Για «μια μοναδική ζωγραφική απεικόνιση του λιμανιού των Χανίων από το φρούριο του Φιρκά» κάνει λόγο ο αρχαιολόγος Μιχάλης Ανδριανάκης, σχολιάζοντας τον πίνακα που ακολουθεί.
Γράφει ο κ. Ανδριανάκης.
«Το δανείζομαι από το φίλο Κωστή Χατζηκοκολάκη, που με τη σειρά του το πήρε από την κ. Ελένη Καπελώνη Σημαντήρη (είχε την καλωσύνη να μου δώσει την παραπομπή).
Πρόκειται για μια μοναδική ζωγραφική απεικόνιση του λιμανιού των Χανιών από το φρούριο του Φιρκά.
Κυριαρχεί το τζαμί του Κιουτσούκ Χασάν στη μορφή που το γνωρίζουμε από λίγες φωτογραφίες και χαλκογραφίες πριν από την “ανάπλαση” του 1890-95. Φαίνεται καθαρά το μεταγενέστερο τείχος με τις οδοντωτές επάλξεις, που κτίστηκε για να προστατέψει το Καστέλι από την πλευρά της θάλασσας.
Πιο πάνω φαίνεται το Βυζαντινό τείχος σχεδόν σε όλο του το ύψος και πριν κτιστεί το Σχολείο της Μουσουλμανικής Κοινότητας, με το δεύτερο μεγάλο πύργο, που είναι σήμερα “εξαφανισμένος” ανάμεσα στα ψηλά σπίτια.
Φαίνεται επίσης πίσω από το τζαμί και πάνω στο τείχος μια γκρεμισμένη εκκλησία (ο άγιος Μάρκος;). Στο βάθος φαίνεται ο μιναρές του Κοτζά Μουσά πασά Τζαμισί (πρώην βενετσιάνικος καθεδρικός ναός της Παναγίας Duomo).
Το βενετσιάνικο διοικητήριο, που το χρησιμοποίησαν και οι Τούρκοι, φαίνεται ότι φτάνει μέχρι τη γωνία του τείχους, όπως βρέθηκε στις πρόσφατες ανασκαφές της 28ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Το γνωστό μας ογκώδες “κονάκι”, λίγο πιο ανατολικά από το Διοικητήριο, δεν έχει κτιστεί ακόμη, ενώ κάπως διαφορετικά είναι και τα άλλα κτήρια που ανήκουν σήμερα στο Πολυτεχνείο Κρήτης.
‘Ενα μακρόστενο, θολοσκέπαστο κτήριο σώζεται στη θέση που είναι σήμερα το “ΠΑΛΛΑΣ” και στο βάθος τα νεώρια του Moro. Δεξιά φαίνονται μερικά πολύ ψηλά κτήρια και στο βάθος τα χιονισμένα Λευκά Όρη.
Η θάλασσα πίσω από το τζαμί μπαίνει σε αρκετό βάθος και σχηματίζει μια πτύχωση, όπου κάπως προστατευόταν καλύτερα τα πλοία και στη συνέχεια μπαζώθηκε.
Η ακτογραμμή, όπως φαίνεται εξάλλου και σε παλιότερους χάρτες, είναι πολύ πιο μέσα από αυτήν που “χάραξε” πρόσφατα το Λιμενικό Ταμείο Χανίων, με εκείνη τη χάλκινη ταινία».