Εντυπωσίασαν με την παρουσία τους και το χάκα, τον μοναδικό χορό τους οι Μαορί, οι οποίοι παραβρέθηκαν χθες το απόγευμα στα εγκαίνια του Μνημείου του στρατιωτικού εκστρατευτικού σώματος Αυστραλών και Νεοζηλανδών (ANZAC) στη μνήμη της Μάχης της 42ης Οδού, στα Τσικαλαριά, στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων για τη Μάχη της Κρήτης.
Το χάκα (haka ) είναι ένα από τα πολλά είδη ομαδικού χορού ή παράστασης. Εκτελούνται διάφορα χάκα σε σχέση με την περίπτωση. Υπάρχουν χάκα τραγουδιού και χαράς, και πολεμικά χάκα. Υπάρχουν διάφορου τύποι πολεμικού χάκα – ένα που εκτελείται χωρίς όπλα, συνήθως για να εκφράσει δημόσια ή ιδιωτικά αισθήματα, είναι γνωστό ως “haka taparahi”. Ένα άλλο, το peruperu, εκτελείται με όπλα. Σε παλαιότερες εποχές, το περουπέρου εκτελείτο πριν από τη μάχη. Σκοπός του ήταν να επικληθεί τον θεό του πολέμου και να προειδοποιήσει τους εχθρούς για τη μοίρα που τους περίμενε. Περιλάμβανε άγριες εκφράσεις προσώπου και γκριμάτσες, το βγάλσιμο της γλώσσας, φούσκωμα των ματιών, γρυλίσματα και κραυγές, και το κούνημα των όπλων. Αν το χάκα δεν εκτελείτο με πλήρη ομοφωνία, αυτό θεωρείτο κακός οιωνός για τη μάχη. Συχνά οι πολεμιστές πήγαιναν γυμνοί στη μάχη, πέρα από μία πλεκτή από λινάτι ζώνη γύρω από τη μέση. Σκοπός των πολεμιστών ήταν ν ασκοτώσουν όλα τα μέλη από την εχθρική πολεμική ομάδα, ώστε να μην παραμείνει κανείς επιζών που να πάρει εκδίκηση. Στο σημερινό περιβάλλον ωστόσο, το χάκα εκτελείται ως σημάδι σεβασμού για εκλεκτούς επισκέπτες, ή για να εκφράσει την σημαντικότητα της περίστασης.
ΟΙ ΜΑΟΡΙ ΚΑΙ Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
Ήρθαν στην Ευρώπη από τη μακρινή Νέα Ζηλανδία, την Πολυνησία και τα νησιά Κούκ, μαζί με το εκστρατευτικό σώμα των Αυστραλών και των Νεοζηλανδών για να πολεμήσουν στο πλευρό των συμμάχων. Πολέμησαν με πάθος, με δύναμη και με εξαιρετικό θάρρος και πολλοί από αυτούς αναδείχθηκαν σαν ήρωες πολέμου. Υπερασπίστηκαν ξένα για αυτούς εδάφη, σαν να είναι η πατρίδα τους.
Το πρωί της 20ής Μαίου, μετά από σφοδρό βομβαρδισμό και πολυβολισμό από αεροσκάφη της Λουφτβάφφε, άρχισε η κατά κύματα ρίψη των αλεξιπτωτιστών και η προσγείωση ανεμοπλάνων στην δυτική Κρήτη. Οι ελληνοβρετανικές δυνάμεις αμέσως άρχισαν την εκτόξευση αντιαεροπορικών πυρών, ενώ οι μονάδες πεζικού προσέβαλαν με δραστικά πυρά τους αλεξιπτωτιστές στον αέρα και στο έδαφος. Στο Μάλεμε η ομάδα Κομήτης, υπό τον Υποστράτηγο Μάιντλ, κατέλαβε την γέφυρα του ποταμού Ταυρωνίτη και το στρατόπεδο της ΡΑΦ, αλλά δεν μπόρεσε να καταλάβει το αεροδρόμιο. Μέχρι τις απογευματινές ώρες η μάχη για το ύψωμα 107, που δέσποζε του αεροδρομίου, ήταν σκληρή, με τους Νεοζηλανδούς να προτάσσουν σθεναρή άμυνα. […] Τα ξημερώματα της 25ης Απριλίου του 1941 ο Χίτλερ υπέγραψε την διαταγή υπ’ αριθμόν 28. Η νήσος Κρήτη, έπρεπε να καταληφθεί από τις δυνάμεις της Βέρμαχτ…
Οι Νεοζηλανδοί πολέμησαν ηρωικά πλάι στους Κρητικούς μαχητές το 1941 απέναντι στους ναζί. Τον Μάιο του 1941 η άμυνα αποτελείτο από περίπου 9.000 Έλληνες: τρία τάγματα της V Μεραρχίας του Ελληνικού Στρατού, την Κρητική Χωροφυλακή (μια δύναμη με μέγεθος τάγματος), τη Φρουρά Ηρακλείου (τάγμα άμυνας που αποτελούνταν κυρίως από προσωπικό για μεταφορικές και διοικητική μέριμνα) και υπολείμματα του 12ου και του 20ου ελληνικού τμήματος στρατού ( που είχαν καταφύγει στην Κρήτη και είχαν οργανωθεί υπό βρετανική διοίκηση).
