Κέντρο Αποτέφρωσης Νεκρών στον χώρο του παλαιού λατομείου στο Χορδάκι Ακρωτηρίου; Αν μη τι άλλο, η συγκεκριμένη άτυπη πρόταση που είδε το φως της δημοσιότητας, καθώς αυτό ήταν το θέμα της πτυχιακής εργασίας του φοιτητή του Πολυτεχνείου Κρήτης (Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών), Γιώργου Περράκη (με επιβλέποντα καθηγητή τον Νίκο Σκουτέλη ), παρουσιάζει ενδιαφέρον καθώς η καύση νεκρών είναι ένα… καυτό ζήτημα, που, αργά ή γρήγορα, θα απασχολήσει και την τοπική κοινωνία των Χανίων.
Ο Γιώργος Περράκης μίλησε στο HANIA.news για το εξαιρετικά ενδιαφέρον θέμα της πτυχιακής του εργασίας καθώς και για το πώς προσεγγίζει ο ίδιος το «δύσκολο» θέμα της καύσης των νεκρών.
Αρχικά σημείωσε ότι «η μεταφυσική αγωνία για το Επέκεινα οδήγησε τον άνθρωπο να καταφύγει στη μαγεία και το μύθο όπως αυτόν του Χάροντα που μεταφέρει τους νεκρούς στον Κάτω Κόσμο μέσω του Αχέροντα ποταμού. Η φωτιά επίσης, ως στοιχείο αλλά και ως σύμβολο, συχνά παίζει σημαντικό ρόλο: ως συντροφιά στην προσευχή, ως θεϊκή παρουσία, ή και ως μέσο εξαΰλωσης και εξαγνισμού. Μέσω αυτής το σώμα τελικά επιστρέφει στην ανόργανη ύλη, εκεί από όπου προέρχεται. Χους ει και εις χουν απελεύσει… Αξίζει να σημειωθεί ότι η αποτέφρωση των νεκρών άδικα αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό. Θα έλυνε πολλά πρακτικά προβλήματα που παρουσιάζει η συμβατική ταφή (συνωστισμός, μόλυνση, ψυχική ταλαιπωρία), και κυρίως δεν είναι αντιχριστιανική πρακτική. Ο ίδιος ο Απόστολος Παύλος την αποδέχεται καθώς γράφει στην επιστολή του προς Κορινθίους: Και εάν ψωμίσω πάντα τα υπάρχοντά μου, και εάν παραδώ το σώμα μου ίνα καυθήσομαι, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ωφελούμαι. (Και αν πουλήσω όλη την περιουσία μου για να χορτάσω με ψωμί όλους τους φτωχούς, και αν παραδώσω το σώμα μου για να καεί, αλλά αγάπη δεν έχω, τότε σε τίποτε δεν ωφελούμαι.)» , ανέφερε ο κ. Περράκης.
Ερωτηθείς για το πώς μπορεί να συνδυαστεί η καύση των νεκρών με μια πρώην λατομική εκμετάλλευση, ο κ. Περράκης απάντησε ότι «ένα λατομείο είναι πάντα ένας ιδιαίτερος τόπος καθώς αποτελεί ένα βίαιο, μεγαλειώδες άνοιγμα στα σπλάχνα της γης. Όταν μάλιστα πρόκειται για ανενεργό λατομείο, οι άδειοι αχανείς σιωπηλοί χώροι και η εγκατάλειψη που τους συνοδεύει, προσδίδουν στον χώρο μια μεταφυσική διάσταση. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά, σε συνδυασμό με την επιστροφή στην απογυμνωμένη ανόργανη ύλη (χώμα, πέτρα), δημιουργούν τις ιδανικές – συμβολικές, αλλά και πρακτικές συνθήκες για τη διαμόρφωση ενός χώρου καύσης και ταφής νεκρών. Με αυτόν τον τρόπο το παλαιό λατομείο βρίσκει μια νέα λειτουργία συμβατή με τον χαρακτήρα του και συντελεί στη συμφιλίωση που προκαλεί η απουσία τόσο στον άνθρωπο, όσο και στο τοπίο».
Ο κ. Περράκης πρόσθεσε ότι «η παρούσα κτιριακή και τοπιακή πρόταση προσπαθεί να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο και να συμφιλιώσει τον επισκέπτη με την απώλεια. Εκμεταλλεύεται ως απεικόνιση του κόσμου των νεκρών το βόρειο, σχεδόν “σεληνιακό” τμήμα της περιοχής μελέτης όπου βρίσκεται εκτεθειμένη η τομή του βράχου, καθώς και ως κόσμου των ζωντανών το νότιο τμήμα με το ηπιότερο ανάγλυφο. Σε αυτό το πλαίσιο το τμήμα των νεκρών μένει ως έχει ώστε να αναδεικνύεται η αγριότητα και η αρχέγονη στοιχειακότητα του τοπίου, ενώ το ηπιότερο τμήμα των ζωντανών φιλοξενεί χώρους πρασίνου».
Παράλληλα, επεσήμανε ότι «το κτίριο δομείται στο όριο ανάμεσα σε αυτές τις δύο υποενότητες, στην “πλατεία” του λατομείου. Ακόμα και οι κτιριακές εγκαταστάσεις διαφοροποιούνται σε μια νότια ζώνη που χαρακτηρίζεται από πιο ζωηρή σχεδίαση με τεθλασμένες γραμμές με χρήσεις για τους ζωντανούς (π.χ. αίθουσα τελετών, εγκαταστάσεις προσωπικού) και σε μια βόρεια όπου επικρατούν μικρότερες ορθοκανονικές δομές που παραπέμπουν στην αποστέωση με χρήσεις για τους νεκρούς (π.χ. τεφροφυλάκια). Η πορεία των επισκεπτών οργανώνεται κυκλικά, ως παραλληλισμός των κύκλων της ζωής και του χρόνου. Αρχικά, η πρόσβαση γίνεται μέσω μιας καθοδικής ράμπας προς το κτίριο όπου μπροστά δεσπόζει το επιβλητικό κομμένο βουνό με τις λατομικές βαθμίδες εκμετάλλευσης (είσοδος στον Κάτω Κόσμο). Φτάνοντας στο κρεματόριο ο άξονας κίνησης στρέφεται κατά 90 μοίρες, ώστε να βρίσκεται στο ενδιάμεσο των δύο κόσμων. Και στο τέλος, μετά από άλλη μια στροφή 90 μοιρών, ο επισκέπτης παίρνει μια ανηφορική ράμπα, επιστρέφοντας έτσι στη ζωή καθώς ατενίζει το πράσινο και τους γύρω λόφους».
Ακολουθούν τα σχέδια της πτυχιακής του Γιώργου Περράκη. Δείτε τα με ένα κλικ…