Είχαν ενδιαφέρον οι δημοτικές εκλογές της 8ης Οκτωβρίου 2023 στους επτά Δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων; Θεωρητικά ναι, σε κάποιες, έστω, περιπτώσεις. Θεωρητικά, όμως. Γιατί, όπως αποδείχθηκε στις κάλπες, στην πράξη δηλαδή, εκπλήξεις -υπό τις δεδομένες συνθήκες- ήταν εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο να συμβούν.
Η παραδοχή αυτή δεν σημαίνει ότι υποβαθμίζεται, αυτομάτως, ο ρόλος των ψηφοφόρων, των πολιτών. Δεν είναι «πρόβατα» οι ψηφοφόροι, που τα «λαλεί» ο κάθε «βοσκός», με τον έναν ή τον άλλον τρόπο – τρόποι υπάρχουν αρκετοί. Τουλάχιστον όχι όλοι.
Για να μπορέσουμε να αναλύσουμε ένα εκλογικό αποτέλεσμα θα πρέπει να επιχειρήσουμε να δούμε συνολικά όχι μόνο τι συνέβη στη διάρκεια μιας προεκλογικής περιόδου, αλλά, κυρίως, γιατί συνέβη. Ποιο ήταν, δηλαδή, το (θεσμικό) πλαίσιο και τι αυτό εξυπηρετούσε, ποιες ήταν οι πολιτικές και αυτοδιοικητικές συνθήκες και τι ρόλο διαδραμάτισαν τα πρόσωπα εκείνα, από τον πολιτικό ή/και τον επιχειρηματικό/μιντιακό χώρο, η βούληση των οποίων (μπορεί να) έχει, καλώς ή κακώς, βαρύνουσα σημασία.
Ας ξεκινήσουμε με μία γενική επισήμανση, που αφορά όλους τους Δήμους της χώρας. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας του Κυριάκου Μητσοτάκη ψήφισε έναν εκλογικό νόμο με συγκεκριμένη πολιτική στόχευση.
Τρία ήταν τα βασικά σημεία που εξυπηρετούσαν αυτή την πολιτική – κομματική στόχευση:
1. Η εκλογή Δημάρχων (όπως και Περιφερειαρχών) με το 43% συν μία ψήφο και όχι με 50% συν μία ψήφο. Γιατί το έκανε αυτό; Για να μη χαθούν «γαλάζιες» Περιφέρειες και Δήμοι τη δεύτερη Κυριακή από συνεργασίες παρατάξεων, οι επικεφαλής των οποίων πρόσκεινται είτε στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς είτε είναι «αντάρτες».
2. Η «ενσωμάτωση» στο ψηφοδέλτιο του συνδυασμού του κάθε υποψήφιου Δημάρχου και των υποψηφίων συμβούλων στις Τοπικές (Δημοτικές ονομάζονται, πλέον) Κοινότητες, κάτι που δεν ίσχυε το 2019 με το νόμο του ΣΥΡΙΖΑ – και ορθώς δεν ίσχυε κατά τη γνώμη μου. Έτσι, οι νυν Δήμαρχοι, που συνεργάζονταν με τους Προέδρους και τους Συμβούλους των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων για μια σειρά από θέματα της καθημερινότητας και όχι μόνο είχαν σαφές προβάδισμα στη συγκρότηση των ψηφοδελτίων τους.
3. Η μείωση του αριθμού των εδρών στα Δημοτικά Συμβούλια, με την ταυτόχρονη αύξηση, όμως, του αριθμού των υποψηφίων που θα μπορούσε να έχει κάθε συνδυασμός! Αντιφατικό, αν μη τι άλλο, αλλά άκρως θετικό για εκείνους που είχαν σαφές προβάδισμα στη συγκρότηση των ψηφοδελτίων τους, δηλαδή τους νυν Δημάρχους.
Συνεπώς, όλοι οι νυν Δήμαρχοι ξεκινούσαν με ένα σημαντικό προβάδισμα, που αλλού ήταν μεγαλύτερο και αλλού μικρότερο, ανάλογα με τις κατά τόπους ιδιαίτερες συνθήκες.
Πάμε τώρα να δούμε τι συνέβη στην περίπτωση του Δήμου Κισάμου.
Στην Κίσαμο, η προεκλογική περίοδος για τον Δήμο ξεκίνησε, ουσιαστικά, στις 31 Μαΐου 2023, πριν, δηλαδή, τις δεύτερες εθνικές εκλογές! Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε εκείνη την ημέρα το Καστέλι, στο πλαίσιο της περιοδείας του σε περιοχές της Κρήτης, κι έδωσε το έναυσμα για το τι θα ακολουθήσει, εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι ο Γιώργος Μυλωνάκης θα επανεκλεγεί Δήμαρχος Κισάμου (δείτε ΕΔΩ).
