Οι άνθρωποι για να κάνουν αντιληπτό ένα πραγματικό πρόβλημα που έχουν, τραβούν την περιγραφή του προβλήματος στα άκρα. Αν κάποιος είχε αϋπνίες και ήταν δύο ώρες στο κρεβάτι χωρίς να μπορεί να κοιμηθεί, την άλλη μέρα θα ισχυριστεί πως όλη τη νύχτα δεν έκλεισε μάτι.
Τα ΜΜΕ, που προτιμούν δραματικές ειδήσεις, για να τραβήξουν το ενδιαφέρον του κοινού θα υπερβάλλουν ακόμα πιο πολύ. Ανάλογα θα έλεγαν πως το 80% των Ελλήνων πάσχουν από αϋπνία και πως ταυτόχρονα το 50% από αυτούς αισθάνεται πόνο στο στήθος και πως όλα αυτά μάλλον οφείλονται στον φόβο από την ακρίβεια και πως η Ελλάδα σε αυτά τα ποσοστά του φόβου και της δυστυχίας είναι πρώτη στην Ευρώπη, αλλά και πιο πάνω από τις περισσότερες χώρες της Αφρικής, και προς μεγάλη έκπληξη οι Έλληνες δηλώνουν πιο δυστυχισμένοι και από ανθρώπους που ζουν σε εμπόλεμες ζώνες (ο άνθρωπος δεν δηλώνει δυστυχισμένος στον βαθμό που αισθάνεται τη δυστυχία αλλά στον βαθμό που νομίζει πως αδικείται από τη ζωή, από άλλους ή από το κράτος, οι Έλληνες κυρίως από το κράτος).
Βλέπουμε στις ειδήσεις να παρουσιάζεται με ήρεμη φωνή του εκφωνητή ο πόλεμος στη Γάζα, μετά γυρίζει η εικόνα στο στούντιο και μια δημοσιογράφος με πολύ θυμό στο ύφος και με αγχωμένη φωνή θα μας πληροφορήσει: Και τώρα πάμε στο μέτωπο της ακρίβειας, που κάνει τα ελληνικά νοικοκυριά να γονατίσουν. Η φέτα πήγε στα 18 ευρώ (αν ψάξει κανείς σε προσφορές, βρίσκει φέτα ακόμα και για κάτω από 9 ευρώ το κιλό), απορρυπαντικό ρούχων για 40 πλύσεις στα 23 ευρώ (αν πάρεις επώνυμο, αν αγοράσεις την ετικέτα σουπερμάρκετ ή από το καλάθι της νοικοκυράς κοστίζει μόνο 5 ευρώ, με μικρή ή καθόλου διαφορά στο πλύσιμο, όπως έχουν δείξει πολλά τεστ στη Γερμανία και αλλού). Οδοντόκρεμα στα 3.30 (ψάχνω «δύο στην τιμή για μία» και βρίσκω). Το ελαιόλαδο στα 16 ως 20 ευρώ (στο ράφι στα περισσότερα σούπερ μάρκετ βρίσκεις παρθένο ελαιόλαδο και με 10 ευρώ, που πάλι δεν είναι φτηνό, αλλά άλλο το 10 και άλλο το 16, και φυσικά για το τηγάνι είναι καλύτερο το ηλιέλαιο γιατί δεν καίγεται και κοστίζει μόνο 1.50 ευρώ το λίτρο). Μετά βλέπουμε μια κυρία στον δρόμο να μας λέει πως αυτό δεν πάει άλλο με την ακρίβεια, το λάδι να κοστίζει 16 ευρώ και στο σπίτι της καταναλώνουν 30 κιλά τον μήνα (;), άλλη κυρία θα μας πει με αγριεμένο ύφος πως είδε το σταμναγκάθι στην αγορά για 6 ευρώ (τόσο κοστίζει τις πρώτες μέρες που βγαίνει, μετά κατεβαίνει στα 3.50). Οι ντομάτες, μας λέει άλλη, κοστίζουν στη λαϊκή 2.50 (βρίσκεις από 50 λεπτά ως 2.50 ευρώ και τουλάχιστον σε αυτές μεταξύ 1 ευρώ και 2.50 η τιμή δεν λέει τίποτα για το ποιες είναι οι καλύτερες).
