταετούς προθεσμίας, για την είσπραξη των βεβαιωθέντων εσόδων που αρχίζει από τη λήξη του έτους της ταμειακής τους βεβαίωσης.
Η δεύτερη κατηγορία προστίμων περιλαμβάνει εκείνα που γεννήθηκαν μέχρι και τις 31.12.2018. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο ν. 5027/2023 δίνει τη δυνατότητα στους δήμους να τα εισπράξουν (εφόσον έχει προηγηθεί νόμιμη βεβαίωση) κάνοντας χρήση των διατάξεων του άρθρου 6 εδ. 1ο α.ν. 344/1968 που προβλέπουν εικοσαετή προθεσμία παραγραφής. Επομένως ένα πρόστιμο του Κ.Ο.Κ. που γεννήθηκε μέχρι και τις 31.12.2018 και βεβαιώθηκε εντός τριετίας, μπορεί να εισπραχθεί αρκεί το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τη βεβαίωσή του να μην υπερβαίνει τα 20 έτη. Σημειώνεται ότι ο βασικός περιορισμός που τίθεται με το άρθρο 72 του ν. 5027/2023 είναι ότι η χρήση της 20ετούς προθεσμίας είσπραξης, γίνεται μόνο για δύο έτη από την έναρξη ισχύος του νόμου, δηλαδή μέχρι τις 02.03.2025. Μετά την πάροδο της συγκεκριμένης καταληκτικής ημερομηνίας όλα τα πρόστιμα ανεξαρτήτως του χρόνου γέννησής τους, αποσβένηνται μετά την πάροδο πέντε ετών από την ταμειακή τους βεβαίωση, με συνέπεια τη διαγραφή τους.
Για την καλύτερη κατανόηση των παραπάνω, δίνονται οι ακόλουθες περιπτώσεις προστίμων της δεύτερης κατηγορίας, δηλ. αυτών που γεννήθηκαν μέχρι και τις 31.12.2018, τα οποία νομιμοποιούνται να εισπράξουν οι δήμοι κατά το τρέχον έτος, το έτος 2025 και μέχρι τη λήξη της μεταβατικής προθεσμίας (02.03.2025), καθώς και για την περίοδο μετά τη λήξη της μεταβατικής προθεσμίας:
Επιπροσθέτως, σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας είσπραξης των αυτοτελών προστίμων, ισχύουν τα όσα έχουν διευκρινιστεί με την υπ’ αρίθμ. 534/2023 σχετική Εγκύκλιό μας.
Οφείλουμε επιπλέον να επισημάνουμε πως σύμφωνα με πολλές διαμαρτυρίες πολιτών που φτάνουν ως εμάς, ορισμένοι δήμοι που για διάφορους λόγους είχαν αδρανήσει πολλά χρόνια να κινήσουν τις διαδικασίες βεβαίωσης και είσπραξης των προστίμων Κ.Ο.Κ., σήμερα σπεύδουν να αναζητήσουν (βεβαιώσουν αρχικά και εισπράξουν στη συνέχεια) πρόστιμα που ανάγονται στον προηγούμενο αιώνα, φέρνοντας προ εκπλήξεως τους πολίτες και αναγκάζοντάς τους να καταφεύγουν στον Συνήγορο του Πολίτη ή τα Δικαστήρια. Η πρακτική αυτή, σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν παραπάνω είναι νομικά αυθαίρετη για πρόστιμα που γεννήθηκαν προ του 2001.
Δείτε το έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών:
διαγραφη χρεων