«Κύριε Δήμαρχε, ξέρω πόσο καλά έχουμε συνεργαστεί όλα αυτά τα χρόνια και πόσο έχεις εργαστεί για το καλό του τόπου σου. Και θέλω να ξέρετε ότι και στην επόμενη θητεία σας και στην επόμενη θητεία μου θα είμαστε μαζί για να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες προκλήσεις της Κισάμου, αλλά και για να δρομολογήσουμε μια σειρά από πολύ σημαντικά έργα, έργα τα οποία οραματίστηκε πρώτος ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης», σημείωσε, μεταξύ άλλων, στην ομιλία του ο Πρωθυπουργός. Πόσο πιο… σαφές;
Κάνοντας, μάλιστα, ιδιαίτερη αναφορά σε Λαφονήσι, Μπάλο και Φαλάσαρνα, περιοχές στις οποίες είχε αναφερθεί, προφανώς όχι τυχαία, και ο κ. Μυλωνάκης καλωσορίζοντας, λίγα λεπτά νωρίτερα, τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Υπάρχει, δε, και μία… αποκαλυπτική σκηνή, με τον Δήμαρχο Κισάμου να απευθύνεται μεν στον Πρωθυπουργό την ώρα που κάνει αναφορά στις τρεις αυτές περιοχές, αλλά να γυρίζει να κοιτά με νόημα τον διευθυντή του Πολιτικού του Γραφείου του Προέδρου της ΝΔ, Στέλιο Κονταδάκη, ο οποίος επιδοκιμάζει με ένα νεύμα του κεφαλιού του κι ένα χαμόγελο στη συνέχεια (δείτε ΕΔΩ το σχετικό βίντεο).
Στο προβάδισμα που είχε, συνεπώς, ο κ. Μυλωνάκης ως εν ενεργεία Δήμαρχος ήρθε να προστεθεί και η αμέριστη στήριξη προσωπικά του Πρωθυπουργού με τον πλέον σαφή και κατηγορηματικό τρόπο. Την ώρα, μάλιστα, που η ΝΔ έβγαινε πολύ ισχυρή μετά από μια διπλή εκλογική αναμέτρηση.
Στήριξη που έγινε ακόμα πιο… ξεκάθαρη με τις τρεις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ), οι οποίες δημοσιεύτηκαν σε ΦΕΚ όλως… τυχαίως λίγες μόλις ημέρες πριν από τις δημοτικές εκλογές, εξυπηρετώντας το «αφήγημα» της Δημοτικής Αρχής, η οποία, όπως αναμενόταν, είχε μετατοπίσει τη συζήτηση, από τον κατά κοινή ομολογία «φτωχό» απολογισμό της, σε ένα και μόνο δίλημμα, που εξυπηρετούσε, προφανώς, τα σχέδιά της: «Μυλωνάκης ή Τσατσαρωνάκη την επόμενη μέρα;»
Η έκδοση των τριών ΚΥΑ, εκείνη τη χρονική στιγμή, αποτέλεσε, επί της ουσίας, μία «ωμή» παρέμβαση στα δημοτικά δρώμενα της Κισάμου. Μικρή σημασία είχε ότι τις δύο από τις τρεις περιοχές (Λαφονήσι, Μπάλος) τις διαχειρίζεται ο Δήμος Κισάμου (το Λαφονήσι, μαζί με τον Δήμο Καντάνου – Σελίνου), άρα το κράτος ήρθε -υποτίθεται- να τις προστατεύσει από τους ίδιους τους Δήμους!
Την ίδια ώρα, ο μοναδικός συνδυασμός που θα μπορούσε -θεωρητικά και μόνο, με βάση όλα τα παραπάνω- να «απειλήσει» την παράταξη του Γιώργου Μυλωνάκη σε ένα ενδεχόμενο δεύτερης εκλογικής αναμέτρησης, αντιμετώπιζε -εν γνώσει του, εκτιμώ- δύο βασικά «προβλήματα», τα οποία δεν μπορούσαν να επιλυθούν.
Το πρώτο ήταν ότι ο Θοδωρής Σταθάκης είχε δοκιμαστεί ως Δήμαρχος Κισάμου την περίοδο 2014 – 2019 και οι κάτοικοι της περιοχής είχαν κρίνει στην πλειοψηφία τους, τον Μάιο του 2019, ότι δεν τα είχε πάει καλά. Ο ίδιος, στη διάρκεια αυτής της προεκλογικής περιόδου, αναφέρθηκε στις αντικειμενικές δυσκολίες εκείνων των πέντε ετών, αλλά και σε όσα -όπως είπε- άφησε ως «παρακαταθήκη» στην επόμενη Δημοτική Αρχή, αλλά… «κάλλιο να σου βγει το μάτι παρά τ’ όνομα».