Μετά έρχεται στο στούντιο ο ειδικός στο θέμα της ακρίβειας δημοσιογράφος που θα μας εξηγήσει με στατιστικές πως ο πληθωρισμός καλπάζει, και ιδιαίτερα στα τρόφιμα, πως το ψωμί δύο χρόνια τώρα έχει την ίδια τιμή δεν πρόκειται να μας το πει, πως το κρέας επίσης μετά από το πρώτο άλμα ακρίβειας που έκανε δύο χρόνια πριν, έμεινε στην ίδια τιμή, το ηλιέλαιο, που στην αρχή του πολέμου στην Ουκρανία είχε ανέβει στα 3+ ευρώ, γύρισε στο 1.50, καμία αναφορά και σε αυτό. Γενικά μετά από μια πρώτη έκρηξη που έκαναν οι τιμές στα τρόφιμα πριν δύο χρόνια περίπου, κάπου σταθεροποιήθηκαν, με κάποιες εξαιρέσεις. Ούτε λέξη για το ρεύμα, που από 60 λεπτά η κιλοβατώρα έπεσε στα κάτω από 15 λεπτά, στη Γερμανία η κιλοβατώρα την ίδια στιγμή κοστίζει 32 λεπτά, αλλά υπάρχει περίπτωση να βγει ειδικός στην τηλεόραση και να μας πει πως έχουμε το πιο ακριβό ρεύμα στην Ευρώπη.
Πληθωρισμός υπάρχει, αλλά όχι αυτός που σε κάνει να μην ξέρεις τι σε περιμένει κάθε μέρα που θα ξυπνήσεις. Ακρίβεια υπάρχει και δημιουργεί σε οικογένειες με χαμηλό εισόδημα πραγματικά οικονομικά προβλήματα, αλλά σε γενικές γραμμές αν ο καταναλωτής προσέχει και συγκρίνει τις τιμές των προϊόντων και δεν παγιδεύεται από ακριβές επωνυμίες, η ακρίβεια είναι διαχειρίσιμη, δεν χρειάζεται ο πανικός που διαδίδεται στα ΜΜΕ.
Μόλις χθες πήρα δύο κουτιά Νεσκαφέ των 200 γραμμαρίων, κανονική τιμή 8.50 ευρώ, σε προσφορά για 5.50 ευρώ, έτσι ψωνίζω χρόνια τώρα τον καφέ για το σπίτι, περιμένω την προσφορά και αγοράζω μερικά κουτιά. Η εμπειρία μου λέει πως αν ψωνίζω με σύνεση εξοικονομώ συνολικά στα ψώνια μου ίσως και 30%. Αντί λοιπόν να μας τρελάνει η ακρίβεια, καλύτερα να κάνουμε αυτό που ο άνθρωπος ούτως ή άλλως πρέπει να κάνει σε μια ζωή που πάντα αλλάζει και που φέρνει πάντα καινούρια προβλήματα: Να προσαρμοστούμε με σύνεση στις τωρινές συνθήκες και να βρίσκουμε δικές μας λύσεις για τα προβλήματά μας. Ο φιλόσοφος Καρλ Πόπερ έγραψε πως ζωή σημαίνει να λύνεις προβλήματα και πως η διαδικασία αυτή σε ένα βαθμό μας φέρνει ευτυχία, φτάνει τα προβλήματά μας να είναι διαχειρίσιμα.
* Ο κ. Γιώργος Κιαγιάς είναι καθηγητής γερμανικής γλώσσας
1 Σχόλιο
Υπερβολές παντού…
πχ: «Περιορισμοί σοκ για τα Airbnb ή όταν το παράλογο καταστρέφει οικονομία και ανθρώπους»