Το στρατιωτικό απόσπασμα της Βρετανικής Κοινοπολιτείας αποτελούνταν από την αρχική βρετανική φρουρά και 25.000 ακόμα στρατιώτες που είχαν εγκαταλείψει την ηπειρωτική χώρα. Αυτοί οι 25.000 στρατιώτες ήταν ένα μείγμα από ακέραιες μονάδες κάτω από δική τους διοίκηση, πρόχειρες μονάδες φτιαγμένες βιαστικά από διοικητές, στρατιώτες κάθε είδους χωρίς ηγεσία, και λιποτάκτες. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν είχαν βαρύ εξοπλισμό.
Οι μονάδες-κλειδιά ήταν η 2η Νεοζηλανδική Μεραρχία (εκτός από την 6η ταξιαρχία και την διοίκηση του τμήματος, που είχε σταλεί στην Αίγυπτο), η αυστραλιανή 19η ταξιαρχία και η βρετανική 14η ταξιαρχία πεζικού. Οι συμμαχικές δυνάμεις είχαν στη διάθεση τους 16 άρματα μάχης τύπου Cruiser Mk I. Υπήρχαν ακόμα περίπου 85 πυροβόλα διαφόρων διαμετρημάτων. Πολλά από αυτά ήταν ιταλικά που είχαν περιέλθει σε ελληνικά χέρια και δεν διέθεταν στόχαστρα βομβαρδισμού.
Στις 30 Απριλίου ο Νεοζηλανδός στρατηγός Μπέρναρντ Φράιμπεργκ διορίστηκε διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων στην Κρήτη. Η κατοχή του νησιού παρείχε στο βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό άριστα λιμάνια για την ανατολική Μεσόγειο.
Οι Μαορί είχαν έναν επιπλέον λόγο να πολεμούν ενάντια τους. Το χρώμα και η φυλή τους στη ρατσιστική κλίμακα των Ναζί, τους κατέτασσε μαζί με τους Ρώσους στην τελευταία βαθμίδα του ανθρώπινου γένους, στους “υπανθρώπους» (untermenschen). Συνολικά στο πλευρό των συμμάχων πολέμησαν 16.000 Μαορί. Το βάπτισμα του πυρός το πήραν στην Ελλάδα. Στην αρχή μαζί με άλλους Νεοζηλανδούς, είχαν διαταγές να καθυστερήσουν την κάθοδο των Γερμανών και να κρατήσουν τα στενά του Ολύμπου, μέχρι τις Θερμοπύλες.
Οι Άγγλοι είδαν πως τίποτε δεν μπορούσε να σταματήσει την κάθοδο της γερμανικής πολεμικής μηχανής και τους διέταξαν να εγκαταλείψουν θέσεις και να υποχωρήσουν στην Κρήτη. Εκεί πολέμησαν ηρωικά, και αγαπήθηκαν από τους Κρητικούς .
Χαρακτηριστικό είναι το βίντεο από τη χθεσινή εκδήλωση, που ανάρτησε στο YouTube ο κ. Αντώνης Κουρκουμελάκης.
Πηγή ιστορικών στοιχείων: wikipedia.org