Το δεύτερο ήταν η συμμετοχή της επιχειρηματία Ελένης Τσατσαρωνάκη στο ψηφοδέλτιο του Θοδωρή Σταθάκη ως υποψήφια δημοτική σύμβουλος Κισάμου. Με όσα είχαν προηγηθεί αναφορικά με τη σχεδιαζόμενη επένδυση της οικογένειας Τσατσαρωνάκη στα Φαλάσαρνα, αλλά και την απόκτηση -από την ίδια οικογένεια- έκτασης 611 στρεμμάτων στο Λαφονήσι, η πεποίθηση που είχε, δικαιολογημένα εν πολλοίς, σχηματίσει ένα σημαντικό τμήμα της κοινωνίας της Κισάμου, αλλά και ευρύτερα των Χανίων, ήταν ότι η Ελένη Τσατσαρωνάκη ασχολείται με τα κοινά -για πρώτη φορά- προκειμένου να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά της. Το γεγονός, πάντως, ότι η κα Τσατσαρωνάκη εξελέγη δημοτική σύμβουλος, λαμβάνοντας, μάλιστα, τον δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό σταυρών απ’ όλους τους υποψήφιους και των πέντε συνδυασμών, είναι ένα από τα στοιχεία εκείνα των εκλογών στον Δήμο Κισάμου που χρήζει δεύτερης «ανάγνωσης».
Θα μπορούσαν να γραφτούν πολλά ακόμη για όσα έγιναν, απ’ όλες τις πλευρές, στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, αλλά κρίνω ότι δεν έχει νόημα να τα σταχυολογήσω, γιατί αποτελούν σημεία δευτερεύουσας σημασίας σε ό,τι αφορά στο πώς επηρέασαν, τελικά, το εκλογικό αποτέλεσμα.
Εκείνο με το οποίο θα κλείσω το σημερινό άρθρο είναι μία καθαρά προσωπική άποψη: Ο «Καλλικρατικός» Δήμος Κισάμου, όπως διαμορφώθηκε το 2010 με το νόμο Ραγκούση, είναι μια περιοχή με τεράστιες αναπτυξιακές δυνατότητες. Δυνατότητες που θα πρέπει να στηριχθούν στην προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντός του, στην προσέλκυση επενδύσεων με βάση ένα συγκεκριμένο στρατηγικό σχέδιο, αλλά και στην αντιμετώπιση κρίσιμων ζητημάτων, όπως είναι η επάρκεια του νερού και η αναβάθμιση των εξαιρετικά «φτωχών», μέχρι και σήμερα, υποδομών του.
Από το 2011 έως και σήμερα, τόσο ο Γιώργος Μυλωνάκης, όσο και ο Θοδωρής Σταθάκης (τηρουμένων πάντα των χρονικών αναλογιών) έδειξαν τι μπορούν και κυρίως τι δεν μπορούν να κάνουν.
Προσωπική μου άποψη είναι, λοιπόν, πως, πέραν των καλών τους προθέσεων, τις οποίες δεν αμφισβητώ, αλλά και της μέχρι σήμερα προσφοράς τους, την οποία δεν μηδενίζω, δεν έχουν τα προσόντα εκείνα για να φέρουν εις πέρας το δύσκολο αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρον, ως πρόκληση, έργο ενός Δημάρχου, ο οποίος θα ηγείται μιας δημοτικής ομάδας, που θα δουλεύει μεθοδικά και θα φέρνει απτά αποτελέσματα, σε μια περιοχή, όπως ο Δήμος Κισάμου, όπου ό,τι και αν κάνεις θα φανεί, γιατί είναι πολύ λίγα αυτά που έχουν γίνει τα τελευταία αρκετά χρόνια.
Ο κ. Σταθάκης θα μπορούσε σε ένα τέτοιο σχήμα να επιτελέσει τον ρόλο του αντιδημάρχου. Όσο για τον κ. Μυλωνάκη; Προσωπικά, μου δίνει εδώ και χρόνια την αίσθηση ότι ο πραγματικός του ρόλος είναι αυτός του δημαρχεύοντος αντιδημάρχου, καθώς και ότι ο ρόλος του Δημάρχου Κισάμου, στη διάρκεια των δύο δικών του θητειών, επιτελείται με… ομαδική εργασία.
Δε νομίζω, τέλος, ότι χρειάζεται να διευκρινίσω ότι ανάλογη είναι η άποψή μου και για τους άλλους τρεις επικεφαλής των ισάριθμων συνδυασμών, τις καλές προθέσεις των οποίων επίσης δεν αμφισβητώ, αλλά δεν βλέπω πώς θα μπορούσαν -στο απίθανο ενδεχόμενο εκλογής τους- να συμβάλουν ώστε η Κίσαμος να «αλλάξει ταχύτητα» σε όλα τα επίπεδα.
ΥΓ.: Την επόμενη πενταετία (2024 – 2028) θα γίνουν έργα στον Δήμο Κισάμου. Μικρά και μεγάλα. Τα περισσότερα από αυτά είναι έργα των Υπουργείων ή της Περιφέρειας Κρήτης, ορισμένα από τα οποία έχουν «κολλήσει» επί σειρά ετών. Όσο για τα έργα που ανήκουν στην αρμοδιότητα του Δήμου και θα προχωρήσουν επίσης την επόμενη δημοτική περίοδο; Δυστυχώς, αυτά έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί εδώ και χρόνια, γεγονός που μαρτυρά τη μεγάλη υστέρηση του Δήμου Κισάμου σε υποδομές, άρα και σε αυτοδιοικητικό προσωπικό.