Συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με θέμα «Λιμάνια και πράσινη μετάβαση», διοργάνωσε την Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου 2023, στα Χανιά, το Εργαστήριο Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Η συζήτηση αποτελεί πρωτοβουλία του έργου Green Ports: Λιμάνια σε «πράσινη μετάβαση» που υποστηρίζεται από το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ-Θεσσαλονίκη και του ευρωπαϊκού έργου BLUE PORTS που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας (EMFAF) και πραγματοποιείται στο πλαίσιο της εναρκτήριας συνάντησης του έργου BLUE PORTS, με την υποστήριξη της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το BLUE PORTS, που συντονίζεται πανευρωπαϊκά από το Εργαστήριο Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων του Πολυτεχνείου Κρήτης, στοχεύει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων γαλάζιας οικονομίας για το ανθρώπινο δυναμικό που σχετίζεται με τα λιμάνια, προκειμένου να υποστηριχθεί η πράσινη μετάβασή τους.
Έμφαση θα δοθεί στην ανάπτυξη σχήματος κατάρτισης και πιστοποίησης με στόχο την απόκτηση και αναβάθμιση πράσινων δεξιοτήτων που θα απαιτηθούν για την αποτελεσματική εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τη Βιώσιμη Γαλάζια Οικονομία, της Στρατηγικής για τις υπεράκτιες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και το Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία.
Στο έργο συμμετέχουν 6 εταίροι και 2 συνεργαζόμενοι οργανισμοί από 5 διαφορετικές χώρες εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Γεωργία, Τυνησία), μεταξύ των οποίων λιμάνια (Οργανισμός Λιμένος Ηρακλείου, Λιμάνι Valencia), οργανισμοί ναυτιλίας, ακαδημαϊκά ιδρύματα, υπουργεία, φορείς εκπαίδευσης και πιστοποίησης.
Η εκδήλωση εστίασε στις ενέργειες που απαιτούνται για την προσαρμογή των λιμανιών στην κλιματική αλλαγή, με επίκεντρο την ανάπτυξη δεξιοτήτων στα σχετικά επαγγέλματα, τον ρόλο τους στην πράσινη μετάβαση αλλά και τα οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν.
Συμμετείχαν φορείς και εμπειρογνώμονες του ναυτιλιακού κλάδου, σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, εκπρόσωποι λιμενικών αρχών, καθώς και φορείς χάραξης πολιτικής, προκειμένου να μοιραστούν εμπειρίες και απόψεις σχετικά με την πορεία προς την πράσινη μετάβαση ενός κλάδου κρίσιμου για την χώρα μας και να συζητήσουν διαδρομές για την πραγμάτωση του οράματος για βιώσιμα λιμάνια μηδενικών εκπομπών.
Σε στρογγυλό τραπέζι, με θέμα «Ανθρώπινο δυναμικό για το πράσινο λιμάνι του μέλλοντος. Στρατηγικές κατευθύνσεις, ευκαιρίες κατάρτισης και σταδιοδρομίας», επισημάνθηκε ότι η κλιματική κρίση κατατάσσεται πλέον στις κορυφαίες προτεραιότητες για τα λιμάνια, τα οποία λόγω της φυσικής τους θέσης είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας και στα ακραία καιρικά φαινόμενα. Από την άλλη, τα ίδια, και οι λειτουργίες που συνδέονται με αυτά, αποτελούν σημαντικούς ρυπαντές.
Η ναυσιπλοΐα, ο ελλιμενισμός, οι δραστηριότητες συντήρησης των πλοίων καθώς και η χρήση των λιμενικών κτιρίων και αποθηκών, απαιτούν μεγάλες ποσότητες ενέργειας, που προέρχονται ως επί το πλείστο από συμβατικά καύσιμα. Στο πλαίσιο αυτό και σε συνάφεια με την ευρωπαϊκή πολιτική, καλούνται να ετοιμάσουν και υλοποιήσουν σχέδια τόσο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγή όσο και για την αναγκαία προσαρμογή τους.
Η πράσινη μετάβαση των λιμανιών μπορεί να περιλαμβάνει στρατηγικά σχέδια βιώσιμης ανάπτυξης ή απανθρακοποίησης του λιμένα, σχεδιασμό και εφαρμογή μέτρων για εξοικονόμηση ενέργειας/ενεργειακή απόδοση, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (χερσαίες-υπεράκτιες), εναλλακτικά καύσιμα, αποθήκευση ενέργειας, μικροδίκτυα, έξυπνα συστήματα, κυκλική οικονομία κτλ. Εν τούτοις, το ανθρώπινο δυναμικό που εξυπηρετεί μεταφορές ανθρώπων και αγαθών δεν είναι εξειδικευμένο για το σκοπό αυτό, ειδικά για τα μικρομεσαία λιμάνια.
Σε άλλο στρογγυλό τραπέζι, με θέμα «Ο ρόλος των λιμένων στην πορεία για μια Βιώσιμη Γαλάζια Οικονομία- Προκλήσεις και ευκαιρίες», τονίστηκε ότι τα λιμάνια αποτελούν, ειδικά για τα νησιά, κόμβο με πολλαπλούς ρόλους: την πύλη για τη μεταφορά ανθρώπων και αγαθών, το χώρο εργασίας, την υποστήριξη δράσεων στον αστικό ιστό, χώρο αναψυχής κ.λπ. Με αφορμή την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής και εθνικής πολιτικής για τη Γαλάζια Οικονομία καλούνται να διαμορφώσουν αποτελεσματικά σχέδια δράσης για το βιώσιμο μέλλον τους προς το 2030 και το 2050. Ως παραδοσιακά ισχυρές ναυτιλιακές δυνάμεις, η Ευρώπη, και η Ελλάδα, οφείλουν και μπορούν να ηγηθούν της πράσινης μετάβασης σε έναν πιο καθαρό και βιώσιμο ναυτιλιακό τομέα.
