Ισχυρό και εκτεταμένο είναι το πλήγμα που έχει υποστεί φέτος η ελαιοκαλλιέργεια της Κρήτης «εξαιτίας των ασυνήθιστων ακραίων θερμοκρασιών και νότιων ανέμων που έπληξαν την ελαιοπαραγωγή κατά την ευαίσθητη περίοδο της άνθησης και καρπόδεσης των ελαιοδέντρων», όπως επισημαίνει ο ΣΕΔΗΚ, με έγγραφό του προς τους δημάρχους του νησιού, στους οποίους καταθέτει συγκεκριμένες περιπτώσεις για το ζήτημα των αποζημιώσεων, τονίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι απαιτείται η τροποποίηση του Κανονισμού του ΕΛΓΑ.
Παράλληλα, γνωστοποιεί ότι «ο ΣΕΔΗΚ προκειμένου να υπάρξει μια ολοκληρωμένη εικόνα των ζημιών που προκλήθηκαν και μια ενιαία αντιμετώπιση του προβλήματος, αποφάσισε όπως επιχειρήσει μια γενική καταγραφή της μορφής, της έκτασης και έντασης των ζημιών σε επίπεδο Κρήτης, ώστε να υποβάλλει ένα τεκμηριωμένο υπόμνημα προς το ΥΠΑΑΤ τόσο για τη λήψη σχετικών μέτρων, όσο και για την αναπροσαρμογή του Κανονισμού του ΕΛΓΑ σε ό, τι αφορά την ελαιοκαλλιέργεια».
Ο Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης υπενθυμίζει την «περίπτωση της μεγάλης και γενικής καταστροφής κατά 60-70% της ελαιοπαραγωγής της Κρήτης το 2013, που ενώ προκλήθηκε και τότε απο υψηλές θερμοκρασίες της άνοιξης, ο ΕΛΓΑ απέφυγε να τις αποζημιώσει παραπέμποντάς τις στα ΠΣΕΑ απ’ όπου δυστυχώς μέχρι σήμερα (τρία χρόνια μετά) δεν υπήρξε καμία αποζημίωση».
Όπως σημειώνει, «αρχικά, τότε, είχε ανακοινωθεί η έγκριση για τις αποζημιώσεις ποσού 65 εκατ. ευρώ, η οποία στην συνέχεια έγινε μόνο 20, για να καταλήξει τελικά σε μόνο 6 εκατ. τα οποία όμως, ούτε αυτά δόθηκαν μέχρι σήμερα, χωρίς καμία εξήγηση από κάποια αρμόδια υπηρεσία. Ωστόσο, είναι φανερό ότι οι ζημιές από υψηλές θερμοκρασίες και στην άνθηση πρέπει να αποζημιώνονται από τον ΕΛΓΑ όπως αποζημιώνονται και εκείνες από χαμηλές, πράγμα όμως που για λόγους επιστημονικά και ηθικά ακατανόητους γίνεται μόνο για τον παγετό».
ΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ
Αναλυτικότερα, στο έγγραφό του προς τους δημάρχους ο Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης επισημαίνει τα εξής:
«Όπως σας είναι γνωστό κατά την περίοδο της φετινής άνοιξης η ελαιοκαλλιέργεια της Κρήτης ένας από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας και απασχόλησης του νησιού, έχει δεχτεί ισχυρό και εκτεταμένο πλήγμα εξαιτίας των ασυνήθιστων ακραίων θερμοκρασιών και νότιων ανέμων που έπληξαν την ελαιοπαραγωγή κατά την ευαίσθητη περίοδο της άνθησης και καρπόδεσης των ελαιοδέντρων.
Οι ακραίες αυτές καιρικές συνθήκες, που σημειώθηκαν κατά την ανθοφορία, καρπόδεση και πρώτη ανάπτυξη των καρπών σε διάφορους βαθμούς σχεδόν σε όλους τους Δήμους της Κρήτης, προκάλεσαν σοβαρές ζημιές στην ελαιοπαραγωγή και συνακόλουθες απώλειες στο εισόδημα των ελαιοπαραγωγών και την οικονομία του νησιού γενικότερα.
Οι ζημιές τις οποίες προκάλεσαν οι συνθήκες αυτές, ανάλογα με το στάδιο της εξέλιξης της ανθοφορίας και της καρποφορίας της ελιάς με το οποιο συνέπεσαν κατά περιοχές, προκάλεσαν κατά την δική μας εκτίμηση τα ακόλουθα είδη ζημιών:
(α) Στην ανθοφορία: Αφυδάτωση, νέκρωση και κάψιμο η πτώση των ανθέων (ανθόπτωση).
(β) Στην καρποφορία : Ανώμαλη εξέλιξη της κομπόδεσης, που εκδηλώθηκε είτε με πτώση καρπών (καρπόπτωση) είτε με ατελή εξέλιξή τους (σχινοκαρπία).
Ο ΣΕΔΗΚ προκειμένου να υπάρξει μια ολοκληρωμένη εικόνα των ζημιών που προκλήθηκαν και μια ενιαία αντιμετώπιση του προβλήματος, αποφάσισε όπως επιχειρήσει μια γενική καταγραφή της μορφής, της έκτασης και έντασης των ζημιών σε επίπεδο Κρήτης, ώστε να υποβάλλει ένα τεκμηριωμένο υπόμνημα προς το ΥΠΑΑΤ τόσο για τη λήψη σχετικών μέτρων, όσο και για την αναπροσαρμογή του Κανονισμού του ΕΛΓΑ σε ό, τι αφορά την ελαιοκαλλιέργεια.
Η ενέργεια αυτή κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να αποφευχθούν παρανοήσεις και παρερμηνείες και αποδειχτεί ότι μεγάλο μέρος των ζημιών, όπως εκείνες που έγιναν στην καρποφορία, οφείλουν να αποζημιωθούν από τον υφιστάμενο Κανονισμό του ΕΛΓΑ, ενώ και οι υπόλοιπες μπορούν να καλυφτούν από αυτόν μετά από σχετική αναπροσαρμογή του.
Σχετικά σημειώνουμε ότι σύμφωνα με τον ισχύοντα Κανονισμό του ΕΛΓΑ (αποφ. αρ. 157502/27-7-2011) άρθρο 6, παρ. 5, «οι ζημιές που προκαλούνται από τα καλυπτόμενα ασφαλιστικά ζημιογόνα αίτια, εκτός του παγετού, στα καρποφόρα δέντρα πριν απο το δέσιμο του καρπού δεν καλύπτονται ασφαλιστικά».
Επομένως, ζημιές απο αίτια όπως ο καύσωνας ή η ηλιακή ακτινοβολία (αρθ. 3, παρ. 8 του Κανονισμού), τα οποία θα μπορούσαμε να επικαλεστούμε στην περίπτωση της άνθησης δεν φαίνεται να είναι αποζημιώσιμες. Έτσι για την περίπτωση αυτή μόνη λύση στην παρούσα περίσταση φαίνεται να είναι η αποζημίωση μέσω ΠΣΕΑ και υποβολή τεκμηριωμένου αιτήματος για τροποποίηση του Κανονισμού.
Όμως η περίπτωση των ζημιών στην καρποφορία όπως η πτώση ή η ατελής εξέλιξή της (σχινοκαρπία) αποτελούν ζημιές που προκαλούνται μετά το δέσιμο του καρπού και σύμφωνα με το προαναφερθέν άρθρο 6, παρ. 5 πρεπει να είναι αποζημιώσιμες από τον ΕΛΓΑ.
Και αυτό πρέπει να αποτελέσει ανυποχώρητο αίτημα. Η εξ ολοκλήρου αποζημίωση των ζημιών από το Πρόγραμμα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων ( ΠΣΕΑ ) συμφωνα με παλαιότερη απάντηση (2.8.2013) του ΕΛΓΑ στον ΣΕΔΗΚ δεν φαίνεται να αποτελεί σε αυτή την περίπτωση, την καταλληλότερη λύση λόγω τού ότι συνήθως είναι πολύ πενιχρή, καθυστερεί πάρα πολύ (πάνω από τρία έτη) και επί πλέον απαιτεί πολλές άλλες προϋποθέσεις μεταξύ των οποίων:
– Μελέτη Ειδικής Επιστημονικής Επιτροπής με βάση επίσημα μετεωρολογικά στοιχεία.
– Ποσοστό ζημίας τουλάχιστον 30% σε επίπεδο Νομού.
– Έγκριση δαπάνης από Υπουργείο Οικονομικών και έγκριση φακέλου από ΕΕ.
Υπενθυμίζεται η περίπτωση της μεγάλης και γενικής καταστροφής κατά 60-70% της ελαιοπαραγωγής της Κρήτης το 2013, που ενώ προκλήθηκε και τότε απο υψηλές θερμοκρασίες της άνοιξης, ο ΕΛΓΑ απέφυγε να τις αποζημιώσει παραπέμποντάς τις στα ΠΣΕΑ απ’ όπου δυστυχώς μέχρι σήμερα (τρία χρόνια μετά) δεν υπήρξε καμία αποζημίωση.
Αρχικά, τότε, είχε ανακοινωθεί η έγκριση για τις αποζημιώσεις ποσού 65 εκατ. ευρώ, η οποία στην συνέχεια έγινε μόνο 20, για να καταλήξει τελικά σε μόνο 6 εκατ. τα οποία όμως, ούτε αυτά δόθηκαν μέχρι σήμερα, χωρίς καμία εξήγηση από κάποια αρμόδια υπηρεσία.
Ωστόσο, είναι φανερό ότι οι ζημιές από υψηλές θερμοκρασίες και στην άνθηση πρέπει να αποζημιώνονται από τον ΕΛΓΑ όπως αποζημιώνονται και εκείνες από χαμηλές, πράγμα όμως που για λόγους επιστημονικά και ηθικά ακατανόητους γίνεται μόνο για τον παγετό.
Μετά από αυτά και προκειμένου να διαμορφωθεί μια ολοκληρωμένη εικόνα ώστε να υποβληθεί τεκμηριωμένο υπόμνημα στο ΥΠΑΑΤ για αποζημιώσεις αλλά και αναγκαίες τροποποιήσεις του Κανονισμού, παρακαλούμε όπως το συντομότερο δυνατό μας αποστείλετε συμπληρωμένο το ενημερωτικό δελτίο ζημιών που επισυνάπτουμε για τον Δήμο σας, όχι αργότερα απο την 29η Ιουνίου στα e-mails: info@sedik.gr, acomcha@otenet.gr ή στο φαξ: 28210 50818».